ΨΑΛΜΟΣ 109. ΕΡΜΗΝΕΊΑ!03. .Μετὰ σοῦ ἡ ἀρχὴ ἐν ἡμέρᾳ τῆς δυνάμεώς σου ἐν ταῖς λαμπρότησι τῶν ἁγίων σου· ἐκ γαστρὸς πρὸ ἑωσφόρου ἐγέννησά σε.

03. .Μετὰ σοῦ ἡ ἀρχὴ ἐν ἡμέρᾳ τῆς δυνάμεώς σου ἐν ταῖς λαμπρότησι τῶν ἁγίων σου· ἐκ γαστρὸς πρὸ ἑωσφόρου ἐγέννησά σε.

Ἡ ἐξουσία ποὺ βρίσκεται σ᾿ ἐσένα θὰ φανερωθεῖ κατὰ τὴν ἡμέρα τῆς δόξας σου ἀνάμεσα στὴ λαμπρότητα τῶν ἁγίων σου· γιατὶ ἔχεις γεννηθεῖ ἀπὸ ἐμένα πρὶν τὸ πρωινὸ ἀστέρι. Ἀσφαλῶς πρόκειται γιὰ μυστικὸ καὶ ἀλληγορικὸ στίχο, ποὺ ἀναφέρεται στὴν ἔνδοξη παρουσία τοῦ Χριστοῦ, ἴσως στὴν πρώτη ποὺ φανερώθηκε μὲ τὴν ἐνανθρώπησή του, ἴσως στὴδεύτερη ποὺ θὰ φανερωθεῖ κατὰ τοὺς ἔσχατους χρόνους, ἢ καὶ στὶς δύο ποὺ νοοῦνται ὡς μία αἰώνια παρουσία, κατὰ τὴν ἔννοια ὅτι οἱ δύο παρουσίες ἑνοῦνται στὸ μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας.

Ἡ παρουσία τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ὡς Χριστοῦ Κυρίου, ὡς Ἰησοῦ Χριστοῦ, μέσα στὴν ἱστορία, ἔχει προαγγελθεῖ ἀπὸ τὸν Θεό. Καὶ μάλιστα,

ὄχι μόνον ἔχει προαγγελθεῖ, ἀλλὰ ἡ ἴδια ἡ Δημιουργία ἔχει ὡς περιεχόμενό της τὴν ἕνωση τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ, αὐτὸ ποὺ ἡ θεολογική γλώσσα τῆς Ἐκκλησίας ὀνομάζει «θέωση». Ὁ κόσμος δημιουργεῖται γιὰ νὰ προσφερθεῖ στὸν προαιώνιο Θεό. Τὸ ἔργο αὐτῆς τῆς προσφορᾶς καλεῖται νὰ τὸ πραγματοποιήσει ὁ ἄνθρωπος ὡς ἐργάτης καὶ φύλακας τῆς Δημιουργίας. Θυμηθεῖτε τὴ θεμελιακὴ διατύπωση τῆς Αγίας Γραφῆς. Καὶ ἔλαβε Κύριος ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, ὃν ἔπλασε, καὶἔθετο αὐτὸν ἐν τῷ παραδείσῳ τῆς τρυφῆς, ἐργάζεσθαι αὐτὸν καὶ φυλάσσειν (Γέν. 2.15). Ὁ ἄνθρωπος ἀποτυγχάνει καὶ χάνει τὴν πολιτεία τοῦ Παραδείσου. Ὁ προαιώνιος Υἱὸς σαρκοῦται ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ

Μαρίας τῆς Παρθένου καὶ διὰ τοῦ Σταυροῦ, τῆς Ἀναστάσεως καὶ τῆς

Ἀναλήψεως ἐπανεισάγει τὸν ἄνθρωπο στον παράδεισο . Η ημέρα της δυνάμεως τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἐμφαίνεται ως Εκκλησία , γι' αὐτὸ ἐπισημαίνεται ἡ παρουσία τῶν Ἁγίων. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ, καταρτισμένη ἤδη στὴ θεία βούληση πρὶν ἀπὸ τὴ δημιουργία του

κόσμου. Κατὰ τὴ διατύπωση ποὺ ἐμφανίζεται σὲ ἕνα κείμενο του 2ου αἰώνα, γνωστοῦ ὡς Ὁ Ποιμὴν τοῦ Ἑρμᾶ, ἡ Ἐκκλησία ὑπάρχει πρὸ τοῦ

κόσμου καὶ γι' αὐτὴν καταρτίσθηκε ὁ κόσμος. Αὐτὴν τὴν Ἐκκλησία, μὲ τὸν Χριστὸ ἐπικεφαλῆς, περιγράφει ὁ Χριστὸς στὴν ἀρχιερατική του

προσευχή, ποὺ περιέχεται στο 17ο κεφάλαιο τοῦ Κατὰ Ἰωάννην εὐαγγελίου, ὅταν καταθέτει ὡς περάτωση τοῦ ἔργου του (τὸ ἔργον ἐτελείωσα ὃ δέδωκάς μοι ἵνα ποιήσω) τὴ συγκρότηση τοῦ ὁμίλου τῶν μαθητῶν του, ἀνάγοντάς την στη σχέση τῶν προσώπων τῆς Ἁγίας

Τριάδος : ... ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς [...] ἵνα πάντες ἓν ὦσι, καθὼς σύ,  Πάτερ, ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν σοί, ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν ἡμῖν ἓν ὦσιν [...] ἵνα ὦσινἓν καθὼς ἡμεῖς ἕν ἐσμεν, ἐγὼ ἐν αὐτοῖς καὶ σὺ ἐν ἐμοί. Αὐτὴν ἐπίσης τὴν

Ἐκκλησία, τὴν Ἐκκλησία τῶν Ἁγίων (ἐν ταῖς λαμπρότησι τῶν ἁγίων σου, λέει ὁ στίχος τοῦ ψαλμοῦ) μᾶς περιγράφει ὁ συγγραφέας τῆς Ἀποκαλύψεως, ὅταν βλέπει τὴ Σιὼν ὡς ἄνω Ἱερουσαλὴμ νὰ κατέρχεται ἀπὸ τὸν οὐρανό, καὶ γύρω ἀπὸ τὸν θρόνο τοῦ Θεοῦ παρόντες τοὺς Ἁγίους.

Ἐκεῖ βλέπει τὴ λαμπρότητα τῶν ἁγίων. Καὶ αὐτοὶ οἱ ἅγιοι εἶναι τὸ ποίμνιό του ποὺ ἔχει μέλη ἅγια. Οἱ ἅγιοι εἶναι ὁ λαός του, εἶναι τὰ μέλη τοῦ σώματός του.

Ὑπάρχει βέβαια καὶ τὸ δεύτερο ἡμίκωλο τοῦ στίχου: ἐκ γαστρὸς πρὸ ἑωσφόρου ἐγέννησά σε. Ὁ ἑωσφόρος εἶναι τὸ πρωινὸ ἄστρο, τὸ ἄστρο ποὺ φέρνει τὴν ἡμέρα, τὸ ἄστρο ποὺ σημειολογικὰ ὑποδεικνύει τὴν ἀρχὴ τῆς Δημιουργίας. Αὐτό, λοιπόν, τὸ ἄστρο κάποτε δημιουργήθηκε. Καὶ πρὶν δημιουργηθεῖ αὐτὸ τὸ ἄστρο, ὑπῆρχε ἕνας χρόνος ὡς «μὴ χρόνος». Σ' αὐτὸν τὸν «μὴ χρόνο», δηλαδὴ αἰωνίως, ὑπάρχει ὁ Υἱὸς τοῦ Πατρός, αὐτὸς ποὺ γεννᾶται ἐκ τοῦ Πατρός.

Τὸ ἡμιστίχιο αὐτὸ χρησιμοποιήθηκε κατὰ κόρον ἀπὸ τοὺς δογματικοὺς Πατέρες στὸν πόλεμο κατὰ τῶν αἱρέσεων γιὰ νὰ ὑποστηρίξουν τὴν προαιώνια ὕπαρξη τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν ἰσότητά του μὲ τὸν Πατέρα του όπως διατυπώνεται στὸ Σύμβολο τῆς Πίστεως.