Προσευχήσου και ελπίδα
Μία από τους ενορίτες του Καθεδρικού Ναού του Σουχούμι μου είπε ότι ήθελε να με συστήσει στον πνευματικό της πατέρα. Αυτός ο άνθρωπος ήταν ένας απλός μοναχός με μια δυστυχισμένη ζωή. Ήταν δόκιμος στη Μονή του Νέου Άθω και μετά την επανάσταση εγκατέλειψε το μοναστήρι. Για να αποφύγει τον διωγμό που είχε ήδη ξεκινήσει, συνωμότησε με μία αρχάριο για να συνάψει έναν πλασματικό γάμο και να ζήσει σαν αδελφός και αδελφή, και εισήλθε σε κάποιο είδος υπηρεσίας. Οι πρεσβύτεροι απαγόρευαν κατηγορηματικά τη σύναψη τέτοιων γάμων. Σε γενικές γραμμές, τα πράγματα τελείωσαν όπως έπρεπε. Για την ανυπακοή, η χάρη απομακρύνεται από τον άνθρωπο. Απέκτησαν ένα παιδί. Λίγα χρόνια αργότερα, η γυναίκα πέθανε και ο γιος άρχισε να δείχνει σημάδια τρέλας από την παιδική ηλικία. Ο πατέρας μετανόησε για την αμαρτία που είχε διαπράξει ως αποστασία από τον μοναχισμό (αν και δεν είχε πάρει μοναστικούς όρκους, ευλογήθηκε με ράσο στο μοναστήρι). Όταν ο γιος του μεγάλωσε, ο πατέρας του τού άφησε το σπίτι, έχτισε ένα μικρό δωμάτιο στα περίχωρα της πόλης και άρχισε να ζει μια μοναχική ζωή. Ο επίσκοπος του Σουχούμι τον ευλόγησε να πάρει μοναστικούς όρκους. Η πνευματική του κόρη μού είπε ότι εφαρμόζει πάντα την Προσευχή του Ιησού, αποφεύγει την επικοινωνία με τους ανθρώπους και δεν κρίνει κανέναν. Και τότε ένα βράδυ ήρθε στο σπίτι μου με έναν μοναχό περίπου εξήντα ετών, ντυμένο με ένα μακρύ μανδύα, και είπε με κάποια ιδιαίτερη τρυφερότητα: «Αυτός είναι ο πνευματικός μου πατέρας». Έπειτα ζήτησε συγγνώμη και μας άφησε μόνους. Είχαμε μια περίεργη συζήτηση. Μιλούσε σιγά, ήταν συγκεντρωμένος και λιγομίλητος. Η συζήτησή μας διακόπτονταν από παύσεις, φαινόταν ότι περισσότερο σιωπούσαμε παρά μιλούσαμε. Αλλά ταυτόχρονα, ένιωθα κάποια ηρεμία και ζεστασιά από την επικοινωνία με αυτό το άτομο. Ένιωθα ότι έκανε την Προσευχή του Ιησού και μου μιλούσε έτσι, παρεμπιπτόντως, ανάμεσα στις προσευχές. Προφανώς, ο ίδιος δεν κατάλαβε γιατί τον έφεραν εδώ. Άρχισα να τον ρωτάω για τη ζωή στο μοναστήρι. Είπε ότι ήταν μια ουράνια ζωή, αλλά ακόμη και στον παράδεισο μπορεί κανείς να πέσει αν δεν έχει υπακοή. Είπε ότι ο πνευματικός του πατέρας ζούσε στο ερημητήριο και τον υπέβαλε σε διάφορες δοκιμασίες: «Με έστελνε αρκετά μίλια στα βουνά σε έναν ερημίτη γέροντα λέγοντάς του: "Βιάσου, σε περιμένει" και εκείνος απαντούσε: "Δεν σε κάλεσα καθόλου, ίσως ο γέροντας σε έστειλε σε κάποιον άλλο;" Επιστρέφω κουρασμένος, και ο πνευματικός μου πατέρας λέει: «Θυμήθηκα, σε κάλεσε ο τάδε σχημα μοναχός» και δείχνει προς την αντίθετη κατεύθυνση. Ή κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής μου δίνει λίγο άπαχο φαγητό να φάω, και μετά φωνάζει: «Τώρα πήγαινε στον ιερέα που υπηρετεί και ομολόγησε ότι έσπασες τη νηστεία». Αφού έφυγα από το μοναστήρι, συνάντησα τον γέροντά μου λίγο πριν από τον θάνατό του, και μου είπε: «Έχεις υποφέρει πολύ επειδή δεν είχες πλήρη ελπίδα στον Θεό, αλλά για τη μικρή σου υπακοή ο Κύριος δεν θα σε εγκαταλείψει». Θυμήσου τι είπα για την Προσευχή του Ιησού, προσπάθησε να την κάνεις και ο ίδιος ο Κύριος θα σου δείξει τον δρόμο. Και έτσι, μένοντας μόνος μου, προσπαθώ να λέω την Προσευχή του Ιησού όπου κι αν βρίσκομαι, ειδικά τη νύχτα στην αποθήκη μου. Και μου φαίνεται ότι βρίσκομαι ξανά σε μοναστήρι. Τον ρώτησα: «Πώς σε δίδαξε ο γέροντας να προσεύχεσαι;»«Μπορείτε να μου πείτε γι' αυτό;» Απάντησε: «Ο γέροντας προσευχόταν όπως τον είχε διδάξει νωρίτερα ο πνευματικός του πατέρας· νομίζω ότι αυτός είναι ένας ιδιαίτερος τρόπος, γνωστός σε λίγους ανθρώπους». Άρχισα να τον ρωτάω να μου πει περισσότερα γι' αυτό, και μου είπε: «Πρέπει να πάρεις μια βαθιά ανάσα, να την κρατήσεις βαθιά στο στήθος σου και αφού εισπνεύσεις, να διαβάσεις την Προσευχή του Ιησού στον εαυτό σου τουλάχιστον πέντε φορές. Μετά από λίγο καιρό, αύξησε τον αριθμό των προσευχών μεταξύ εισπνοής και εκπνοής σε δέκα ή περισσότερες, αλλά απλώς πρέπει να συνηθίσεις σταδιακά». Τότε με ρώτησε: «Πόσες προσευχές του Ιησού μπορείς να πεις με έναν αναστεναγμό;» Προσπάθησα να το κάνω αυτό και μετά απάντησα: «Μπορώ ελεύθερα να πω πέντε προσευχές, με προσπάθεια – επτά ή οκτώ». Είπε: «Για αρχή αυτό είναι καλό, απλώς να λέτε τις προσευχές αργά και χωρίς βιασύνη». Τότε σηκώθηκε: «Είναι ήδη σκοτεινά και πρέπει να πάω στα περίχωρα της πόλης», είπε αντίο και έφυγε.
Αυτή η μέθοδος βοηθάει πραγματικά στη συγκέντρωση του νου, αλλά παρόλα αυτά δεν ευλογείται από τους αγίους πατέρες. Ένας από τους ασκητές έγραψε ότι οι άνθρωποι που προσπαθούσαν να κρατήσουν την αναπνοή τους για μεγάλο χρονικό διάστημα και να προσεύχονται με αυτόν τον τρόπο, κατέστρεφαν τους πνεύμονές τους. Οι Άγιοι Πατέρες συμβουλεύουν να κρατάτε την αναπνοή σας για λίγο, αλλά το κύριο πράγμα είναι να αναπνέετε επιφανειακά, χωρίς μια απότομη και βαθιά εισπνοή και εκπνοή, έτσι ώστε η αναπνοή να γίνει, σαν να ήταν, ανεπαίσθητη για το ίδιο το άτομο. Η συμβουλή τους ήταν: «Αναπνέετε χωρίς θράσος», επειδή η δυνατή και βαθιά αναπνοή «διασκορπίζει τη σκέψη», δηλαδή το νου, ο οποίος πρέπει να συγκεντρωθεί μέσω της προσοχής και να περικλειστεί στα λόγια της προσευχής. Αλλά δεν θέλω να πω ότι αυτός ο γέρος μοναχός είχε μια ψευδή προσευχή. Πέτυχε ορισμένα αποτελέσματα: η Προσευχή του Ιησού του επέστρεψε ό,τι είχε χάσει.
Συνάντησα έναν μοναχό ονόματι Νικολάι για άλλη μια φορά στον δρόμο της πόλης. Μου χαμογέλασε ελαφρά, σαν να ήμουν κάποιος που είχε μυήσει σε κάποιο μυστικό ή είχε δώσει ένα πνευματικό χάρισμα. Τον φίλησα στον ώμο και ένιωσα κάποια ζεστασιά και παρηγοριά από τη συνάντησή μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου