Τι δηλώνει η ευχή, καλή Παναγιά;

Τι δηλώνει η  ευχή, καλή Παναγιά;

Αυτός που εύχεται  αυτή την ευχή, πρωτίστως και κυρίως  δηλώνει την τιμή του προς την Παναγία.  Επίσης δηλώνει   την καλή του διάθεση και ευμένεια προς αυτόν στον οποίον απευθύνεται.  

Όπως είναι γνωστό, αυτή την ευχή τη λένε κάποιοι εν όψει της Εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου το Δεκαπενταύγουστο. Αυτό προφανώς δηλώνει ότι η ευχή αυτή  αναφέρεται στη Γιορτή της Παναγίας και όχι στην Ίδια την Παναγία. Δεν εύχεται δηλαδή  να  είναι καλή η Παναγία, αλλά η ημέρα της Γιορτής  Της, να είναι καλή γι’ αυτόν στον οποίον απευθύνει την ευχή.

Τώρα  το περιεχόμενο της λέξης « καλή», όπως το πάρει κανείς. Πρώτον αυτός που εύχεται στον άλλον και δεύτερον, αυτός ο άλλος που την ακούει.  Άλλος μπορεί να δώσει πνευματικό περιεχόμενο, άλλος υλικό και άλλος και τα δύο, αφού ο Θεός είναι που δίνει όλα τα αγαθά, πνευματικά και υλικά. Άλλος   μπορεί να το εκλάβει  ως καλή διασκέδαση όπως ο καθένας εννοεί τη διασκέδαση. Αυτό συμβαίνει και με άλλες παρόμοιες ευχές όπως  για παράδειγμα: Καλά Χριστούγεννα, καλό Πάσχα, καλή Ανάσταση, καλή Πρωτοχρονιά. καλές Απόκριες,  καλό Σαββατοκύριακο κ.ά.

Σύμφωνα με αυτά, αντί καλή Παναγιά, μπορεί να πει κανείς, καλό Δεκαπενταύγουστο, αφού αυτός που τη λέει και  ο άλλος που την ακούει, ξέρουν τη σημαίνει Δεκαπενταύγουστος. Άλλος μπορεί να πει, καλή γιορτή της Παναγίας, αφού αυτός που τη λέει και  ο άλλος που την ακούει, ξέρουν για ποια γιορτή γίνεται λόγος.

Αν όμως κάποιος θέλει να αναφερθεί στο περιεχόμενο της Γιορτής, δεν  είναι εύκολο να πει, καλή Κοίμηση της Παναγίας. Έτσι, προέκυψε η ευχή, καλή Παναγιά. Με άλλα λόγια το εορταζόμενο γεγονός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ονομάστηκε Παναγιά. Αντί, για παράδειγμα, να πει κανείς, καλή Γέννηση του Χριστού, να έλεγε, καλός Χριστός. Ευτυχώς όμως που  εδώ υπάρχει η λέξη Χριστούγεννα και προκύπτει η ευχή, καλά Χριστούγεννα.   

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, όποιος λέει, καλή Παναγιά, πρωτίστως θέλει να τιμήσει την Παναγία. Για τον σκοπό όμως αυτόν δεν είναι ανάγκη στο περιεχόμενο της  Εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου να   βάλλει ως τίτλο την ευχή, καλή Παναγιά ή καλή Θεοτόκος, γιατί υπάρχει και άλλος τρόπος. 

Ο Γαβριήλ  ονόμασε την Παναγία κεχαριτωμένη και ευλογημένη. Δεν την είπε καλή. Η  Ίδια η Θεοτόκος είπε για την Ίδια ότι θα τη μακαρίζουν όλες οι γενεές. Δεν είπε να τη λένε καλή. Από πού ως πού λοιπόν να ονομαστεί το γεγονός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου καλή Παναγιά; Άρα η ευχή καλή Παναγιά είναι  απλώς μία απλή καλή συνήθεια.

Πάντως σημασία έχει η καλή προαίρεση ως κίνητρο  της οποιασδήποτε ευχής, και όχι τα λόγια που θα πει κανείς. Αρκεί βεβαίως να μη τα επιβάλλει  στους άλλους ως κάτι το σωστό, το μοναδικό, το αλάνθαστο, το δογματικό,  το απαραίτητο, και το πρωτότυπο. 

Ας λέει λοιπόν όποιος θέλει, καλή  Παναγιά, και όποιος ακούει, όπως θέλει ας απαντά. Αυτό βεβαίως για να τιμήσει αυτόν που του ευχήθηκε. Τελικά σημασία  έχει να μένει η αγάπη και στους δύο. Γι' αυτό, βόηθα Παναγιά.

Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.