Ψαλμός 120. ΕΡΜΗΝΕΙΑ.

Ψαλμὸς ρκ' (120)

 

ῼδὴ τῶν ἀναβαθμῶν.

 

 ΗΡΑ τοὺς ὀφθαλμούς μου εἰς τὰ ὄρη, ὅθεν ἥξει ἡ βοήθειά μου. 2 ἡ βοήθειά μου παρὰ Κυρίου τοῦ ποιήσαντος τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν. 3 μὴ δῴης εἰς σάλον τὸν πόδα σου, μηδὲ νυστάξῃ ὁ φυλάσσων σε. 4 ἰδοὺ οὐ νυστάξει οὐδὲ ὑπνώσει ὁ φυλάσσων τὸν ᾿Ισραήλ. 5 Κύριος φυλάξει σε, Κύριος σκέπη σοι ἐπὶ χεῖρα δεξιάν σου· 6 ἡμέρας ὁ ἥλιος οὐ συγκαύσει σε, οὐδὲ ἡ σελήνη τὴν νύκτα. 7 Κύριος φυλάξει σε ἀπὸ παντὸς κακοῦ, φυλάξει τὴν ψυχήν σου ὁ Κύριος. 8 Κύριος φυλάξει τὴν εἴσοδόν σου καὶ τὴν ἔξοδόν σου ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος.

 

 

Ἡ δεύτερη ὠδὴ τῶν Ἀναβαθμῶν εἰσάγει τὴν πορεία τοῦ πιστοῦ ἀπὸ τὴ δουλεία πρὸς τὴν ἐλευθερία, γι᾿ αὐτὸ καὶ ἀναφέρεται στὸ ἔργο τῆς θείας Πρόνοιας. Ἕνας «ἀνύστακτος» Θεὸς συνέχει, καθοδηγεῖ καὶ φυλάσσει τὸν λαό του, ἐὰν βέβαια αὐτὸς ὁ λαὸς ἀποδέχεται τὴν παρουσία του καὶ τὶς ἐνέργειές του.

 

1 Ήρα τοὺς ὀφθαλμούς μου εἰς τὰ ὄρη, ὅθεν ἥξει ἡ βοήθειά μου.

 

Οἱ κορυφὲς τῶν ὀρέων ἀποτελοῦν σημείο συνάντησης γῆς καὶ οὐρανοῦ. Ἀποτελοῦν ἐπίσης σημεῖο μέσῳ τοῦ ὁποίου ὁ ἄνθρωπος ἀντιλαμβάνεται τὴ φυγὴ ἀπὸ τὴν πεζότητα τῆς ζωῆς καὶ τὴν ἔξαρση πρὸς τὰ υψηλά. Στὴν κορυφὴ τοῦ ὄρους Χωρήβ θὰ συναντήσει ὁ Μωυσῆς τὸν Θεὸ τὶ θὰ λάβει τὴν ἀποστολὴ νὰ ἡγηθεῖ τῆς ἐξόδου τοῦ λαοῦ ἀπὸ τὴ γῆ τῆς δουλείας. Πρόκειται γιὰ τόπο ἅγιο: Ὁ δὲ εἶπε· μή ἐγγίσης ὧδε. Λύσαι τὸ ὑπόδημα ἐκ τῶν ποδῶν σου· ὁ γὰρ τόπος, ἐν ᾧ σὺ ἕστηκας, γῆ ἁγία εστί (Εξ. 3,5). Στην κορυφὴ τοῦ ὄρους Σινᾶ, πάλι ὁ Μωυσῆς θὰ λάβει πείρα τῆς παρουσίας τοῦ Θεοῦ καὶ συγχρόνως θὰ λάβει τὸν θεοχάρακτο Νόμο, γι' αὐτὸ ὀνομάζεται ὄρος τοῦ Θεοῦ: Καὶ ἀναστὰς Μωυσῆς καὶ Ιησοῦς ὁ παρεστηκὼς αὐτῷ ἀνέβησαν εἰς τὸ ὄρος τοῦ Θεοῦ (Εξ 24.13). Στὸ ὄρος Κάρμηλον ὁ προφήτης Ἠλίας θὰ λάβει ἐπίσης πείρα τῆς παρουσίας τοῦ Κυρίου. Ὅλα αὐτὰ τὰ ὄρη, ἀλλὰ καὶ ἄλλες κορυφές,υπομνηματίζουν ἕνα ἄλλο ὄρος ποὺ θὰ κυριαρχήσει στὴν ἱερὴ ἱστορία, τὸ ὄρος Σιών, ταυτισμένο μὲ τὸν τόπο τῆς θυσίας τοῦ Ἀβραάμ. Καὶ τὸ ὄρος Σιὼν θὰ ἀνοιχτεῖ τελικὰ σὲ τόπο ὑπερουράνιο, στὴ νέα Σιὼν καὶ τὴ νέα Ἱερουσαλήμ, δηλαδὴ στὴν Ἐκκλησία.

 

 

Τὸ ἐρώτημα λοιπὸν εἶναι νὰ βρεθεῖ αὐτὸς ὁ ἱερὸς τόπος, ὅπως τὸν ὁραματίζεται ὁ προφήτης Ἠσαΐας: Οτι ἔσται ἐν ταῖς ἐσχάταις ἡμέραις ἐμφανὲς τὸ ὄρος Κυρίου καὶ ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ ἐπ᾽ ἄκρων τῶν ὀρέων καὶ ὑψωθήσεται ὑπεράνω τῶν βουνῶν· καὶ ἥξουσιν ἐπ᾿ αὐτὸ πάντα τὰ ἔθνη, καὶ πορεύσονται ἔθνη πολλὰ καὶ ἐροῦσι· δεῦτε καὶ ἀναβῶμεν εἰς τὸ ὄρος Κυρίου καὶ εἰς τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ Ἰακώβ, καὶ ἀναγγελεῖ ἡμῖν τὴν ὁδὸν αὐτοῦ, καὶ πορευσόμεθα ἐν αὐτῇ (Ησ. 2,2-3). Μιὰ περιγραφὴ ποὺ συνοψίζει ὅ,τι ἐπαγγέλλονται τὰ εὐαγγέλια.

 

Σὲ μιὰ ἀποστροφή του, ὁ ποιητὴς τῶν ψαλμῶν θὰ ὁραματιστεῖ δύο ὄρη ὡς σημεῖα τῆς θείας δημιουργίας: ... τὸν βορρᾶν καὶ τὴν θάλασσαν ού ἔκτισας, Θαβὼρ καὶ Ἑρμὼν ἐν τῷ ὀνόματί σου ἀγαλλιάσονται (Ψαλμ. 88,13 13). Στὸ ἕνα ἀπὸ αὐτά, στὸ Θαβώρ, θὰ ἀποκαλύψει ὁ Χριστὸς τὴ θεία του δόξα: Καὶ μεθ' ἡμέρας ἓξ παραλαμβάνει ὁ Ἰησοῦς τὸν Πέτρον καὶ Ἰάκωβον καὶ Ἰωάννην τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ, καὶ ἀναφέρει αὐτοὺς εἰς ὄρος ὑψηλὸν κατ' ἰδίαν· καὶ μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν, καὶ ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς (Ματθ. 17,1-2).

 

 

Καὶ τὸ ἄλλο, τὸ Ἑρμών (ἢ Αερμών), σηματοδοτεῖ τὶς πηγὲς τοῦ ποταμοῦ Ἰορδάνη, στὰ νερὰ τοῦ ὁποίου βαπτίστηκε ὁ Ἰησοῦς. Τὰ δύο γεγονότα, Βάπτιση καὶ Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ, συνδέονται μεταξύ τους λόγῳ τῆς θείας φωνῆς τοῦ Πατρὸς ποὺ ἐκ τῶν οὐρανῶν λέγουσα· Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ ἀποκαλύπτει τὸ πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ, στὸ μὲν Βάπτισμα: Καὶ ἰδοὺ φωνὴ εὐδόκησα (Ματθ. 3,17), στὴ δὲ Μεταμόρφωση: Καὶ ἰδοὺ φωνὴ ἐκ τῆς νεφέλης λέγουσα· Οὗτός ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ εὐδόκησα· αὐτοῦ ἀκούετε (Ματθ. 17,5)

 

2 Η βοήθειά μου παρὰ Κυρίου τοῦ ποιήσαντος τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν.

