Η περίοδος Άνωσιν της ζωής της Μ. Ευγενίας (Οζέροβα) περιγράφεται λεπτομερώς στο δημοσιευμένο μέρος των «Σημειώσεων» μέχρι και τον Νοέμβριο του 1874.
Το δεύτερο, άγνωστο μέρος των «Σημειώσεων» ξεκινά με πολύ δύσκολα γεγονότα στη ζωή της ηγουμένης. Τον χειμώνα του 1874/1875, την παραμονή των Χριστουγέννων, οι σχέσεις στο μοναστήρι έφτασαν στα όριά τους. Μερικές από τις αδελφές, υποκινούμενες από τον πρώην ταμία, αρνήθηκαν να υπακούσουν στην ηγουμένη, και ξεκίνησαν σκάνδαλα και παράπονα στις αρχές. Η Μητέρα Ευγενία, μη θέλοντας να συμμετάσχει στη διαμάχη, υπέβαλε αίτηση συνταξιοδότησης. Ωστόσο, ο επίσκοπος της Μόσχας Λεωνίδας (Κρασνοπέβκοφ), ο οποίος εκτιμούσε ιδιαίτερα τη Μητέρα Ευγενία, της πρόσφερε τη θέση της ηγουμένης της Μονής Πάθους της Μόσχας. Ο διορισμός έλαβε χώρα στις 30 Μαρτίου 1875. Από εκείνη την ημέρα μέχρι τον θάνατό της στις 16 Απριλίου 1890, η Ηγουμένη Ευγενία ηγήθηκε του μοναστηριού της πρωτεύουσας.
«Η Μονή του Πάθους ιδρύθηκε από τον Τσάρο Αλεξέι Μιχαήλοβιτς στην εκκλησία που έχτισε ο Τσάρος Μιχαήλ Φεντόροβιτς με την ευκαιρία της θαυματουργής εικόνας της Μητέρας του Θεού, που ονομάζεται Πάθος, η οποία μεταφέρθηκε στη Μόσχα το 1641 από το κτήμα του πρίγκιπα Λύκοφ στο Νίζνι Νόβγκοροντ. (Μια εικόνα ακριβώς παρόμοια βρίσκεται στη Ρώμη στην εκκλησία του Αγίου Αλφόνσου στον λόφο Εσκουιλίν, που μεταφέρθηκε από το νησί της Κρήτης ως αποτέλεσμα ενός θαύματος που συνέβη από την εικόνα το 1840.) Εδώ τα πλευρικά παρεκκλήσια είναι καθαγιασμένα προς τιμήν του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, του Αγίου Νικολάου του Θαυματουργού και πάνω από τις πύλες, του Αλέξιου του Ανθρώπου του Θεού», έγραψε η Ηγουμένη Ευγενία στο ημερολόγιό της την ημέρα της εισόδου της στο μοναστήρι. Μέχρι τότε, το μοναστήρι είχε αποκτήσει την εμφάνιση που γνωρίζουμε από φωτογραφίες - πάνω από τους λευκούς τοίχους και τα κτίρια του μοναστηριού - ένα ψηλό τετράγωνο του καμπαναριού, που χτίστηκε το 1855 από τον αρχιτέκτονα Μ.Δ. Μπικόφσκι. Κάτω από το καμπαναριό - η Αγία Πύλη - η είσοδος στο μοναστήρι. Από πίσω από τα τείχη μπορούσε κανείς να δει τους πέντε τρούλους του καθεδρικού ναού.
Παρά την αρχαιότητα του μοναστηριού και την εξέχουσα θέση του στο κέντρο της Μόσχας, η ιστορία του δεν έχει τύχει της δέουσας κάλυψης. Η πρώτη και μοναδική ιστορική περιγραφή του μοναστηριού, μήκους μόλις 8 σελίδων, συντάχθηκε το 1876 από την Ηγουμένη Ευγενία (Οζέροβα) με βάση το χρονικό του μοναστηριού και αναδημοσιεύτηκε αρκετές φορές. Περιγραφές βρίσκονται σε γενικά έργα για τα μοναστήρια της Μόσχας και της Ρωσίας στο σύνολό της. Μια νέα και εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πηγή για την ιστορία του μοναστηριού της πρωτεύουσας είναι το Ημερολόγιο της Ηγουμένης Ευγενίας.
Όταν εισήλθε στη Μονή του Πάθους, η Ηγουμένη Ευγενία ήταν ήδη πολύ γνωστή στους κύκλους της ανώτατης εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Αυτό διευκολύνθηκε τόσο από τον γενικό σεβασμό προς τη γιαγιά της, την Ηγουμένη Ευγενία (Μεστσέρσκαγια), όσο και από την εικοσαετή ηγουμενία της στη Μονή Άνοσιν. Η Ηγουμένη Ευγενία (Οζέροβα) διατηρούσε καλές σχέσεις και συναντιόταν επανειλημμένα με πολλές εξέχουσες εκκλησιαστικές προσωπικότητες της εποχής της.
Ο Μητροπολίτης Μόσχας Φιλάρετος (Ντροζντόφ), ο οποίος κάποτε ευλόγησε την Πριγκίπισσα Ε.Ν. Μεστσέρσκαγια να ιδρύσει το μοναστήρι και να γίνει ηγουμένη του, αργότερα παρακολούθησε στενά την τύχη της εγγονής της, Ευγενίας (Οζέροβα). Μετά τον θάνατο του Επισκόπου, η Ηγουμένη Ευγενία (Οζέροβα) συνέταξε τα απομνημονεύματά της γι' αυτόν με τη μορφή 15 αποσπασμάτων - αποσπάσματα από τα ημερολόγιά της και καταγραφές ιστοριών τρίτων: «Με όλη την επιθυμία να μεταφέρω με όσο το δυνατόν περισσότερες λεπτομέρειες όλα τα λόγια του Αγίου Μητροπολίτη Φιλάρετου, δεν μπορώ να το κάνω πλήρως, γιατί όλα συνδέονται με την τρέχουσα κατάσταση του μοναστηριού (...), και γι' αυτό επιλέγω τα σύντομα λόγια του, που άκουσα από αυτόν και μεταδόθηκαν από αξιόπιστα άτομα». Τα απομνημονεύματα φυλάσσονταν χειρόγραφα στο Μουσείο Π.Ι. Στσούκιν και δημοσιεύθηκαν το 1901 στο 9ο τεύχος της «Συλλογής Παλαιών Εφημερίδων». Το ημερολόγιο της ηγουμένης περιέχει καταλόγους αδημοσίευτων επιστολών του Μητροπολίτη Φιλάρετου προς διάφορα πρόσωπα. Θερμές φιλικές σχέσεις συνέδεσαν την Ηγουμένη Ευγενία με τη διάσημη εκκλησιαστική προσωπικότητα και λόγιο, τον Αρχιεπίσκοπο Γιαροσλάβλ Λεωνίδα (Κρασνοπέβκοφ), ο οποίος ήταν εφημέριος της επισκοπής Μόσχας το 1859-1875. Στις σημειώσεις της ηγουμένης, δίνεται σημαντική προσοχή σε αυτόν - υπάρχει μια λεπτομερής αναφορά στη μετάθεση του επισκόπου στο Γιαροσλάβλ, στο ταξίδι σε αυτόν τον Αύγουστο του 1876, στον θάνατο και την ταφή του επισκόπου τον Δεκέμβριο του 1876. Δίνονται αποσπάσματα από τις επιστολές του Επισκόπου Λεωνίδα προς διάφορα πρόσωπα, που φυλάσσονται από την Ηγουμένη Ευγενία, συμπεριλαμβανομένων των "Μερικών σκέψεων για τις κοινότητες των αδελφών του ελέους".
Στις σελίδες του ημερολογίου της ηγουμένης διαβάζουμε μια εμπνευσμένη αφήγηση συναντήσεων με εξέχουσες εκκλησιαστικές προσωπικότητες, συμπεριλαμβανομένου του Αγίου Νικολάου Ιαπωνίας, του Μητροπολίτη Πλάτωνα Κιέβου (...), με ηγουμένους και ηγουμένες μοναστηριών. Οι περιγραφές αυτών των ανθρώπων από την ηγουμένη, άλλοτε με θαυμασμό, άλλοτε με ελαφρύ σαρκασμό, διακρίνονται για το βάθος και την εικονοποιία τους.
Η ηγουμένη Ευγενία έπρεπε συχνά να επισκέπτεται άλλα μοναστήρια και να συμμετέχει στις υποθέσεις τους. Κατόπιν αιτήματος της Κόμισσας Όλγας Ιβάνοβνα Όρλοβα-Νταβίντοβα, ήρθε στην κοινότητα των «Καλών Κοριτσιών» που ίδρυσε η Κόμισσα και η κόρη της Μαρία και βοήθησε την κοινότητα να αναπτυχθεί με πρακτικές και πνευματικές συμβουλές. Αργότερα, η Μαρία Βλαντιμίροβνα Όρλοβα-Νταβίντοβα έλαβε μοναχικούς όρκους με το όνομα Μαγδαληνή και ίδρυσε την κοινότητα «Παρηγοριάς και Παρηγοριάς» στο κτήμα της.
Τον Οκτώβριο του 1883, η ηγουμένη Ευγενία επισκέφθηκε ένα ίδρυμα για αναπήρους στρατιώτες στο χωριό Βσεχσβιάτσκογιε κοντά στη Μόσχα. Τον Οκτώβριο του 1885, παρευρέθηκε στα εγκαίνια ενός φιλανθρωπικού σχολείου για φτωχά ορφανά στη ντάτσα της Μονής Θεοφανείων στο χωριό Μαρφίνο και έγραψε μια λεπτομερή περιγραφή του σχολείου. Συμμετείχε στην οργάνωση κοινοτήτων αδελφών ελέους και ενός καταφυγίου για τις «συμπονετικές» και στη σύνταξη του καταστατικού τους. Οι σκέψεις της ίδιας της ηγουμένης για το θέμα αυτό και οι «σκεφτικές σκέψεις» του πατέρα Ποιμένα, Αρχιμανδρίτη της Μονής Ουγκρέσκι, που αντιγράφηκαν σε ένα σημειωματάριο, παρουσιάζουν αναμφισβήτητο ενδιαφέρον ακόμη και σήμερα, όταν το κίνημα των αδελφών ελέους αναβιώνει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου