Πρόσφορο και άρτος- Εκκλησιαστική ζωή, αγιολογικές μαρτυρίες, ιστορία, αληθινές διηγήσεις, συνταγές.

Γιώργος Ασλανίδης. ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΗΜΕΡΑ 2012

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΖΩΗ.

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ ΛΙΝΚ

http://www.pravoslavie.ru/foto/set532.htm

Πανήγυρις Ὁσίας Ματρώνης τῆς Ρωσίδος τῆς ἀομμάτου καὶ θαυματουργοῦ

Τὴν Τρίτη 1η πρὸς Τετάρτη 2α Μαΐου θὰ τελεσθεῖ Πανηγυρικὴ Ἀρχιερατικὴ Ἱερὰ Ἀγρυπνία ἐπὶ τῇ μνήμῃ τῆς Ὁσίας Ματρώνης τῆς Ρωσίδος τῆς ἀομμάτου καὶ θαυματουργοῦ, τῆς ὁποίας Ἱερὰ Εἰκὼν καὶ Τίμιον Λείψανον φυλάσσονται εἰς τὴν Μονήν μας καὶ θὰ τεθοῦν εἰς προσκύνησιν ὑπὸ τῶν πιστῶν.


Τῆς Ἱερᾶς Ἀγρυπνίας θὰ προεξάρχει ὁ Καθηγούμενος ἡμῶν Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Θαυμακοῦ κ.Ἰάκωβος.


Ὥρα ἐνάρξεως 6.00μ.μ ενάρξεως


ΙΕΡΟ ΜΕΤΟΧΙΟ
ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ
Κοκκιναράς - Πεντέλη.


http://www.iamatikos.gr/index.php

старец Харалампий Дохиарский

Афон.монастырь Агиа Павла.

Ή νόσος Άλτσχάιμερ στις γυναίκες.

Ή αύξηση του αριθμού των ηλικιωμένων άνω των 65 ετών, των υπερηλίκων άνω των 90 ετών, αλλά και των αιωνόβιων άνω των 100 ετών, είναι ιδιαίτερα εμφανής στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες άλλα και στις υπό ανάπτυξη χώρες. Ανεξάρτητα από τούς λόγους που οδήγησαν σε αυτή τη δημογραφική αλλαγή στον πληθυσμό οι προβλέψεις για την αύξηση του ποσοστού των ηλικιωμένων, συγκριτικά με εκείνων των νέων, ανά τον κόσμο, είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές. Σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως ή Ελλάδα, ή Γερμανία, ή Ιταλία, και ή Σουηδία το 2010 το 20% του πληθυσμού ήσαν ηλικιωμένοι, ενώ το 2030 υπολογίζεται ότι θα αποτελούν το 25% του συνολικού πληθυσμού. 

Την ίδια χρονική περίοδο θα συμπεριληφθούν σε αυτές και άλλες χώρες όπως ή Δανία, το Βέλγιο, ή Φινλανδία, ή Ολλανδία, ή Ελβετία, και ή Ισπανία. Στις ΗΠΑ το ποσοστό των ηλικιωμένων το 1900 ήταν 4.1%, το 2000 12.6% και το 2030 προβλέπεται να είναι 20%. Οι υπερήλικες είναι ή ταχύτερα αναπτυσσόμενη ομάδα των ηλικιωμένων και ίσως να είναι το σοβαρότερο πρόβλημα, δεδομένου ότι ή σύγχρονη αντίληψη θεωρεί τον ηλικιωμένο ως ένα πρόσωπο πού προοδευτικά έχει περιορισμένη αυτονομία και εξαρτάται από άλλους. 

Με αυτή την έννοια ό περιορισμός της αυτονομίας δεν παρατηρείται τόσο σε πρόσωπα 65 ετών, άλλα υπάρχει πολύ συχνά σε εκείνα άνω των 80. Επίσης ή πληθυσμιακή αναλογία ανάμεσα στα δύο φύλα τροποποιείται, έτσι ώστε οι γυναίκες να αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό των ηλικιωμένων σήμερα, ενώ το 2050 προβλέπεται ότι οι γυναίκες θα είναι περίπου το 75% του συνολικού πληθυσμού των ηλικιωμένων.

Ή άνοια είναι ή κλινική συνδρομή, ή οποία μπορεί να προκληθεί από ένα ευρύ φάσμα ασθενειών αλλά και τραυματισμών του εγκεφάλου. Αν και μπορεί να πλήξει ενήλικες είναι πολύ πιο συνήθης στους ηλικιωμένους, με αποτέλεσμα ό έπιπολασμός της να αυξάνεται με την ηλικία. Γνωρίζοντας ότι ό πληθυσμός γηράσκει παγκοσμίως, ή άνοια είναι ήδη επιδημική και μία από τις πρώτες 10 αιτίες πού προκαλούν ανικανότητα στις ανεπτυγμένες χώρες. 

Υπολογίζεται ότι το 2040 περίπου 81 εκατομμύρια νέων περιστατικών με άνοια θα υπάρχουν παγκοσμίως, τα περισσότερα στις ανεπτυγμένες χώρες. Στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι περίπου 15 εκατομμύρια νέα περιστατικά θα υπάρξουν την επόμενη δεκαετία, ενώ σήμερα πάσχουν 5.3 εκατομμύρια. Ποσοστό 65% των ασθενών είναι γυναίκες, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των φροντιστών των ασθενών με άνοια είναι επίσης γυναίκες.

Δεδομένου ότι ή πορεία της άνοιας είναι χρονία και υπολογίζοντας ότι ή διάρκεια της νόσου κυμαίνεται από 3 έως 12 έτη, τίθεται ένα σοβαρό πρόβλημα διαμόρφωσης νέας πολιτικής στην υγεία, πού άφορα στους ίδιους τους ασθενείς, τις οικογένειες τους. αλλά και ολόκληρη την κοινωνία, ιδιαίτερα σήμερα όπου ή οικονομική κρίση περιορίζει δραστικά τις δαπάνες για την υγεία

 Υπολογίζεται επίσης ότι το ετήσιο κόστος για την άνοια στις ΗΠΑ θα είναι περίπου 400 δισεκατομμύρια δολάρια, συμπεριλαμβάνοντας τόσο το άμεσο όσο και το έμμεσο κόστος. Ή νόσος Άλτσχάιμερ είναι ή νευροεκφυλιστική νόσος πού πλήττει τον εγκέφαλο και θεωρείται ή πλέον συχνή αιτία άνοιας, ή οποία εξελίσσεται προοδευτικά, εκδηλώνεται κλινικά μετά τα 60 έτη ενώ προηγείται μία περίοδος χωρίς κλινικά συμπτώματα για πολλά χρόνια. Ό έπιπολασμός της είναι 6% για την ηλικία άνω των 65 ετών, 20% άνω των 80 και 45% άνω των 95 ετών.

Σε επιδημιολογικές μελέτες έχει αναφερθεί ότι οι γυναίκες στην ηλικία των 65 ετών φαίνεται να έχουν υψηλότερο κίνδυνο να εμφανίσουν άνοια. Υπάρχουν δεδομένα πού υποστηρίζουν τα αποτελέσματα αυτά;

 Σύμφωνα με μελέτες ή παρουσία κατάθλιψης στις γυναίκες είναι μεγαλύτερη από όσο στους άνδρες. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει την συσχέτιση της κατάθλιψης με την άνοια Παράλληλα επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει στις ΗΠΑ ότι οι γυναίκες ασκούνται λιγότερο από τούς άνδρες. Είναι πολύ σημαντική ή συνεισφορά της άσκησης στην προφύλαξη από την άνοια, όπου ή άσκηση δύο φορές την εβδομάδα σε μεσήλικες στην ηλικία των 50 μειώνει την πιθανότητα εμφάνισης της άνοιας σε ποσοστό 60% περίπου. Τέλος μελέτες έδειξαν ότι γυναίκες πού έχουν υποβληθεί σε αφαίρεση των ωοθηκών σε ηλικία μικρότερη των 48 ετών έχουν 70% υψηλότερο κίνδυνο να νοσήσουν από άνοια τύπου Άλτσχάιμερ, ενώ ή θεραπεία με οιστρογόνα μέχρι την ηλικία των 50 ετών ελαχιστοποιεί αυτό τον κίνδυνο.

Συνοψίζοντας, ή απουσία νέας θεραπείας θα εκτοξεύσει το κόστος για τη νόσο το 2050, περισσότερες γυναίκες αναμένεται να νοσήσουν από τη νόσο, είτε λόγω αύξησης του προσδόκιμου επιβίωσης είτε επειδή εκτίθενται σε περισσότερους παράγοντες κινδύνου, ενώ περισσότερες γυναίκες βιώνουν την επιβάρυνση από τη φροντίδα ασθενών με άνοια. Στο πλαίσιο αυτό ή ανάπτυξη μεθόδων πρόληψης αποκτά ιδιαίτερη σημασία για τη διαχείριση του σοβαρού προβλήματος της άνοιας.

Α. ΠΟΛΙΤΗΣ, Έπικ.. Καθ. Ψυχιατρικής, Μονάδα Ψνχογηριατρικής. Αϊγινήτειο Νοσοκομείο ΕΚΠΑ

ΣΤΟΥΣ ΡΥΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ. ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΛΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ.

Ο φόρτος εργασίας και η ανεπάρκεια του χρόνου.- The Old Rectory

Επιστολή 52

27 Δεκεμβρίου 1974

… Για τις ημέρες του Νέου Έτους και των Χριστουγέννων στέλνω σε σένα και σε όλους τους άλλους τις καλύτερές μου ευχές. Είναι ενδεχόμενο ο καθένας από σας να σκέφτεται κάτι που δεν επιθυμούν οι άλλοι, και αντιθέτως εκείνοι να επιθυμούν για τον εαυτό τους κάτι που ο άλλος καθόλου δεν έχει υπ’ όψιν του. Εγώ όμως ειλικρινά εύχομαι στον καθένα εκείνο που ο ίδιος αντιλαμβάνεται ως το πιο αναγκαίο για τον εαυτό του. Και σε σένα και στη Νίκη εύχομαι καινούργιες πνευματικές δωρεές. Εσείς, όπως και εγώ, πλησιάζουμε στο πιο σημαντικό γεγονός της ζωής κάθε ανθρώπου, την αναχώρηση από εδώ. Και εσύ και η Νίκη βρίσκεστε σε καλύτερη θέση από εμένα. Ως τώρα είμαι βυθισμένος στις φροντίδες για ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Κάποτε είμαι τόσο φορτωμένος, που παρ’ όλη την επιθυμία μου αναγκάζομαι ν’ αφήσω τους ανθρώπους που με περιμένουν, για να πέσω στο κρεβάτι και ν’ ανασάνω. Δεν έχω ποτέ καιρό να ασχοληθώ θετικά με τη διευθέτηση του αρχείου μου. Θα ήθελα ωστόσο πριν από τον θάνατό μου να κάνω αυτή την εργασία. Γνωρίζω ότι υπάρχουν πολλά περιττά που δεν χρειάζεται να κρατήσω. Αν τα πετάξω όλα, ίσως θα πρέπει πρώτα να επιλέξω αυτά που ενδέχεται να χρειασθούν. Στην αρχή της ζωής μας καθόλου δεν σκεφτόμαστε ότι στο τέλος της πρόκειται να απολογηθούμε μπροστά στον Θεό, τους ανθρώπους και τον εαυτό μας. Ανεξάρτητα όμως από τους  προγενέστερους στοχασμούς μας ίσως ελκύσουμε την προσοχή κάποιας κατηγορίας ανθρώπων. Και εκείνοι, που κατά κάποιον τρόπο αγαπούν τον λόγο μου, ίσως θα επιθυμούν να διαβάσουν και όσα δεν δημοσίευσα. Εκτός από αυτό δεν έχω τακτοποιήσει ακόμη και τις επιστολές του Γέροντος Σιλουανού. Πρόσφατα παραιτήθηκα από μερικές από τις υποχρεώσεις μου και τις ανέθεσα σε έναν από τους αδελφούς, αλλά στην ουσία η κοινή ζωή μας προχωρεί έτσι, ώστε να μην μπορώ ακόμη να αποχωρήσω από την πνευματική μέριμνα για τους ανθρώπους, και ταυτόχρονα από τον αγώνα για την ίδια την ύπαρξή μας. Ο τελευταίος ποτέ δεν ήταν εύκολος, και τώρα κατά καιρούς γίνεται ακόμη δυσκολότερος. Έγινα θύμα εκείνου, από το οποίο προ πολλού απομακρύνθηκα. Εννοώ τη φροντίδα να αφήσω στα «παιδιά» μου όσο το δυνατό ευνοϊκότερο ενδιαίτημα, ώστε στο απώτερο μέλλον να μένει κυρίως γι’ αυτούς η φροντίδα για τον άρτο, πράγμα που βεβαίως δεν θα είναι δύσκολο γι’ αυτούς …

Αρχιμανδρίτου ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ

ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ . ΜΟΝΑΧΟΣ ΣΕ ΚΕΛΛΙ

ΤΙ ΕΙΔΑΜΕ ΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ.

ΠΩΣ Η ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΠΙΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΥΕΙ ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑ. ΓΕΡΩΝ ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ.

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ

Εκκλησιαστική περιουσία και μισθοδοσία του κλήρου

Ιερώνυμος Μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας

Φίλοι Κέντρου Εκκλησιαστικής Διακονίας Οινοφύτων Βοιωτίας, 2012

 [...] Η απλή ερευνητική μου προσπάθεια προσεγγίζει επιμελώς την αρχή και την πορεία αυτού του θέματος, που αναπέμπει σε ιστορία πλέον δύο χιλιάδων χρόνων. Πώς δημιουργήθηκε η "Εκκλησιαστική περιουσία", εκείνη δηλαδή πού άνηκε ή ανήκει και εξυπηρετεί τις οικονομικές ανάγκες της ευχαριστιακής κοινότητας (ενορίας) και της Επισκοπής, όπως και η "Μοναστηριακή περιουσία", εκείνη δηλαδή που αποκτήθηκε και ανήκει στο μοναστήρι και καλύπτει τους σκοπούς της μοναστικής πολιτείας.

Στην έρευνα αύτη, όπως σε κάθε έρευνα, είναι ανάγκη η οποιαδήποτε κριτική να γίνει σύμφωνα με το μεθοδολογικό αξίωμα της ιστορίας: κάθε πράξης, κάθε γεγονός, κάθε πρόσωπο κρίνεται με κριτήρια της εποχής του και όχι με τα αντίστοιχα σύγχρονα.

Με δεδομένη αυτή την μεθοδολογική αρχή, γίνεται αναφορά στο Μοναχισμό και στην περιουσία των Μοναστηριών σε διάφορες εποχές. Ιδιαίτερα για το θέμα πού κυρίως θα μας απασχολήσει, η προσοχή μας εστιάζεται στους χρόνους της Τουρκοκρατίας και στον αγώνα της Παλιγγενεσίας. Γίνεται λόγος για τις Εθνικές Συνελεύσεις, τον Καποδίστρια και την περίοδο της βασιλείας του Όθωνος, κατά την οποία επιβλήθηκε η Βαβυλώνεια αιχμαλωσία της εκκλησίας μας.

Τα μελετώμενα στοιχεία επιτρέπουν να φανεί για λίγο ή ελπίδα πού ανέτειλε για τα εκκλησιαστικά πράγματα στις αρχές του 20οΰ αί. με την εμφάνιση στα δρώμενα του Ελευθερίου Βενιζέλου και συγχρόνως ή εγκατάλειψη της εκκλησιαστικής του πολιτικής, λόγω του "επαράτου διχασμού" και της απερισκεψίας της τότε εκκλησιαστικής ηγεσίας.

Θα ακολουθήσει ή αυθαίρετη συμπεριφορά της Πολιτείας έναντι της Εκκλησίας με απαλλοτριώσεις χιλιάδων στρεμμάτων γης, χωρίς να καταβληθούν αποζημιώσεις.

Ακολουθεί ή ίδρυσης του ΟΔΕΠ, του τρίτου κατά σειρά ταμείου της Εκκλησίας για την βελτίωση δήθεν των της Εκκλησίας πραγμάτων και της οριστικής λύσεως του εφημεριακού προβλήματος. Τα προοριζόμενα όμως για αυτόν τον οργανισμό χρήματα της απαλλοτριώσεως δεν έφθασαν ποτέ στο Εκκλησιαστικό Ταμείο και ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος έθεσε τέλος και σε αυτήν την προσπάθεια.

Στα ερείπια του πολέμου και των εσωτερικών ανωμαλιών που ακολούθησαν εκλήθη και πάλι η Εκκλησία να δώσει στο λαό "τα λίγα ψίχουλα" πού της είχαν απομείνει. Έτσι υπεγράφη ή σύμβασης Εκκλησίας - Πολιτείας του 1952, η οποία άφησε όμως πολλές εκκρεμότητες εις βάρος της Εκκλησίας.

Η τελευταία επιδρομή κατά της εναπομεινάσης μοναστηριακής περιουσίας έγινε το 1987 με τον γνωστό νόμο 1700, πού πήρε το όνομα του μακαριστού Υπουργού Αντώνη Τρίτση. Η απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου πού ακολούθησε καθόρισε πλέον, ότι "ουδείς, είτε φυσικόν είτε νομικόν πρόσωπον" στερείται της περιουσίας του χωρίς τη σχετική αποζημίωση.

Ένα κεφάλαιο της ανά χείρας έρευνας αφιερώνεται στη σημερινή περιουσιακή κατάσταση της Εκκλησίας. Η καθυστέρηση υλοποίησης του προγράμματος του Εθνικού Κτηματολογίου αποβαίνει εις βάρος της εκκα-θαρίσεως του όλου προβλήματος και συγχρόνως επιτείνει την κατάσταση της συγχύσεως.

Παρόλα αυτά, ή Εκκλησία έπραξε, πράττει και θα συνεχίσει να επιτελεί το καθήκον της. Βασικός σκοπός είναι πάντοτε, τα έσοδα από την εκκλη-σιαστική περιουσία να χρησιμοποιούνται μόνο για την κάλυψη των λει-τουργικών της δαπανών και των αναγκών του λαού μας. Όμως, για να γίνει αυτό πραγματικότητα, απαιτείται σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, συνεργασία Πολιτείας και Εκκλησίας.

Οφείλουμε να σημειώσουμε, τέλος, ότι ή επέκταση της έρευνας του θέματος σε όλες τις επαρχίες θα ήταν κουραστική για τον αναγνώστη. Περιορίσθηκε για λόγους πρακτικούς στα μοναστήρια του νομού της Βοιωτίας, ώστε, με βάση αυτήν την έρευνα, να σχηματίσει ο αναγνώστης μία γενικότερη άποψη για το σύνολο της Ελληνικής Επικράτειας.

(από τον πρόλογο του αρχιεπίσκοπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, Ιερώνυμο.

ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ Ο ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΑΠΟ Ι.Ν. ΤΑΞΙΑΡΧΗ ΜΑΝΤΑΜΑΔΟΣ

ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ Ο ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ ΑΠΟ Ι.Ν. ΤΑΞΙΑΡΧΗ ΜΑΝΤΑΜΑΔΟΣ

http://www.tvmitilini.gr/

ΤΩΡΑ

Ομιλία Γέροντα Νεκτάριου στον Ι.Ναό Ρόδο το Αμάραντο

Ομιλία Γέροντα Νεκτάριου Βιτάλη στον Ιερό Ναό Πειραιά «Ρόδο το Αμάραντο» στο πέρας της Θείας Λειτουργίας των Προηγιασμένων Δώρων στις 14 Μαρτίου 2012.

Ό Ιερομόναχος Τιμόθεος στην αγορά της Αθήνας.

Στην χειρότερη συνοικία της Αθήνας, στην οδό Μενάνδρου, υπάρχει ό ναός του Αγίου Αθανασίου, μετόχι της μονής Παναγίας Χρυσολεοντίσσης στην Αίγινα. Εκείνα τα χρόνια εφημέρευε ό Ιερομόναχος Τιμόθεος. Όταν ό θεός μοίραζε την απλότητα, λες και ήταν μόνος αυτός και την πήρε όλη. Για τον άνθρωπο της αγοράς, πού όλη την ήμερα περπατούσε σε σάπια σανίδια, ήταν γερό αποκούμπι. Έσπέριζε και λειτουργούσε κάθε μέρα. Οι ψαλτάδες ήταν απλοί άνθρωποι, πού χαίρονταν να ψάλλουν, γιατί δεν ήξεραν να ψάλλουν. Οι νέοι πού συνέψαλλαν, αργότερα έγιναν μοναχοί. Σε μια Προηγιασμένη πού παρακολουθούσα, μέσα στο ταπεινό φως των καντηλιών, μόνον μια ισχνή φωνή προφητική άκουγες: «Προετοιμασθήτε, χριστιανοί, γιατί έρχεται ό Βασιλεύς της δόξης».

Πολλοί πονεμένοι άνθρωποι έγιναν φιλακόλουθοι σ' αυτό το εκκλησάκι. Ό παπά-Τιμόθεος ήταν μια φευγαλέα μορφή στην αγορά της Αθήνας, πού τούς αμαρτωλούς συνέστελλε και τούς ευλαβείς εύφραινε. Τον έβλεπαν πρόσωπο Αγγέλου. Ό σκίμπους του γέροντα Τιμοθέου ήταν πιο οικείος στους φτωχούς και απαίδευτους. Μετά τις προμήθειες της εβδομάδος στην χονδροαγορά, περνούσαν και από το απέριττο πετραχήλι του παπά-Τιμόθεου. Πόσες φορές σαββατόβραδο βρήκα στο εκκλησάκι του Αγίου Αθανασίου ψώνια και εξομολογούμενους. Το τζάκι του παπά-Τιμόθεου έκαιγε νηστεία, αγρυπνία, προσευχή, και όχι ακαδημαϊκή θεολογία και προσωπικά «νομίζω» και «νομίσματα». Γι' αυτό και καπνοδόχο χαμηλό είχε και κάπνα δυσδιάκριτη στα μάτια των πολλών.

Από τον κόπο του και τη βοήθεια των πιστών έκτισε περίφημο γηροκομείο. Μετά την εγχείρηση καρδιάς διακόνησε λίγα χρόνια και μετέστη στην μονή πού ετοίμασε στους ουρανούς ό Κύριος για τούς αγαπώντας Αυτόν.

"ΜΟΡΦΕΣ ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΣΑ ΝΑ ΑΣΚΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΚΑΜΜΑ  ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ"

Περί ἐκλογῶν, ἀξιόλογα κείμενα

ΠΑΤΗΣΤΕ

Περί ἐκλογῶν, ἀξιόλογα κείμενα.

Ο παπά-Αναστάσης ό θορυβώδης εφημέριος στο Λαϊκό νοσοκομείο

Όταν το όλως αντίθετο των προμνημονευθέντων. Από την φύση ανδρειωμένος. Δεν χωρούσαν οι προσφωνήσεις «παππούλη» και «παππουλάκο». Υδραίος μπρατσωμένος, έτρεμε στο περπάτημα του ή γη πού πατούσε. Πατέρας   δέκα, ίσως και περισσοτέρων, παιδιών ήξερε να κρατά ηνία στα χέρια του. Μούτσος στα καράβια του Αργοσαρωνικού τα χρόνια τού άγιου Νεκταρίου, κατείχε καλά την γλώσσα τού λιμανιού και, όταν ή ανάγκη και ή περίσταση το 'φερνε, την ξεδίπλωνε σαν δρέπανο θεριστικό. Εφημέριος τοποθετήθηκε στην Αγία Τριάδα στην οδό Κηφισίας. Όταν είδε την άθεοφοβία, την ασέβεια τού συνεφημερίου του, ζήτησε να έφημερεύση σε νοσοκομείο μόνος του, χωρίς άλλους παπάδες. Του είπαν:

-        Το νοσοκομείο δεν έχει τυχερά. Τα παιδιά σου πολλά. Ό μισθός μικρός. Θα πεινάσεις.

-        Και τί θέλετε; Να σφάξω, σαν τον Ηλία, τους ιερείς της αισχύνης;

Στο νοσοκομείο το προσωπικό ήταν «εξ ευωνύμων», άθεοι από τον πρώτο μέχρι τον έσχατο. Ό συμμοριτοπόλεμος δεν είχε τελειώσει.

-        Ευτυχώς ό Θεός μου έδωσε ρώμη και με φοβούνταν, αλλιώς θα με λάκτιζαν - έλεγε χαριεντιζόμενος. Έπρεπε να 'χω όλη την προσοχή μου στραμμένη να μην αφεθώ καθόλου.

Και συνέχισε να μου διηγείται:

—Εκεί πού πειράσθηκα ήταν στον επιούσιο άρτο.  Ήταν φθινόπωρο του '48. Για μια εβδομάδα κάνεις δεν πλησίασε ούτε για κερί ούτε για λάδι. Και αυτό το ευλογημένο τελείωσε και έσβησαν τα καντήλια των Αγίων Αναργύρων. Σάββατο βράδυ παρέμεινα μέχρι αργά στο εξομολογητήριο.

Έξω το ξεροβόρι μετέφερε τα φύλλα, άλλα άνθρωπου βηματισμός δεν ακουγότανε. Κάθε τόσο κοίταζα στο παραθύρι. Κανείς δεν περιδιάβαινε. Μονολογούσα: «Πώς να πάω στο σπίτι; Πώς να κοιτάξω την παπαδιά; Μια βδομάδα τίποτε μα τίποτε δεν της πήγα». Γονάτισα και αγκάλιασα τα πόδια του Εσταυρωμένου, χωρίς να 'χω τί να του πω. Πέρασε ή ώρα και έπρεπε να φύγω. Την ώρα πού έστριβα το κλειδί της πόρτας μια γυναίκα φώναζε μέσα στο σκοτάδι:

-        Παπά-Άναστάση, παπά-Άναστάση, περίμενε, μη κλείσεις. Πέθανε ή μητέρα μου και σου αφήνω τρεις χιλιάδες για σαρανταλείτουργο.

Γύρισα πίσω. Γονάτισα στον Σταυρό και ευχαρίστησα τόσο, όσο δεν το έκανα για την γυναίκα μου και τα παιδιά μου.

Πήγα και τα ψώνισα όλα. Γέμισα το τραπέζι απ' όλα. Αφήνοντας μια-μια τις σακούλες, έλεγα στην παπαδιά:

-        Να μωρή γκρινιάρα, απ' όλα πού κλαίγεσαι.

Και είχε ή δύστυχη βδομάδα και περισσότερο να δει στο σπίτι έλεος.

Σ' αυτόν τον ίδιο Σταυρό της συνεχούς προσευχής του γονάτιζε ό εξομολογούμενος. Το ήθος και το ύφος του παπά-Αναστάση δεν ήταν για να παίξουμε. Γινότανε κανονικό χειρουργείο, χωρίς να βάλει νυστέρι ό θεράπων.

Δεν μπορούσες να κρύψεις τίποτε. Αβίαστα σου έβγαιναν καινά και παλαιά. Ένα καυτό Αύγουστο του λέγω:

-        Δεν αντέχω άλλο. Ή σάρκα ξεπέρασε τα όρια της αντοχής μου.

Με άρπαξε από το χέρι. Μ' έσφιξε δυνατά, δείχνοντας μου τις φλέβες. Με ρωτά δακρυσμένος:

-        Τί τρέχει εδώ μέσα, παιδί μου;

-        Αίμα -του λέγω.

-        Λάθος. Αμαρτία, παιδί μου! Έλα αύριο το πρωί να κοινωνήσεις. Για σένα θα λειτουργήσω.

Αυτοί οι πνευματικοί είχαν τρόπους Χάριτος, πού δρόσιζαν την κάμινο του πυρός, χωρίς να σου αναφλέγουν καθησυχασμένα πάθη.

"ΜΟΡΦΕΣ ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΣΑ ΝΑ ΑΣΚΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΚΑΜΜΑ  ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ"

Παιδική εξομολόγηση: να μην βλάψεις!

Kozlov, Maxim, Archpriest

Η πύλη «Bogoslov.Ru» δημοσιεύει υλικό σχετικά με το θέμα της συμμετοχής των παιδιών στα μυστήρια της Εκκλησίας. Το άρθρο του καθηγητή της Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας και πρύτανη του ναού της Αγίας Μάρτυρος Τατιάνας, στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Μόσχας, πρωθιερέα Μάξιμου Κοζλώφ, αφορά το λεπτό ζήτημα της εξομολόγησης του παιδιού

1. Σε ποια ηλικία το παιδί πρέπει να εξομολογείται

Κατά τη γνώμη μου, η πρακτική της παιδικής εξομολόγησης είναι ένα πολύ σημαντικό και προβληματικό σημείο στη σημερινή ζωή της Εκκλησίας. Ο κανόνας ότι τα παιδιά πρέπει να εξομολογούνται πριν την Κοινωνία από τα επτά χρόνια τους ,επικράτησε στη συνοδική περίοδο. Όπως έγραψε στο βιβλίο του για το Μυστήριο της Εξομολόγησης ο πατήρ Βλαντιμίρ Βορομπιώφ, για πάρα πολλά παιδιά σήμερα η φυσιολογική ωρίμανση είναι τόσο μπροστά από την πνευματική και ψυχολογική, ώστε τα περισσότερα από τα σημερινά παιδιά των επτά ετών δεν είναι έτοιμα να εξομολογούνται. Είναι καιρός να πούμε ότι αυτή η ηλικία ορίζεται από τον πνευματικό και τους γονείς απολύτως ατομικώς σε σχέση με το παιδί; Τα παιδιά στα επτά τους χρόνια, και μερικά λίγο νωρίτερα, βλέπουν τη διαφορά μεταξύ καλής και κακής πράξης, αλλά είναι ακόμα νωρίς να πούμε ότι είναι μια συνειδητή μετάνοια. Μόνο εκλεκτές, λεπτές, ευαίσθητες φύσεις είναι ικανές σε μια τέτοια νεαρή ηλικία να το βιώσουν αυτό. Υπάρχουν καταπληκτικά παιδάκια που στα πέντε έως έξι τους χρόνια έχουν μια υπεύθυνη ηθική συνείδηση, αλλά πιο συχνά συμβαίνουν άλλα πράγματα. Είτε ενθαρρύνσεις των γονέων που συνδέονται με την επιθυμία να έχουν σε εξομολόγηση ένα πρόσθετο εργαλείο για την ανατροφή (συχνά υπάρχουν περιπτώσεις όταν ένα μικρό παιδί δεν συμπεριφέρεται σωστά, και η αφελής και καλή μητέρα ζητάει από τον ιερέα να το εξομολογήσει, νομίζοντας ότι αν μετανοήσει, θα την ακούει). Είτε είναι ένας πιθηκισμός σε ενηλίκους από την πλευρά του παιδιού – του αρέσει: στέκονται, έρχονται στον ιερέα, τους λέει κάτι. Δεν βγαίνει τίποτα καλό απ’ αυτό. Ως πλεονέκτημα των παιδιών, η ηθική συνείδηση ξυπνάει πολύ αργότερα. Δεν βλέπω τίποτα καταστροφικό σ’ αυτό. Ας έρχονται στα εννέα, στα δέκα χρόνια, όταν θα έχουν ένα μεγαλύτερο βαθμό ωριμότητας και ευθύνης για τη ζωή τους. Στην πραγματικότητα, όσο νωρίτερα το παιδί εξομολογείται, τόσο χειρότερο γι 'αυτό - ίσως για καλό, αμαρτίες έως τα επτά έτη δεν λογίζονται στα παιδιά. Μόνο σε αρκετά μεγαλύτερη ηλικία αντιλαμβάνον την εξομολόγηση ως εξομολόγηση, και όχι ως μια απαρίθμηση με ό, τι είπαν η μαμά ή ο μπαμπάς και γράφτηκε σε χαρτί. Και αυτή η τυποποίηση της εξομολόγησης, που συμβαίνει στο παιδί, στη σύγχρονη πρακτική της εκκλησιαστικής ζωής μας είναι ένα επικίνδυνο πράγμα.

2. Πόσο συχνά πρέπει να εξομολογείται το παιδί

Εν μέρει από τα λάθη μου, εν μέρει συμβουλευόμενος πιο έμπειρους ιερείς, έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα παιδιά πρέπει να εξομολογούνται όσο το δυνατόν λιγότερο. Όχι όσο είναι δυνατόν συχνότερα αλλά όσο το δυνατόν λιγότερο. Το χειρότερο πράγμα που μπορείτε να κάνετε - είναι να καθιερώσετε για τα παιδιά την εβδομαδιαία εξομολόγηση. Τους οδηγεί όλους σε τυπική μορφή. Έτσι πήγαιναν και απλώς κοινωνούσαν κάθε Κυριακή, ή τουλάχιστον συχνά, πράγμα το οποίο είναι επίσης ένα ερώτημα κατά πόσον είναι σωστό για το παιδί, και στη συνέχεια – μετά από τα επτά χρόνια τους πάνε, επίσης σχεδόν κάθε Κυριακή, για την συγχωρητική ευχή. Τα παιδιά μαθαίνουν γρήγορα να μιλάνε σωστά στον ιερέα – αυτό που περιμένει ο πατήρ. Δεν άκουγα τη μαμά, φερνόμουν άσχημα στο σχολείο, έκλεψα μια γόμα. Αυτός ο κατάλογος αποκαθίσταται εύκολα. Και δεν παρατηρείται ακόμη και το γεγονός της εξομολόγησης ως μετάνοιας. Συμβαίνει ότι χρόνια έρχονται στην εξομολόγηση με τα ίδια λόγια: δεν άκουγα, φέρνομαι αγενώς, τεμπελιάζω, ξεχνώ να προσεύχομαι - αυτό είναι ένα μικρό σύνολο των συνηθισμένων παιδικών αμαρτιών. Ο ιερέας, βλέποντας ότι, εκτός από αυτό το παιδί τον περιμένουν ακόμα πολλοί άλλοι άνθρωποι, συγχωρεί τις αμαρτίες του, και αυτή τη φορά. Αλλά μετά από αρκετά χρόνια, αυτό το τέκνο της «Εκκλησίας» γενικά δεν θα καταλάβει τι θα πει μετάνοια. Γι 'αυτόν δεν υπάρχει καμία δυσκολία να πει ότι έκανε άσχημα αυτό ή το άλλο, να μουρμουρίσει κάτι από τις σημειώσεις ή τη μνήμη, για το οποίο είτε θα τον χαϊδέψουν, είτε θα πουν: «Νίκο, μην κλέβεις τα στυλό» και μετά «Μην συνηθίζεις (ναι, μετά ήδη να μην συνηθίζεις) στα τσιγάρα, μην κοιτάζεις αυτά τα περιοδικά», και ούτω καθ εξής. Και μετά ο Νίκος θα πει: «Δεν θέλω να σ’ ακούω. Μπορεί να πει και η Μαρία, αλλά τα κορίτσια συνήθως ωριμάζουν πιο γρήγορα, προλαβαίνουν να αποκτήσουν μια προσωπική πνευματική εμπειρία, πριν να έρθουν σ αυτή την απόφαση.

Όταν πάνε το παιδί για πρώτη φορά στην κλινική και το αναγκάζουν να γδυθεί μπροστά σ ένα γιατρό, τότε, φυσικά, ντρέπεται, αισθάνεται δυσάρεστα αλλά αν τον βάλουν στο νοσοκομείο και κάθε μέρα σηκώνουν το πουκάμισό του για μια ένεση τότε θα το κάνει εντελώς αυτόματα, χωρίς κανένα συναίσθημα.

Το ίδιο είναι και η εξομολόγηση, από κάποια στιγμή και μετά μπορεί να μην προκαλεί καμία συγκίνηση. Ως εκ τούτου, μπορούμε να ευλογούμε τα παιδιά στην κοινωνία αρκετά συχνά, αλλά να τα εξομολογούμε, όσο το δυνατόν πιο σπάνια. Νομίζω ότι καλό θα ήταν μετά από τη συνένωση με τον πνευματικό, να εξομολογήσουμε έναν τέτοιο μικρό αμαρτωλό για πρώτη φορά σε ηλικία επτά χρονών, δεύτερη φορά - οκτώ, τρίτη φορά - εννέα χρονών, λίγο αναβάλλοντας την έναρξη της συχνής, τακτικής εξομολόγησης, για να μην γίνει συνήθεια σε καμία περίπτωση. Για τους ενήλικες, για πολλούς πρακτικούς λόγους, δεν μπορούμε να αραιώσουμε την κοινωνία και το μυστήριο της μετανοίας για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά για τα παιδιά, πιθανότατα, θα μπορούσαμε να εφαρμόσουμε αυτόν τον κανόνα και να θεωρούμε ότι μια υπεύθυνη και σοβαρή εξομολόγηση ενός αγοριού ή κοριτσιού μπορεί να πραγματοποιείται ανά αρκετά μεγάλα χρονικά διαστήματα, και σε άλλη στιγμή - να τους δώσουμε ευλογία για την κοινωνία, να το καθιερώσουμε όχι σε αυτό-δραστηριότητα του ιερέα αλλά σαν κανονικό πρότυπο.

3. Πόσο συχνά πρέπει να κοινωνήσουμε τα μικρά παιδιά

Τα μωρά είναι καλό να τα κοινωνούμε συχνά, επειδή πιστεύουμε ότι η κοινωνία των Αχράντων Θείων Μυστηρίων οδηγεί σε υγεία της ψυχής και του σώματος. Και το νήπιο αγιάζεται ως μην έχον αμαρτίες, από τη σωματική του φύση συνδεόμενο με τον Κύριο στο Μυστήριο της Θείας Κοινωνίας. Αλλά όταν τα παιδιά αρχίζουν να μεγαλώνουν και όταν έχουν ήδη γνωρίσει ότι αυτό είναι το Αίμα και το Σώμα του Χριστού και ότι αυτό είναι Ιερό, είναι πολύ σημαντικό να μην μετατρέψουμε την Κοινωνία σε μια εβδομαδιαία διαδικασία, όταν μπροστά στο Δισκοπότηρο παίζουν και έρχονται σ’ αυτό χωρίς να σκέφτονται πολύ τι κάνουν.

Και αν βλέπετε ότι το παιδί σας γκρινιάζει πριν από τη λειτουργία, σας εκνευρίζει, όταν πολύ λίγο πρόσεξε το κήρυγμα του ιερέα, τσακώθηκε με κάποιον από τους συνομηλίκους του, που στέκονται εδώ στη λειτουργία, μην το αφήνετε να έρθει στο Δισκοπότηρο. Αφήστε το να συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορεί να προσεγγίσει την κοινωνία σε κάθε κατάσταση. Μόνο αν έχει πιο ευλαβική στάση σ’ αυτή. Και ας κοινωνάει πιο σπάνια από ό, τι θα θέλατε, να κοινωνάει, αλλά να καταλάβει, γιατί έρχεται στην εκκλησία.

Είναι πολύ σημαντικό για τους γονείς να μην αρχίσουν να αντιλαμβάνονται την κοινωνία ως μια μαγική λειτουργία, αφήνοντας στον Θεό ό, τι πρέπει να κάνουν οι ίδιοι. Όμως, ο Κύριος περιμένει από εμάς ό, τι μπορούμε και πρέπει να κάνουμε για τον εαυτό μας μόνοι μας, και σε σχέση με τα παιδιά μας. Και ακριβώς εκεί όπου δεν φτάνουν οι δυνάμεις μας, η χάρη του Θεού αναπληρώνει. Όπως αναφέρεται σε ένα άλλο μυστήριο – «τὰ ἀσθενῆ θεραπεύει καὶ τὰ ἐλλείποντα ἀναπληροῖ». Αλλά ότι μπορείς, κάνε το μόνος σου.

4. Γονική συμμετοχή στην προετοιμασία για την εξομολόγηση

Το κύριο πράγμα που πρέπει να αποφεύγουν οι γονείς κατά την προετοιμασία του παιδιού για την εξομολόγηση, συμπεριλαμβανομένης της πρώτης – είναι η υπαγόρευση καταλόγων των αμαρτιών, οι οποίες από την άποψή τους, έχει, μάλλον, αυτόματη μεταφορά ορισμένων όχι καλών ιδιοτήτων του στην κατηγορία των αμαρτιών, για τις οποίες πρέπει να μετανοήσει μπροστά στον ιερέα. Και, βέβαια, σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να ρωτάμε το παιδί μετά από την εξομολόγηση, τί είπε στον ιερέα ούτε τί του απάντησε, και αν ξέχασε να πει για κάποια αμαρτία. Σ’ αυτήν την περίπτωση, οι γονείς πρέπει να κάνουν ένα βήμα πίσω και να συνειδητοποιήσουν ότι η εξομολόγηση, ακόμη και του επτάχρονου ανθρώπου είναι ένα Μυστήριο. Η παρέμβαση σε οποιονδήποτε στο μυστήριο της εκκλησίας, ιδιαίτερα τόσο λεπτό όπως το μυστήριο της εξομολόγησης είναι εντελώς απαράδεκτη. Και κάθε παρέμβαση εκεί όπου υπάρχει μόνο ο Θεός, ο εξομολογούμενος άνθρωπος και ο ιερέας που λαμβάνει την εξομολόγηση, είναι καταστρεπτικά. Το παιδί μπορεί να μοιραστεί μ’ αυτόν ό, τι έλεγε, αν το ίδιο θέλει. Αλλά δεν πρέπει να δείχνουμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον σ’ αυτό. Είπε καλά, όχι τίποτε φοβερό ... Πιο συχνά, τα παιδιά δεν λένε αυτά που είπαν στην εξομολόγηση, αλλά αυτό που άκουσαν από τον ιερέα. Μην σταματήσετε σ’ αυτό, αλλά οποιαδήποτε συζήτηση και ερμηνεία των λέξεων του ιερέα, καθώς και κριτική- αν αυτό δεν συμπίπτει με ότι, κατά τη γνώμη μας, θα ήταν αναγκαίο να ακούσει το παιδί μας- δεν επιτρέπονται. Επιπλέον, είναι αδύνατο, από τα λόγια του παιδιού, στη συνέχεια να πάμε στον ιερέα και να διευκρινίζουμε κάτι. Ή να προσπαθήσουμε να τον βοηθήσουμε να επικοινωνεί πιο σωστά με το παιδί μας: ξέρετε, πάτερ, ο Βασίλης μου είπε ότι του δώσατε αυτή τη συμβουλή, όμως ξέρω ότι δεν σας τα είπε όλα αρκετά σωστά, γι αυτό δεν έγινε πλήρως κατανοητός, και θα ήταν καλύτερα την επόμενη φορά να του πείτε αυτό και αυτό. Από τέτοια δραστηριότητα της μητέρας, βεβαίως, πρέπει να κρατιόμαστε μακριά. Σε περιπτώσεις που τέτοια συνείδηση χρειάζεται να ανατρέφουμε σε ενορίτες, πρέπει να το κάνουμε μέσω κηρύγματος, μέσω της ίδιας της οργάνωσης της εξομολόγησης, μέσω πολλαπλών κοινοποιήσεων του γεγονότος ότι δεν πρέπει να έρχονται πάρα πολύ κοντά, δεν πρέπει να αντιμετωπίζουν με κάποιο τρόπο, αν τυχαία ακούσουν κάτι κατά τη διάρκεια της εξομολόγησης. Ίσως να διεξάγουμε ομιλίες με τους γονείς και τους παππούδες για την λεπτή στάση τους στην εξομολόγηση παιδιών και εγγονιών. Όλα αυτά, βέβαια, μπορούν να γίνουν με τη μια ή την άλλη μορφή.

5. Πώς να διδάξουμε το παιδί να εξομολογηθεί

Χρειάζεται να ενθαρρύνουμε τα παιδιά όχι στο πώς να εξομολογούνται, αλλά στην ίδια την αναγκαιότητα της εξομολόγησης. Μέσω του προσωπικού παραδείγματος, μέσω της ικανότητας να ομολογήσουμε ανοιχτά τις αμαρτίες μας απέναντι στους δικούς μας, απέναντι στο παιδί μας, αν φταίμε. Μέσω της στάσης μας έναντι της εξομολόγησης, επειδή όταν πάμε να κοινωνήσουμε, και συνειδητοποιούμε ότι δεν έχουμε ειρηνική διάθεση ή προσβολές που κάναμε σε άλλους, πρέπει πρώτα να συμφιλιωθούμε με όλους. Και όλα αυτά στο σύνολό τους δεν μπορούν να μη διαμορφώσουν στα παιδιά ευλαβική στάση έναντι αυτού του μυστηρίου.

Και ο βασικός δάσκαλος του παιδιού για το πώς να μετανοήσει, πρέπει να είναι εκτελεστής αυτού του Μυστηρίου - ο ιερέας. Αφού η μετάνοια δεν είναι μόνο ένα είδος εσωτερικής κατάστασης, αλλά και το Μυστήριο της εκκλησίας. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η εξομολόγηση ονομάζεται Μυστήριο της Μετανοίας. Ανάλογα με το μέτρο της πνευματικής ωριμότητας του παιδιού πρέπει να το προετοιμάσουμε για την πρώτη εξομολόγηση. Το ζήτημα των γονέων είναι να εξηγήσουν τί θα πει εξομολόγηση και γιατί χρειάζεται. Πρέπει να εξηγήσουν στο παιδί τους ότι η εξομολόγηση δεν έχει τίποτα να κάνει με την απολογία του μπροστά τους ή μπροστά στο διευθυντή του σχολείου.

Είναι μόνο αυτό που συνειδητοποιούμε σαν κακό και ανάξιο μέσα μας, σαν άσχημο και βρώμικο, που δεν μας ευχαριστεί και για το οποίο είναι δύσκολο να μιλήσεις και για το οποίο χρειάζεται να απευθυνθούμε στον Θεό. Και μετά από αυτό το πεδίο διδασκαλίας, πρέπει να το παραδώσουμε στα χέρια του προσεχτικού, αξιοπρεπή πνευματικού που αγαπά, γιατί σ’ αυτόν δίνεται στο Μυστήριο της Ιεροσύνης η χάρη να μιλήσει με τον άνθρωπο, συμπεριλαμβανομένου και του μικρού, για τις αμαρτίες του. Και γι αυτόν είναι πιο φυσικό να του μιλήσει για τη μετάνοια παρά από τους γονείς του, όταν είναι αδύνατο και ασύμφορο να προσφύγεις σε δικά σου παραδείγματα ή παραδείγματα από τους γνωστούς του. Να λες στο παιδί σου, πώς μετανόησες για πρώτη φορά – εδώ υπάρχει μια απάτη και ψευδής νουθεσία. Αφού δεν μετανιώσαμε για να μιλήσουμε σε οποιονδήποτε για αυτό. Όχι λιγότερο ψεύτικο θα ήταν να του πούμε για το πώς τα αγαπημένα μας πρόσωπα μέσω της μετάνοιας άφησαν τις αμαρτίες τους, γιατί αυτό θα σήμαινε τουλάχιστον έμμεσα, ότι κρίνουμε και αξιολογούμε τις αμαρτίες στις οποίες υπέπεσαν. Ως εκ τούτου είναι λογικό να δώσουμε το παιδί μας στα χέρια εκείνου ο οποίος καθορίστηκε από το Θεό να είναι δάσκαλος του μυστηρίου της εξομολογήσεως.

6. Μπορεί το παιδί μόνο του να επιλέξει σε ποιον ιερέα να εξομολογεί

Αν η καρδιά του μικρού ανθρώπου αισθάνεται ότι θέλει να εξομολογείται ακριβώς σ’ αυτόν τον ιερέα, ο οποίος μπορεί να είναι νεότερος, πιο χαϊδευτικός από εκείνον στον οποίο πηγαίνετε, ή, ίσως, τον προσέλκυσε με το κήρυγμά του, εμπιστευτείτε το παιδί σας, αφήστε τον να πάει εκεί, όπου κανείς και τίποτα δεν θα το ενοχλεί να μετανοήσει για τις αμαρτίες του ενώπιον του Θεού. Και αν δεν προσδιοριστεί αμέσως, αν η πρώτη απόφαση του δεν είναι αξιόπιστη, και καταλάβει γρήγορα ότι δεν θέλει να πάει στον πατέρα Ιωάννη, αλλά στον πατέρα Πέτρο, δώστε του να επιλέξει μόνο του και να σταθεί σ’ αυτό. Η απόκτηση της πνευματικής πατρότητας είναι πολύ λεπτή διαδικασία, εγγενώς οικεία, και δεν χρειάζεται να εισβάλλουμε σ’ αυτό. Έτσι θα βοηθήσετε περισσότερο το παιδί σας.

Και αν, ως αποτέλεσμα της εσωτερικής πνευματικής αναζήτησης το παιδί λέει ότι η καρδιά του είναι δεμένη σε άλλη ενορία, στην οποία πηγαίνει μια φίλη του, η Τάνια, και ότι του αρέσει εκεί περισσότερο - και πώς ψάλλουν, και πώς ο ιερέας μιλάει, και πώς οι άνθρωποι φέρονται μεταξύ τους, τότε οι σοφοί γονείς χριστιανοί, βέβαια, θα χαρούνε γι αυτό το βήμα του παιδιού, και δεν θα σκέπτονται με φόβο ή δυσπιστία: να πας στη λειτουργία μάλιστα! γιατί, δεν υπάρχει εκεί πού βρισκόμαστε; Πρέπει να εμπιστευτούμε τα παιδιά μας στο Θεό, τότε ο ίδιος θα τους φυλάξει.

Νομίζω ότι, μερικές φορές, πολύ σημαντικό και χρήσιμο για τους γονείς είναι να στείλουν τα παιδιά τους- από μια ορισμένη ηλικία- σε άλλη ενορία, να μην είναι μαζί τους, στα μάτια τους, για να αποφευχθεί αυτός ο τυπικός πειρασμός των γονέων - να ελέγξουμε με περιφερική όραση, πώς είναι το παιδί μας, αν προσεύχεται, αν δεν φλυαρεί, γιατί δεν έγινε δεκτός στην Θεία Κοινωνία, για ποιες αμαρτίες; Ίσως έτσι έμμεσα, να καταλάβουμε κάτι από τη συνομιλία με τον ιερέα; Από αυτές τις σκέψεις είναι σχεδόν αδύνατο να απεμπλακείς, αν το παιδί σας είναι μαζί σας στο ναό. Όταν τα παιδιά είναι μικρά, τότε ο έλεγχος των γονέων σε λογικό μέτρο είναι κατανοητός και αναγκαίος, όταν όμως γίνονται έφηβοι, τότε ίσως είναι καλύτερα, με γενναία απόφαση, να σταματήσεις αυτό το είδος οικειότητας με αυτούς, να φύγεις μακριά από τη ζωή τους, να μειώσεις τον εαυτό σου, προκειμένου να έχουν περισσότερο το Χριστό, και λιγότερο εσένα.

7. Πώς να εμφυσήσουμε στα παιδιά το σεβασμό στην Κοινωνία και τις ακολουθίες

Πρώτα απ 'όλα, πρέπει οι ίδιοι οι γονείς να αγαπούν την Εκκλησία, την εκκλησιαστική ζωή και να αγαπούν σ’ αυτήν τον κάθε άνθρωπο, συμπεριλαμβανομένου του μικρού. Εκείνος που αγαπά την Εκκλησία είναι σε θέση να το μεταδώσει στο μωρό του. Αυτό είναι σημαντικό, και οτιδήποτε άλλο - είναι απλά συγκεκριμένες μέθοδοι.

Θυμάμαι την ιστορία του Πρωθιερέα Βλαντιμίρ Βορομπιώφ, τον οποίον, στα παιδικά του χρόνια, κοινωνούσαν μόνο μία ή δύο φορές το χρόνο, αλλά θυμάται κάθε μια από αυτές τη φορές, και πότε έγινε αυτό, και ποια ήταν η πνευματική εμπειρία. Τότε, την εποχή του Στάλιν, να πηγαίνεις συχνά στην εκκλησία ήταν αδύνατο. Το να σε δουν ακόμα και οι φίλοι σου, θα μπορούσε να απειλήσει όχι μόνο την απώλεια της εκπαίδευσης, αλλά να επισύρει και φυλάκιση. Ο πατέρας Βλαντιμίρ θυμάται κάθε ερχομό του στην εκκλησία, που ήταν γι αυτόν ένα μεγάλο γεγονός. Δεν μπορούσε να υπάρξει πραγματικά αφορμή για να ατακτείς, να συνομιλείς, να φλυαρείς με τους συνομηλίκους στην ακολουθία. Έπρεπε να έρθεις στην λειτουργία, να προσευχηθείς, να κοινωνήσεις των Αγίων Θείων Μυστηρίων, και να ζεις προσδοκώντας την επόμενη τέτοια συνάντηση. Νομίζω ότι πρέπει να κατανοήσουμε την κοινωνία - συμπεριλαμβανομένων των μικρών παιδιών σε μια εποχή σχετικής συνείδησης - όχι μόνο ως φάρμακο για την υγεία του σώματος και της ψυχής, αλλά και ως κάτι απείρως πιο σημαντικό. Ακόμη και από το παιδί θα πρέπει να αντιμετωπίζεται πρωτίστως ως μια σύνδεση με το Χριστό.

Το κύριο πράγμα που πρέπει να σκεφτούμε είναι το να γίνουν η επίσκεψη της λειτουργίας και η κοινωνία για το παιδί μας κάτι που πρέπει να κερδίσει και όχι αυτό που τον παρακινούμε. Πρέπει να προσπαθήσουμε να ανοικοδομήσουμε τη στάση της οικογένειάς μας απέναντι στην ακολουθία, έτσι ώστε να μην είμαστε εμείς που θα σπρώξουμε τον έφηβό μας να κοινωνήσει αλλά ο ίδιος -μετά από μια ορισμένη πορεία, που τον ετοίμαζε να λάβει Θεία Κοινωνία - θα είχε το δικαίωμα να έρθει σε λειτουργία και να κοινωνήσει. Και ίσως είναι καλύτερα το πρωί της Κυριακής, να μην το σκουντάμε για να ξυπνήσει το παιδί μας που διασκέδαζε το Σάββατο το βράδυ: «Σήκω, αργούμε για τη λειτουργία!» αλλά να ξυπνάει χωρίς εμάς και να βλέπει ότι το σπίτι είναι άδειο. Και ότι έμεινε χωρίς γονείς και χωρίς την εκκλησία, και χωρίς τη γιορτή του Θεού. Ας ερχόταν στις ακολουθίες μόνο για ένα ημίωρο, ακριβώς στην κοινωνία, αλλά δεν μπορεί να μην αισθανθεί κάποια διαφορά μεταξύ του Κυριακάτικου ξαπλώματος στο κρεβάτι και του τί πρέπει να κάνει αυτή τη στιγμή ο κάθε Ορθόδοξος Χριστιανός. Όταν επιστρέψετε από την εκκλησία, μην κατηγορήσετε το παιδί σας. Ίσως η εσωτερική θλίψη σας για την απουσία του από τη θεία λειτουργία, αντηχεί πιο αποτελεσματικά σ’ αυτόν από δέκα γονικά σπρωξίματα, «άντε πήγαινε», «άντε προετοιμάσου», « διάβασε προσευχές».

Ως εκ τούτου, οι γονείς του παιδιού το οποίο είναι στη συνειδητή του ηλικία, δεν πρέπει ποτέ να το ενθαρρύνουν σε εξομολόγηση ή κοινωνία. Και αν είναι σε θέση να συγκρατήσουν τον εαυτό τους σ’ αυτό, τότε η χάρη του Θεού οπωσδήποτε θα αγγίξει την ψυχή του και θα βοηθήσει να μην χαθεί από τα μυστήρια της Εκκλησίας.

Αυτά είναι μόνο μερικά σημεία που σχετίζονται με τη σύγχρονη πρακτική της παιδικής εξομολόγησης, τα οποία εξέθεσα απλά ως μια πρόσκληση να συνεχίσουμε αυτή τη συζήτηση, και, πιθανώς, σε μια πολύ αδύναμη μορφή συζήτησης. Αλλά θα ήθελα οι άνθρωποι οι οποίοι είναι σε μεγάλο βαθμό πνευματικά πιο έμπειροι και έχουν πρακτική πνευματικού για δεκαετίες, να μιλήσουν για το θέμα αυτό.

Ό παπά-Γιώργης στο νοσοκομείο «Άγιος Σάββας»

O Κύριος παρακαλεί στην αρχιερατική Του προσευχή να μείνουμε στην δική Του αγάπη. Ορισμένους ανθρώπους ό καλός μας Θεός δεν τούς αφήνει να μεγαλώσουν. Τούς κρατά παιδιά, για να μείνουν εν τη αγάπη Του. Κυριολεκτικά είναι αγαπημένοι από τον Χριστό εφ' όρου ζωής. 

Ένας τέτοιος ευνοούμενος κληρικός ήταν και ό παπά-Γιώργης. Το πρόσωπο του έλαμπε από αθωότητα και τα μάτια του λαμποκοπούσαν, όπως του μικρού παιδιού πού μόλις ξύπνησε από την κούνια. Οι ερωτήσεις του ήταν πιο κάτω και από τού μικρού παιδιού.

Λες και αυτήν την ώρα ήρθε στον κόσμο και τίποτε δεν γνωρίζει από τα συμβαίνοντα εν ταις ήμέραις ταύταις. Την ώρα της εξομολογήσεως ένιωθες τί σημαίνει συγκατάβαση και έλεγες: «Σε αυτό το μωρουδάκι ήρθα να εξομολογηθώ;». Και όμως μαλάκωνε την καρδιά σου και αφηνόσουνα στην αθωότητα τού Γέροντα. «Τί να κρύψω από μια τέτοια συντυχία; Βρήκα φίλο να του μιλήσω και εξυπνάδες θα του πουλήσω; Σου άφηνε λάσκα το σκοινί, για να μη σκορτσάρης και σπάση εις βάρος σου.

 Και στο τέλος σου τα έσφιγγε τα σκοινιά, για να μην άπολεσθής στην αμαρτία. Δεμένος πια μαζί του, σαν την βάρκα στο καράβι του παλιού καιρού, ταξίδευες στην νοητή θάλασσα. Τον πήρε γρήγορα ό Κύριος, «ίνα μη ή κακία άλλάξη την σύνεσιν αυτού». Άλλωστε έφθασε εκεί πού έπρεπε, για να δη το πρόσωπο του θεού  Ιακώβ.

"ΜΟΡΦΕΣ ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΣΑ ΝΑ ΑΣΚΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΚΑΜΜΑ  ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ"

Ό πατήρ Ευσέβιος, ό εφημέριος του Ιπποκράτειου

Ο πατήρ Ευσέβιος, ό εφημέριος του Ιπποκράτειου νοσοκομείου, άκουγε στο επίθετο Γιαννακάκης και ήταν, όπως και ό πατήρ Ηλίας, μοναχός της Άγιας Λαύρας των Καλαβρύτων. Χρόνια ήτανε λαμπάδα τοις εν σκότει πορευομένοις, χωρίς ποτέ να κάνη καψίλα και να μείωση το φώς. Υπήρξε γλυκύτατος και αδελφικός με τον προσερχόμενο στην εξομολόγηση. 

'Άφηνε πάντα ένα πλατύ χαμόγελο απροσποίητο, πού έλεγες: «Βρήκα κι εγώ επιτέλους την ήμερα πού θα μου χαμογελάση». Το απόβραδο εξομολογούσε, άλλα κοντά του ένιωθες την αυγή μιας λαμπρής ημέρας. Συμβούλευε χωρίς να υψώνει την φωνή του• ψιθυριστά, όπως ή μάννα το άρρωστο παιδί: -Υπομονή και θα το περάσουμε και αυτόν 

Έχομεν, θάρσει, έχομεν αρχιερέα δυνάμενον βαστάσαι τάς ασθενείας ημών.

Λειτουργούσε με πολλή ταπείνωση και ή προτροπή και ή παράκληση του στην σύναξη τού Αγίου Λουκά ήταν: «Το άγιο Ποτήριο εσείς πρέπει να το αδειάζετε και όχι ό παπάς στην κατάλυση», την οποία έκανε με περισσότερη συστολή και ευλάβεια και από την ώρα της θείας Λειτουργίας. 

Το επισημαίνω αυτό, γιατί είδα πολλούς λειτουργούς να καταλύουν σαν κοινό ποτήριο. Ανεβοκατεβάζουν το Ποτήριο όπως τα κολονάτα ποτήρια στο ουζάδικο. Στο τέλος της δεκαετίας τού '50 είδε στο ναΐδριο του Αγίου Αντωνίου καθολικό παπά ορθόδοξο να καταλύη και είπε στον γέροντα Αμφιλόχιο:

-

 Και το κοσμικό ποτήρι θα το χρησιμοποιήσουμε ευπρεπέστερα απ' ότι ό κληρικός αυτός σήμερα το άγιο Ποτήριο.

Πάντοτε, προτού αρχίσει, γονάτιζε στην Πρόθεση να προσευχηθεί.

Μετά την διακονία του στο νοσοκομείο επανίδρυσε μονή τού Αγίου  Ιωάννου του Θεολόγου στο Αίγιο της Πελοποννήσου. Εφημέρευσε και εξομολόγησε με καταπληκτική άγαπητική διάθεση μέχρι της οσίας κοιμήσεως του. Συνοδεία μοναζουσών εξακολουθεί να βάζει λάδι στο καντήλι πού άναψε ό γέρων Ευσέβιος.

"ΜΟΡΦΕΣ ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΣΑ ΝΑ ΑΣΚΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΚΑΜΜΑ  ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ"

Γέροντας Γαβριήλ Άγιον Όρος 04_2012

ΕΙΔΑ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΦΩΣ

Ο π. Γεώργιος Μεταλληνός μιλά για το ταξίδι του στην Μολδαβία

I am Hellene

Ό παπά-Ηλίας στο θεραπευτήριο «Ευαγγελισμός»

Ο παπά Ηλίας στο θεραπευτήριο «Ευαγγελισμός» είχε ζεστό κονάκι για τον αποκαρδιωμένο. Κάθε μέρα από τις 4 το απόγευμα μέχρι τις 10 το βράδυ παρείχε πλούσια νοσηλεία με πολλή υπομονή στους περιπεσόντας εις τους ληστάς και καυτηρίαζε και βαλσάμωνε ψυχές. Σε κανένα δεν ηρνείτο να τον ακούσει όσο κουρασμένος και να ήταν. Πάντοτε με το επιτραχήλιο καθισμένος στην «ηλεκτρική καρέκλα», όπως συνήθιζε να την χαρακτηρίζει, άκουγε με πρόσωπο εκστατικό τον μετανοούντα. 

Έδειχνε ότι σε πρόσμενε στο εξομολογητήριο. Πόσα δεν άκουσε εκείνο το «περίπτερο» πού είχε στήσει στην γωνιά της εκκλησίας του Ευαγγελισμού. Για να διευκολύνει τους προσερχόμενους στην εξομολόγηση, έγραψε μικρό βιβλίο, επιγράφοντας το «Γιατί δεν του ανοίγεις;», με εικόνα στο εξώφυλλο τον Κύριο πού κτυπά την χωρίς μάνταλο πόρτα. 

Τις πρωινές ώρες περιεφέρετο στους θαλάμους των ασθενών κάθε μέρα. Παρηγορούσε, εξομολογούσε και βοηθούσε τούς εγκαταλελειμμένους. Πολλές φορές θεάθηκε μ' ένα χαρτί στα χέρια να πηγαίνει από γραφείο σε γραφείο, για να βγάλει πιστοποιητικό απορίας για εγκαταλελειμμένους, μέχρι και αγιορείτες κελλιώτες και σκητιώτες. Παρακινούσε τούς ασθενείς στην εξομολόγηση, χωρίς να γίνεται φορτικός και ανεπιθύμητος. Την γνώριζε καλά την τέχνη των τεχνών, την διαποίμανση των ψυχών. Στην έμμονη της αμαρτίας ήταν άτεγκτος, και μάλιστα στους ρασοφόρους. Είχε την εκτίμηση και τον σεβασμό όλου τού προσωπικού.

Αργότερα, τον έκαναν εκόντα-άκοντα επίσκοπο και σβήστηκε ή εστία του Ευαγγελισμού. Πολλοί νοστάλγησαν τις θείες Λειτουργίες και τα απλά του και συγκροτημένα κηρύγματα- Ιδιαιτέρως της εξομολόγησης την Χάρη. Τότε άκουσα να λέγει ένας χριστιανός: «Χάσαμε τις εφεδρείες μας».

Ώς επίσκοπο τον απέσυρε ή Εκκλησία, γιατί δεν άντεχε καλόγερο στην υψηλή της αυλή...

Πετράδια της μίτρας του ήταν ή απλότητα, το ευπροσήγορο και προσηνές, το φιλακόλουθο και, το πιο πολύτιμο, ή πατρότητα. 

Δεν σε άφηνε στο στόμα του λύκου σου σφύριζε κυριολεκτικά να σε γλυτώσει. Τον είπαν σκληρό και τραχύ, γιατί δεν έφευγε από τις αρχές του με τίποτε. Ό πατήρ Ηλίας θα μείνει στην Ιστορία των αρχιερέων γνωστός για την ταπεινοφορία του, την ευτέλεια των αμφίων και των ενδυμάτων του. Τα άμφια του ήταν από τα φθηνότερα υφάσματα της εκκλησιαστικής αγοράς. Είχε και άλλα κοσμήματα, πού δεν πρέπει να παραλείψω.

 Την ελεημοσύνη, την όποια προτιμούσε υπέρ πάν άλλο. Πολλές φορές πλήρωσε χρέη, να μη χάσουν την κατοικία τους. Και οικοτροφείο διατηρούσε με τον πατέρα Ευσέβιο για άστεγους φοιτητές. Ένα ακόμη κόσμημα: το πνεύμα της μαθητείας, το όποιο δεν εγκατέλειψε μέχρι τα βαθιά του γεράματα. 

Για να λειτουργήσει το μοναστήρι του επί τη βάσει τού ορθοδόξου μοναχισμού και όχι με δικά του πρότυπα, ρωτούσε πάντοτε σαν μικρό παιδί.

Μετά τον διωγμό του δεν έμεινε άνενέργητος και αδρανής. Επέστρεψε στο εξομολογητήριο και ίδρυσε με πολλούς κόπους γυναικεία Μονή. Έπισυνήγαγε πνευματικές κόρες του, πού μαρτυρούν μέχρι σήμερα απροσποίητα και ανεπιτήδευτα τον Χριστό. Δεν προχώρησαν σε καινοφανή πράγματα, άλλ' έμειναν στις παραδόσεις τού πατρός Ηλία, όπως ακριβώς τις παρέλαβε από τον γέροντα Άμφιλόχιο Μακρή.

Έπειτα από μακροχρόνιο ασθένεια άνεπαύθη εις την Μονή. Υπάρχει τόμος αφιερωμένος στη μνήμη του.

"ΜΟΡΦΕΣ ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΣΑ ΝΑ ΑΣΚΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΚΑΜΜΑ  ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ"

ΕΠΙΒΙΩΝΩ..........

Επιβιώνω σημαίνει τρώω, πίνω, κοιμάμαι, εργάζομαι, βγάζω χρήματα για να εξασφαλίσει τα προς το ζην, εκτονώνομαι, αναπαράγομαι, ξεκουράζομαι, χαίρομαι ή λυπάμαι, όπως άλλοι.

Ζω σημαίνει ότι όλες αυτές τις βιολογικές και κοινωνικές λειτουργίες τις μεταποιώ σε νόημα και στάση ζωής. Τρώω όσο μου χρειάζεται για την βιολογική μου υπόσταση, στερούμαι εκούσια την τροφή γιατί ξέρω ότι "ουκ επ' άρτω μόνο ζήσεται ο άνθρωπος". Εργάζομαι για να θεραπεύσω τις βιοτικές ανάγκες, αλλά εργάζομαι και το καλό και την αρετή. Συστήνω οικογένεια γιατί είμαι κοινωνικό ον, αλλά αγαπώ τον άλλο περισσότερο από μένα, γιατί μόνο μέσα από την σχέση έχει νόημα η κοινωνικότητα.

Η εποχή μας έχει ως σημείο αναφοράς την ατομική επιβίωση και αυτάρκεια. Η Εκκλησία μας προτείνει την θυσία του Χριστού ως τον τρόπο εκείνο που θα μας καταστήσει αληθινά ελεύθερους. Γιατί μόνο όταν παραιτείται κανείς από την απλή επιβίωση, για να πλημμυρίσει η ύπαρξή του από τη ζωή της πίστης, της σωτηρίας, της αγάπης για το Χριστό και το συνάνθρωπο, όποια συνέπεια κι αν έχει αυτός ο δρόμος, τότε ζει την πραγματική ελευθερία.

Κι αυτή η παραίτηση και ζωή της θυσίας, η υπέρβαση του εαυτού μας εξαιτίας της αγάπης, βιώνεται μόνο μέσα στην Εκκλησία, μέσα από την σταύρωση των παθών και την Ανάσταση της αρετής και του τρόπου που ο Χριστός έγινε πρότυπό του.

Πρωτ. Θεμιστοκλή Μουρτζανού

ΨΩΜΙ ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΚΥΡΙΕ ΕΛΕΗΣΟΝ.

Ο ΡΩΣΣΟΣ ΑΣΚΗΤΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΑΥΤΗΣ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΑΓΝΩΣΤΤΟΣ.

ΟΙ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΥΤΕΣ ΒΡΕΘΗΚΑΝ ΤΟ 1884 ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΑΘΩΝΑ ΟΠΟΤΕ ΚΑΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΑΝ

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΤΟΥ ΕΣΣΕΞ ΔΩΡΕΑΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ!

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ ΤΟΥ ΕΣΣΕΞ ΔΩΡΕΑΝ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ!

Μαθαίνοντας να ζούμε με ένα πρόσωπο, μαθαίνουμε να ζούμε με εκατομμύρια προσώπων πού τού μοιάζουν.

Στην κοινή ζωή ή υπακοή μας επιτρέπει σιγά-σιγά να κατανοήσουμε την ψυχολογία των άλλων προσώπων. Μαθαίνοντας να ζούμε με ένα πρόσωπο, μαθαίνουμε να ζούμε με εκατομμύρια προσώπων πού τού μοιάζουν. Έτσι, προοδευτικά, εισχωρούμε σε βαθύ πόνο για όλη την ανθρωπότητα. Το πνεύμα μας πρέπει ν' αναπτυχθεί σε όλες τις διαστάσεις τού ανθρωπίνου είναι, και όχι μόνο στο επίπεδο των καθημερινών φροντίδων και δυσκολιών. Οι μικρές αυτές εργασίες, οι προστριβές πού τις συνοδεύουν, είναι ασφαλώς αναπόφευκτες, αλλά δεν είναι ό τελικός σκοπός της ζωής μας. Ό προορισμός μας είναι να γίνουμε «καθ' όμοίωσιν» τού Χριστού. Εάν όμως «εγώ» δεν μπορώ να φέρω μέσα μου μια μικρή αδελφότητα, πώς θα μπορούσα να αγκαλιάσω, όπως ό Χριστός, το σύνολο της ανθρωπότητας μέσα στο χρόνο και το χώρο;

Άρχιμανδρίτου Σωφρονίου

Περί Πνεύματος και Ζωής

CASES OF CHILDLESSNESS

From the Book: "Family Life " by Elder Paisios the Athonite, published by the Sacred Hesychastirion of St. John the Evangelist, Souroti, Greece — 2002, translated by Fr. Luke Hartung — Die Dalles, OR.

Geronda, a husband and wife that both have Mediterranean anemia  asked us if they should try to have children. We told them to ask their spiritual father.

—Spiritual fathers should not tell such couples not to have children. They must guide them in philotimo, so as to struggle in abstinence (to abstain), and with discernment grant them economia.

—Geronda, there are couples who, although they live very spiritually and want to have children, are not able.

—The reason God does not give children to some is so that they will love all the children of the world as their own and help in their spiritual rebirth. There was once a man without children but, when he would walk out of his house, all the children of his neighborhood would run to him and surround him with such love. They wouldn't let him leave and go to his job. See, God didn't give him his own children but graced him with the blessing of loving all the children of his neighborhood as a father and in his own way to help them spiritually. The judgments of God are fathomless.

In addition, God may not give children so that an orphaned child might be helped. I once met a good Christian man who was a lawyer. Once, when I passed through the city he lived, I paid him a visit and in his great kindness he forced me to stay over and receive hospitality at his house. I also met his spouse who likewise resembled him in virtue. And, while from the wife I learned of the spiritual life of her husband, from the husband I learned of the spiritual state of his wife. Later, I learned about the both of them from many other Christians who know them well and whom they have helped. This man of God honorably worked as a lawyer. If he saw that someone was deceitful not only would he not take his case but he would sharply renounce them in hopes that they would come to their senses. If he saw someone who was guilty but repentant, he would try somehow to reconcile things or to reduce the sentence. If he saw a poor man unjustly accused, he wouldn't take any money and would try to vindicate him in court. He lived very simply and therefore the little money he made was enough for him with enough left over to help poor families. The house of this faithful lawyer was literally a spiritual oasis in the Sahara of the city. The poor, wounded, unemployed, and those with domestic problems would gather there and he would support them all as a good father. He had acquaintances in different places so that, whomever he called on the phone with a need—to help with those who were sick, etc.—never told him 'no,' because everyone loved and honored him. His wife also worked in her own way. She would help poor children or children who had difficulties in their studies. They thought of her as a mother. She once, however, expressed to me a complaint.

 "Father, when we married" she told me, "I resigned my job as a professor because I said I'd now become a good mother. I even asked Christ to give me twenty children, but unfortunately He didn't even give me one." Then, I told her: "Sister, you have more than five-hundred children and still you are complaining? Christ saw your good intention and will reward you. Now that you're helping with the spiritual rebirth of so many children, you've become a better mother than many other mothers and have passed up even mothers of many children. You will also have a greater reward, because with the spiritual rebirth the children are reassured eternal life." In the meantime they had adopted a little girl and had signed over their inheritance to her. She cared for them in their old age and, when they reposed, went off to a monastery—although their house was like a monastery, reading all the services as they did. For vespers and compline they had other brethren in Christ but midnight office and orthros the three read themselves.

These blessed souls gave rest to so many suffering souls. May God also grant them rest. That's why I say that the greater and better parents of big families are those who were spiritually reborn and who help in the spiritual rebirth of children all over the world, to ensure their souls in Paradise.

—Geronda, some people who aren't able to have children of their own, think about adopting a little child.

—Yes, it's better to adopt. They shouldn't insist on their own will ( i.e., persisting in the hope that the mother will one day conceive). That which man wants is not always the will of God.

—Geronda, should the adoptive parents tell the child that they adopted him at a certain age?

—It is better to tell the child once he is old enough. But what matters is to love the child greatly and appropriately. There are children who live with their actual parents but who love other people more because their own parents don't have love,

(i) Mediterranean anemia (also known as thalassemia) is a genetic (inherited) blood disease, particularly prevalent among Mediterranean peoples. In Europe, the highest concentrations of the disease are found in Greece, Italy, Cyprus and Crete.

(2.) Philotimo (also spelled filotimo) is a Greek noun translating to "friend of honour" or "love of honour." However, philotimo is almost impossible to translate sufficiently as it describes a complex array of virtues.

(3) A family with many children  in Greece is seen as greatly blessed. As is said in the Orthodox sacrament of marriage: "Bless this marriage, granting to Your servants long life, purity, mutual love in the bond of peace, enduring prosperity, the blessing of children and the unfading crown of glory".

Orthodox Heritage

Vol. 10, Issue 03-04