 

Ἡ ἀποδοχὴ ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι ποιητὴς οὐρανοῦ καὶ γῆς, τοῦ ἀνθρώπου συμπεριλαμβανομένου, θὰ ἔμενε στὰ ὅρια μιᾶς γνωστικῆς προοπτικής ἐὰν δὲν ὑπέκρυπτε τὸν ἐνεργὸ καὶ δυναμικὸ διάλογο ποιητή και του νήματος, Θεοῦ καὶ ἀνθρώπου. Ἡ βοήθεια γιὰ τὴν ὁποία μιλάει ὁ στίχος προέρχεται ἀπὸ αὐτὸν ποὺ δημιουργεῖ, συνέχει καὶ συντηρεῖ τὴ Δημιουργία, αὐτὸν ποὺ παρεμβαίνει στὴν ἱστορία καὶ ἀνατρέπει κάθε ἀνταρσία καὶ κάθε ἄρνηση τῆς παρουσίας του. Κορυφαία παρέμβαση ἡ ἀποστολὴ τοῦ Υἱοῦ του ἀνάμεσά μας (... καὶ ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν – Ἰωάν. 1,14), καθὼς καὶ ἡ ἀποστολὴ τοῦ Πνεύματος. Ὁ πρῶτος, ὁ Χριστός, συνέδεσε κτιστὸ καὶ ἄκτιστο, θεότητα καὶ ἀνθρωπότητα, ἱδρύοντας τὸν νέο Αδάμ, τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ καὶ Υἱὸ τοῦ ἀνθρώπου. Τὸ δεύτερο, τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, συνέχει καὶ καθοδηγεῖ τὴν Ἐκκλησία.

 

3 Μὴ δῴης εἰς σάλον τὸν πόδα σου, μηδὲ νυστάξῃ ὁ φυλάσσων σε.

 

Στοὺς δύο πρώτους στίχους μιλάει ὁ ποιητὴς σὲ πρῶτο πρόσωπο.

 

Τώρα μιλᾶνε οἱ γνωρίζοντες, οἱ ὁποῖοι καταθέτουν τὴν πείρα τους. Προειδοποιοῦν νὰ μὴν ξεθαρρέψει ὁ ἄνθρωπος νομίζοντας ὅτι μπορεῖ μόνος του νὰ καθορίσει τὴν ὁδὸ τῆς σωτηρίας, πολύ περισσότερο νὰ ἐπιλέξει νὰ τὴν βαδίσει μὲ τὶς δικές του δυνάμεις, θαρρώντας μάλιστα ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι «ἀπών», ὅτι ὁ Θεὸς ὑπνώττει.

 

Μια τέτοια συνθήκη εἶναι παρούσα ὡς πειρασμὸς στὴν πνευματικὴ πορεία τοῦ ἀνθρώπου, ἀκόμη καὶ τοῦ πιστοῦ. Καὶ ὁ πειρασμὸς ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπο σὲ ἐνέργειες ἐπικίνδυνες γιὰ τὴ σωτηρία του. Αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος ποὺ τὸ εὐαγγέλιο συχνὰ μᾶς προειδοποιεῖ γιὰ τὴν παθητικότητα, καικαλώντας μας σὲ ἐγρήγορση: Γρηγορεῖτε καὶ προσεύχεσθε, ἵνα μὴ εἰσελθητε εἰς πειρασμόν (Ματθ. 26,41), λέει ὁ Χριστὸς στοὺς μαθητές του.

 

Γρηγορεῖτε, στήκετε ἐν τῇ πίστει, ἀνδρίζεσθε, κραταιούσθε (Α' Κορ.16.13), ἐπισημαίνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στοὺς πιστοὺς τῆς Κορίνθου, ἐνῶ στοὺς πιστοὺς τῶν Κολοσσῶν ἐπαναλαβάνει: Τῇ προσευχῇ προσκαρτερεῖτε, γρηγοροῦντες ἐν αὐτῇ ἐν εὐχαριστία (Κολ. 4,2).

 

4 Ἰδοὺ οὐ νυστάξει οὐδὲ ὑπνώσει ὁ φυλάσσων τὸν Ἰσραήλ.

 

Ἐπανέρχεται ὁ ποιητὴς γιὰ νὰ ἐπισημάνει ὅτι γνωρίζει τις παγίδες, ἀλλὰ ἐπίσης γνωρίζει τὴ φιλάνθρωπη δύναμη τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸς ὁ Θεὸς εἶναι ὁ αἰωνίως φυλάσσων τὸν λαό του, ὁ πάντοτε παρὼν γιὰ νὰ καθοδηγεῖ τοὺς φίλους του.

 

5 Κύριος φυλάξει σε, Κύριος σκέπη σοι ἐπὶ χεῖρα δεξιάν σου

 

Τώρα ὁ χορὸς (οἱ σύμβουλοι) ἀπαντάει στὸν πιστὸ δοῦλο τοῦ Θεοῦ, ἀντιλαμβανόμενος ὅτι δὲν κινδυνεύει ἀπὸ τὴ δολιότητα τῶν ἀνθρώπων, ἀφοῦ ὅλο τὸ εἶναι του τὸ ἔχει ἐμπιστευθεῖ στὸν Κύριο. Ἡ ἀπάντηση τοῦ χοροῦ εἶναι συμπερασματική: μὲ τόση πίστη ποὺ διαθέτεις, ὁ Κύριος θὰ εἶναι βοηθός σου, θὰ σὲ φυλάξει στὴν ὁδοιπορία σου, καὶ μάλιστα θὰ ἐνισχύσει τὴ δύναμη τῆς δεξιᾶς σου, δηλαδὴ τοῦ θετικοῦ μέρους τοῦ ἑαυτοῦ σου.

 

06.ὁ ἡμέρας ὁ ἥλιος οὐ συγκαύσει σε, οὐδὲ ἡ σελήνη τὴν νύκτα.

 

Συνεχίζει ὁ χορὸς τὴ συμπερασματικὴ διαπίστωση, βεβαιώνοντας ὅτι ἡ βοήθεια τοῦ Κυρίου ἁπλώνεται σὲ σχέση μὲ ὅλες τὶς δυνάμεις, φυσικὲς καὶ νοητές.

 

Κύριος φυλάξει σε ἀπὸ παντὸς κακοῦ, φυλάξει τὴν ψυχήν σου ὁ Κύριος.

 

Τελικά, ὁ Κύριος φυλάσσει ἀπὸ κάθε κακό, ὁρατὸ ἢ ἀόρατο. Ἡ διάσταση αὐτῆς τῆς βοήθειας αναφέρεται σὲ σωτηρία τῆς ψυχῆς, εἴτε τὴν ἀντιληφθοῦμε ὡς ζωή, εἴτε, κυρίως, ὡς ὑπόσταση. Μαθαίνουμε ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν δικαίων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὅτι οἱ πιστοὶ ὡς φίλοι τοῦ Θεοῦ βρίσκονται πάντοτε ὑπὸ τὴ σκέπη του, καὶ μάλιστα, ὅπως δηλώνει ὁ ἑπόμενος στίχος, σὲ ἐσχατολογικὴ προοπτική.

 

 

Μένετε άγρυπνοι και προσεύχεστε, για να μη σας νικήσει ο πειρασμός· το πνεύμα είναι πρόθυμο, η σάρκα όμως αδύναμη. (Ματθ. 26,41), λέει ὁ Χριστὸς στοὺς μαθητές του.

 

Γρηγορεῖτε, στήκετε ἐν τῇ πίστει, ἀνδρίζεσθε, κραταιούσθε (Α' Κορ.16.13), ἐπισημαίνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος στοὺς πιστοὺς τῆς Κορίνθου, ἐνῶ στοὺς πιστοὺς τῶν Κολοσσῶν ἐπαναλαβάνει: Τῇ προσευχῇ προσκαρτερεῖτε, γρηγοροῦντες ἐν αὐτῇ ἐν εὐχαριστία (Κολ. 4,2).

 

4 Ἰδοὺ οὐ νυστάξει οὐδὲ ὑπνώσει ὁ φυλάσσων τὸν Ἰσραήλ.

 

Ἐπανέρχεται ὁ ποιητὴς γιὰ νὰ ἐπισημάνει ὅτι γνωρίζει τις παγίδες, ἀλλὰ ἐπίσης γνωρίζει τὴ φιλάνθρωπη δύναμη τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸς ὁ Θεὸς εἶναι ὁ αἰωνίως φυλάσσων τὸν λαό του, ὁ πάντοτε παρὼν γιὰ νὰ καθοδηγεῖ τοὺς φίλους του.

 

5 Κύριος φυλάξει σε, Κύριος σκέπη σοι ἐπὶ χεῖρα δεξιάν σου

 

Τώρα ὁ χορὸς (οἱ σύμβουλοι) ἀπαντάει στὸν πιστὸ δοῦλο τοῦ Θεοῦ,ἀντιλαμβανόμενος ὅτι δὲν κινδυνεύει ἀπὸ τὴ δολιότητα τῶν ἀνθρώπων, ἀφοῦ ὅλο τὸ εἶναι του τὸ ἔχει ἐμπιστευθεῖ στὸν Κύριο. Ἡ ἀπάντηση τοῦ χοροῦ εἶναι συμπερασματική: μὲ τόση πίστη ποὺ διαθέτεις, ὁ Κύριος θὰ εἶναι βοηθός σου, θὰ σὲ φυλάξει στὴν ὁδοιπορία σου, καὶ μάλιστα θὰ ἐνισχύσει τὴ δύναμη τῆς δεξιᾶς σου, δηλαδὴ τοῦ θετικοῦ μέρους τοῦ ἑαυτοῦ σου.

 

 

06.ἡμέρας ὁ ἥλιος οὐ συγκαύσει σε, οὐδὲ ἡ σελήνη τὴν νύκτα.

 

Συνεχίζει ὁ χορὸς τὴ συμπερασματικὴ διαπίστωση, βεβαιώνοντας ὅτι ἡ βοήθεια τοῦ Κυρίου ἁπλώνεται σὲ σχέση μὲ ὅλες τὶς δυνάμεις, φυσικὲς καὶ νοητές.

 

Κύριος φυλάξει σε ἀπὸ παντὸς κακοῦ, φυλάξει τὴν ψυχήν σου ὁ Κύριος.

 

Τελικά, ὁ Κύριος φυλάσσει ἀπὸ κάθε κακό, ὁρατὸ ἢ ἀόρατο. Ἡ διάσταση αὐτῆς τῆς βοήθειας αναφέρεται σὲ σωτηρία τῆς ψυχῆς, εἴτε τὴν ἀντιληφθοῦμε ὡς ζωή, εἴτε, κυρίως, ὡς ὑπόσταση. Μαθαίνουμε ἀπὸ τὴ ζωὴ τῶν δικαίων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὅτι οἱ πιστοὶ ὡς φίλοι τοῦ Θεοῦ βρίσκονται πάντοτε ὑπὸ τὴ σκέπη του, καὶ μάλιστα, ὅπως δηλώνει ὁ ἑπόμενος στίχος, σὲ ἐσχατολογικὴ προοπτική.

 

 

8 Κύριος φυλάξει σε, Κύριος σκέπη σοι ἐπὶ χεῖρα δεξιάν σου

 

Τώρα ὁ χορὸς (οἱ σύμβουλοι) ἀπαντάει στὸν πιστὸ δοῦλο τοῦ Θεοῦ, ἀντιλαμβανόμενος ὅτι δὲν κινδυνεύει ἀπὸ τὴ δολιότητα τῶν ἀνθρώπων, ἀφοῦ ὅλο τὸ εἶναι του τὸ ἔχει ἐμπιστευθεῖ στὸν Κύριο. Ἡ ἀπάντηση τοῦ χοροῦ εἶναι συμπερασματική: μὲ τόση πίστη ποὺ διαθέτεις, ὁ Κύριος θὰ εἶναι βοηθός σου, θὰ σὲ φυλάξει στὴν ὁδοιπορία σου, καὶ μάλιστα θὰ ἐνισχύσει τὴ δύναμη τῆς δεξιᾶς σου, δηλαδὴ τοῦ θετικοῦ μέρους τοῦ ἑαυτοῦ σου.

 

 

 Κύριος φυλάξει τὴν εἴσοδόν σου καὶ τὴν ἔξοδόν σου ἀπὸ τοῦ νυν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος.

 

Υπάρχουν εἴσοδοι καὶ ἔξοδοι τοῦ ἀνθρώπου στὰ ὅρια τοῦ ἐπίγειου βίου, ὑπάρχει ἐπίσης εἴσοδος καὶ ἔξοδος σὲ ὑπαρξιακὴ διάσταση. Στην πρώτη περίπτωση ἀναφερόμαστε στὸν καθ᾿ ἡμέραν βίο μας κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ ὁποίου ἄπειρες συνθῆκες καὶ συμβεβηκότα μᾶς ἐπηρεάζουν. Θυμίζω τὴν προσευχὴ τοῦ συναγμένου λαοῦ ποὺ δέεται γιὰ ἕνα ἀντρόγυνο που ξεκινάει τὴ νέα του ζωή: ... εὐλόγησον αὐτῶν εἰσόδους καὶ ἐξόδους

 

(Ακολουθία τοῦ γάμου). Θυμίζω ἐπίσης τὴν εὐσεβὴ συνήθεια τῶν πιστῶν νὰ κάνουν τον σταυρό τους βγαίνοντας ἀπὸ τὸ σπίτι τους, καὶ νὰ τὸν ξανακάνουν ὅταν γυρίζουν, στὴν πρώτη πράξη ἀναφέροντας τὴ ζωή τους στὸν Θεὸ καὶ στὴ δεύτερη εὐχαριστώντας τον.

 

Ιδιαίτερη ὅμως σημασία ἔχει ἡ ἀναφορὰ τοῦ στίχου σὲ ὑπαρξιακὴ διάσταση, δηλώνοντας ὡς εἴσοδο τὴ γέννηση τοῦ ἀνθρώπου, καλύτερα τὴν ἀναγέννησή του μὲ τὸ βάπτισμα, καὶ ὡς ἔξοδο τὸν θάνατο, καλύτέρα τὴν κοίμησή του στην προοπτικὴ τῆς κοινῆς ἀνάστασης. Ἄλλωστε, ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς καταθέτει τοὺς ὅρους κάθε εἰσόδου καὶ ἐξόδου τοῦ ἀνθρώπου ποὺ ἐπιθυμεῖ νὰ ποιεῖ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἐγώ εἰμι ἡ θύρα· δι' ἐμοῦ ἐάν τις εἰσέλθῃ, σωθήσεται, καὶ εἰσελεύσεται καὶ ἐξελεύσεται, καὶ νομὴν εὑρήσει (Ἰωάν. 10,9).

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ . ΨΑΛΩ ΤΩ ΘΕΩ ΜΟΥ ΕΩΣ ΥΠΑΡΧΩ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ.

 

 

ΨΑΛΜΟΙ ΤΩΝ ΑΝΑΒΑΘΜΩΝ ΡΙΘ' -ΡΛΙ (119-133)