Διαβάζοντας την κοσμική λογοτεχνία επικοινωνούμε με την ψυχή του συγγραφέα, η οποία, όπως λες, κρύβεται κάτω από τα λόγια του βιβλίου. Πώς νιώθουμε όταν διαβάζουμε τέτοια λογοτεχνία; – Η κίνηση των συναισθημάτων και των παθών, η ενσυναίσθηση με την πνευματικές καταστάσεις των χαρακτήρων του βιβλίου, που αποτελούν την ενσάρκωση αυτού που συνέβαινε στην καρδιά και το μυαλό του συγγραφέα. Το πνεύμα μας είναι σε επαφή με αυτό το πνεύμα.
Ποιος από τους κοσμικούς συγγραφείς μπορεί να ονομαστεί χριστιανός συγγραφέας; Ίσως, με την πλήρη έννοια αυτών των λέξεων, ούτε ένας, αφού η φαντασία δεν μπορεί να δράσει στο επίπεδο του πνεύματος επομένως, με σπάνιες εξαιρέσεις, στα βιβλία των κοσμικών συγγραφέων, οι χριστιανοί ασκητές ενεργούν ως λογιστές.
Συνήθως ο Ντίκενς, ο Ντοστογιέφσκι και ο Σιενκιέβιτς αποκαλούνται χριστιανοί συγγραφείς. Όμως, ο Ντίκενς είναι Χριστιανός χωρίς Χριστό, που ταυτόχρονα θαυμάζει τον Χριστιανισμό και τον χλευάζει μεταφράζει το Ευαγγέλιο στη γλώσσα των παιδιών, αλλά δεν πιστεύει στον ίδιο τον Θεό. Ο Ντοστογιέφσκι μπορεί να χαρακτηριστεί λαμπρός αντιάθεος. Είναι όλος στην ένταση του αγώνα, είναι ένας τολμηρός χειρουργός, που βυθίζει το νυστέρι του στα βάθη της ανθρώπινης καρδιάς, αλλά όταν το βουητό της μάχης παύει, ο ίδιος ο Ντοστογιέφσκι σωπαίνει. Και όσο για τον Sienkiewicz, εντυπωσιάζεται όχι από την εικόνα ενός μοναχού-προσευχόμενου, αλλά από έναν ιερέα που περπατά με γυμνό σπαθί στο χέρι μπροστά από ένα στρατιωτικό απόσπασμα (εννοώ την ιστορική του τριλογία).
Τι να πει κανείς για εκείνα τα βιβλία όπου τα πνευματικά ερωτήματα αγνοούνται εντελώς; Ποιο είναι το πνεύμα τους; Ποια συναισθήματα και αισθήσεις προκαλούν στην ανθρώπινη ψυχή; Ας κάνει ένας Χριστιανός μια παρατήρηση για τον εαυτό του: θα διαβάσει μερικές σελίδες τέτοιας λογοτεχνίας και μετά θα σταθεί σε προσευχή και θα δει ότι η καρδιά του έχει απομακρυνθεί από τον Θεό και είναι δύσκολο να συγκεντρώσει τις σκέψεις του μαζί. Κάθε βιβλίο περιέχει το πνεύμα του συγγραφέα ή το αποτύπωμα αυτού του πνεύματος. Επομένως, ακόμη και η ίδια η παρουσία των βιβλίων αντικατοπτρίζεται στην πνευματική ατμόσφαιρα του δωματίου στο οποίο βρίσκονται: σαν να ζουν εκεί μαζί τους κάποια αόρατα πνεύματα.
Ο άνθρωπος ονομάζεται λεκτικό ον. Η λέξη είναι δύναμη, είναι σύνδεσμος επικοινωνίας και, ταυτόχρονα, η λέξη είναι ένα μυστήριο: δεν ξέρουμε πώς προκύπτει και πώς πεθαίνει. Μερικοί από τους αγίους πατέρες μαρτυρούν ότι ακόμη και βιβλία που δεν έχουν ανοίξει σκορπίζουν γύρω τους μια πνευματική ευωδία ή μια πνευματική δυσωδία που φέρνει τη χάρη. Επομένως, ο χριστιανός πρέπει να φέρει και να κρατά βιβλία ευανάγνωστα στο σπίτι του για να μην μπαίνουν εχθροί στο σπίτι του μαζί με φίλους. Αρχιμανδρίτης Ραφαήλ Καρελίν
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου