Ό παπά Μηνάς ό Μαυροβούνιος.

(Εξ αποσπασμάτων επιστολών του Γέροντος προς τον γέροντα Χρύσανθου Αγιαννανίτου.)

Οι Νηπτικοί Πατέρες λέγουσιν: «Ησυχία γινομένη με υποταγή φέρει μεγάλους καρπούς». Και πρώτον φέρει την μέμψιν, την αύτομεμψίαν. Αυτή είναι μέσον πάσης αρετής. Ή ησυχία μεθ' υποταγής κάμνει τον κατά μόνας αποτασσόμενων να έχει χαρά και αγαλλίαση. Αναλογιζόμενος τας πρώην συναναστροφάς, έστω και με Μονάζοντας, και με μίαν απρόσεκτο απλώς συζήτησιν βλαπτόμενος εισέρχεται εις το κελλίον του και ελέγχεται υπό της συνειδήσεως.

Ό μακαρίτης ό Γέροντάς μου Γέρο Ονούφριος μου έλεγε: «Πόσα καλά σου προξενεί ή μικρά Καλύβι της Αγίας Τριάδος, που είναι έξωθεν της Σκήτης! Ολιγοέξοδος, εργόχειρο όσον θέλεις εργάζεσαι, και προ πάντων χαρίζοντάς σου την αυτομεμψίαν, είσαι ήσυχος. Άνάγνωσιν όσην ώραν θέλεις κάμνεις, και προ πάντων έστω και αν πολεμήσαι από την ακηδία δίδεις το γλυκύτατο όνομα του Κυρίου Ιησού Χριστού διά του νοός εις την καρδία σου και είσαι ήσυχος».

Ό μακαρίτης ό Γέροντάς του ό παπά Μηνάς λειτουργούσε κάθε ημέρα και τας δάκρυά του ήσαν στα μάτια του βρύσες. Ουδέποτε άνοιξε το στόμα του να μιλήσει, έστω και διά την σωτηρία της ψυχής, παρά μόνον εις την τράπεζα.

Ό παπά Μηνάς είχε δυο υποτακτικούς, τον Γέροντά μου, τον Γέρο Ονούφριο και τον πατέρα Βικέντιο, ό όποιος κατήγετο από την Κρήτη. Είχαν μίαν τσανάκα (μικρά λεκάνη φαγητού) όπου έβαζαν το φαγητό και αποσπασμάτων' εκεί το έτρωγαν και οι τρεις.

Ό Γέροντας μου έλεγε πολλάκις, ότι αυτός και ό παραδελφός του, νέοι όντες και πεινασμένοι, το φαγητό ολίγον, ή τσανάκα μία, έτρωγαν με ορμή, διότι το κλίμα εις το μέρος μας είναι τέτοιο πού και κρέας να τρως κάθε ημέρα είναι σαν να πίνεις νερό.

Σκέψου αυτούς τούς ευλογημένους πώς έτρωγαν. Χορταίνοντας ολίγον, εσκέπτοντο τον μακαρίτη τον παπά Μηνά, πού τούς ερώτα: «φάγατε;».

Αυτός έτρωγε εκείνο πού έμενε, τρεις τέσσερις κουταλιές. Το έτρωγε δε ήρεμος και ήσυχος, δια να μη εννοήσουν ότι πεινά υπερβολικώς.

Προ του Αποδείπνου ό παπά Μήνας είχε την συνήθεια να διδάσκει τούς υποτακτικούς του τον τρόπον της καρδιακής προσευχής και τί καρπούς πνευματικούς φέρει εις τούς τελείους υποτακτικούς.

Μίαν φοράν διδάσκουν αυτούς ρώτησε τον πατέρα Βικέντιο πού ητο Κρητικός, τί σκέπτεται και πού είναι ό νους του ακούοντας αυτάς τας διδαχάς. Εκείνος δε του απήντησε ότι του έλεγε ό λογισμός του: «Αχ! να ητο στην Κρήτη και να δίδασκε την γενεά του και τας εκεί Μοναστήρια διά να φύγει ό βάρβαρος τρόπος, πού είχε όλο το νησί».

Του απήντησε τότε ό παπά Μηνάς: «Έ! Ευλογημένε, εγώ θέλω καθώς παρέλαβε αποσπασμάτων τον μακαρίτη τον Γέροντά μου τον Γέρο Ονούφριο τον Κύπριο να σάς διδάξω και σύ ένθυμήθης την Κρήτη; Ό Ονούφριος ουδέποτε έσκέφθη τον κόσμο, έχων την αύτομεμψίαν, και ακούοντας με ή ψυχή του είναι γεμάτη χαρά και δεν με διέκοψε καμία φορά. Εσύ όμως διά να πάσχεις αποσπασμάτων υπερηφάνεια, εσκέφθης να γίνεις διδάσκαλος εις τούς κοσμικούς.

» Οι κοσμικοί έχουν τούς διδασκάλους των και θα τούς κυβερνήσουν εις τον δρόμο της σωτηρίας της ψυχής των. Εμείς πού καθήμεθα εδώ σ' αυτά τας βράχια εχοντες προστάτιδα την μητέρα της Παναγίας, Αγία Άννα, πρέπει να εχωμε την αύτομεμψίαν, και αυτή, αν θέλουμε, θα μάς ανεβάσει διά της θεωρίας των κτισμάτων εις το αψήφιστων. Όταν δε φθάσωμεν εις το αψήφιστων, τότε θα καταλάβωμεν τον βίον των αγίων Γεροντίου και Σωφρονίου, και προ πάντων των κατά μόνας μεθ' υπακοής καθήμενων. Και παρατήρησον τον Γέρο Δαμασκηνό, πού ήξιώθη δια την αύτομεμψία και το αψήφιστων του βίου του να ιδή τους Όσιους πού ήσαν θαμμένοι εξωθεν της Καλύβας του και τον διέταξαν την μεταφορά των αγίων λειψάνων των εις άλλο μέρος».

Αυτά σου γράφω εν ολίγοις και πρόσεχε μη χάσης την μετάληψη των αχράντων Μυστηρίων, όπως σε έχων κανονίσει.

Εις το Κυριακόν όταν πηγαίνεις, να κανονίζεις να εισέρχεσαι εις το· «Ευλογημένη ή Βασιλεία του Πατρός...», διά να μη χάνεις με τας προ της θείας Λειτουργίας συζητήσεις την θεωρία της αύτομεμψίας, πού θα σε ωφελήσει πάρα πολύ.

Ζητώ συγχώρησιν, πού σου γράφω πολλά, αλλά με αναγκάζει ή σωτηρία της ψυχής σου.

Και σκέψου πού κατάντησα σήμερα διά την παρακοή μου. Διότι αν καθόμουν μόνος μου θα είχα το απλούν και το αψήφιστων. Και δεν θα μάθαινα τί έγίνετο εις τον κόσμο.

Σε παρακαλώ εύχου και για μένα τον τιποτένιο, Ίσως κάνει ή προστάτης μας Αγία Άννα το έλεος της και σώσει την ψυχή μου.

ΒΙΒΛ. ΙΕΡΟΜ. ΧΡΥΣΑΝΘΟΣ ΑΓΙΑΝΝΑΝΙΤΟΥ. ΓΕΡΟΝΤΙΚΑΙ ΕΝΘΥΜΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ. ΕΚΔΟΣΗ Ι.Μ. ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΟΔΗΓΗΤΡΙΑΣ. ΜΩΛΟΣ ΛΟΚΡΙΔΟΣ.