Υφαντική - ένα ιαματικό ταξίδι με τον αργαλειό της ψυχής

Όταν ο άνθρωπος έρχεται σε στιγμές βαθύ πόνου και τυραγνίας, τότε είναι χρήσιμο να είναι σίγουρος για την δικαιοσύνη του Θεού και να θυμηθεί τον άγιο Ισαάκ τον Σύρο που λέει : Ποτέ μην πεις τον Θεό δίκαιο, βασίσου στην αδικία του Θεού που είναι η άπειρη αγάπη Του. Η Μαρία Κατσιγιάννη που κατοικεί με την οικογένειά της έξω από τη Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης είναι υφάντρα με δικό της εργαστήριο με πολλούς αργαλειούς. Η Μαρία συνάντησε τον πόνο, αλλά και ταυτόχρονα το αντίδοτό του πόνου που το χορήγησε άμεσα ο Δημιουργός της. Η ίδια βλέπει μόνο κατά είκοσι της εκατό και ο γιός της Μιχαήλ Άγγελος γεννήθηκε με ένα πρόβλημα: Έχει ένα επιπλέον ηλεκτρικό κύκλωμα στην καρδιά του.

.

Η Μαρία μας αφηγείται την αρχή της αγωνίας της με τη υγεία του παιδιού της αλλά και την λύση των προβλημάτων με τον απροσδόκητο τρόπο του Θεού.

«Σαν καταπέλτης έπεσε στο κεφάλι μας η διάγνωση για τον οκτάχρονο γιο μας... Παροξυσμική Υπερκοιλιακή ταχυκαρδία. Χρειάζεται ablation. Ιδιωτική κλινική, υπέρογκο ποσό, πολλά να ρυθμιστούν, το κεφάλι γέρνει, η ψύχη σφίγγεται, η καρδιά χτυπά σε ρυθμούς τρελούς, είμαι πάντα σκεπτική, άυπνη, οι ώρες μετρούν αντίστροφα, καθώς προετοιμαζόμαστε για το χειρουργείο. Τότε ήμουν καλλιτεχνική διευθύντρια της δημοτικής μουσικής σχολής στη περιοχή και στην τελευταία πρόβα χορωδίας, πριν την επέμβαση του παιδιού, ακούω την φωνή της κυρίας Αμαλίας που τραγουδούσε στην χορωδία:

“Καλησπέρα Μαρία! Σε έψαχνα, θέλω να σου πω κάτι! Ξέρω πως έχεις πολλά στο κεφάλι σου και είσαι πολύ στενοχωρημένη, αλλά θα ήθελα να σου πω πως θέλω να σου κάνω ένα δώρο. Θέλω να σου χαρίσω τον αργαλειό μου. Ξέρω πως δεν ξέρεις να υφαίνεις, αλλά θα ήθελα να τον πάρεις εσύ! Όταν τελειώσει η επέμβαση του παιδιού να έρθετε να τον πάρετε, κι όλα θα πάνε καλά με το παιδί θα δεις!”

Εκείνη την νύχτα, που έτσι κι αλλιώς δεν θα κοιμόμουν, όπως κάθε βράδυ, κάθισα να ψάξω τι είναι ο αργαλειός, δεν ξέρω τι είναι ο αργαλειός, δεν έχω δει πότε μου και από εκείνη την νύχτα η ζωή μου αλλάζει για πάντα! Ο Μιχαήλ Άγγελος εγχειρίστηκε και όλα πήγαν καλά. Θα ζει με το πρόβλημά του και θα προσέχει σε όλη του τη ζωή, ωστόσο το σημαντικό για εμάς είναι ότι θα ζει. Έναν μήνα αργότερα, φέραμε τον αργαλειό στο σπίτι. Υπήρχαν μόνο σκόρπια ξύλα που ο Κώστας ο άντρας μου με υπομονή συναρμολόγησε και ο αργαλειός μπροστά στα ματιά μας πήρε μορφή. Σε λίγες ώρες πήρε και ζωή! Μια σειρά μαθημάτων στα αγγλικά, με βοήθησε να μάθω να φτιάχνω το στημόνι. Να το περνώ το στημόνι στο Αντί του αργαλειού, να μιτώνω τα μιτάρια, να δένω το στημόνι στο Αντί, και να υφαίνω! Να ρίχνω την πρώτη, και δεκάδες μετά σαϊτιές, να συνδυάζω σιγά - σιγά νήματα και χρώματα! Τι χαρά είναι αυτή! Συγκεντρώνομαι στο ρίξιμο της σαΐτας. Διαλέγω χρώματα για τα υφάδια, κάνω συνδυασμούς!»

Η υφάντρα Μαρία εκπαιδεύτηκε στην υψηλή υφαντική τέχνη, και μας μιλά στη συνέχεια για την εκμάθηση αλλά και τα συναισθήματα που την βοήθησαν να καθαρίσει με τον καιρό το μυαλό της από τις βαριές σκέψεις:

«Αδειάζει το μυαλό. Δεν σκέπτεται τίποτα άλλο. Μόνον το ρίξιμο της σαΐτας. Το υφαντό προχωρά σε κάθε σαϊτιά και η καρδιά γεμίζει χαρά, γεμίζει χρώματα, σχέδια. Κι αν πεις για την ώρα που θα ανοίξεις το Αντί να βγει το υφαντό...θα κρατήσεις στα χέρια σου το υφαντό σου! νιώθω μεγάλη χαρά! Μπήκα σε ομάδες με υφαντές από όλο τον κόσμο. Τεχνικές, μαθήματα, απόψεις, σχέδια υφαντών, περίεργα νήματα. Ένας κόσμος υπέροχος! Λίγο καιρό μετά μου έστειλαν δώρο βιβλία υφαντικής! Δεν μπορώ να περιγράψω την χαρά μου! Κι επειδή είδαν τον ενθουσιασμό μου, μου έστειλαν δώρο νήματα που δεν υπήρχαν άδω, κι έναν τεράστιο παραδοσιακό μεγάλο αργαλειό 4 τελάρων με περισσότερες δυνατότητες. Άλλη μεγάλη ιστορία αυτή, μεγάλη και θαυμαστή! Έμαθα γραφή κι ανάγνωση της υφαντικής. Ναι έχει γραφή κι ανάγνωση και μαθηματικά! Ποτέ δεν ήμουν καλή στα μαθηματικά, αλλά τώρα είχα κίνητρο! Γιατί τα μαθηματικά γίνονταν νήματα και υφαντό.»

Στο ταξίδι της υφαντικής η Μαρία συνοδοιπόρησε με άγνωστους ανθρώπους που επιθυμούσαν όμως να μοιραστούν το ίδιο μεράκι:

«Γνώρισα υπέροχους ανθρώπους που με στήριξαν στην εξερεύνηση της υφαντικής. Η Μιλίσσα και ο Άλαν, 3 γυναίκες με το όνομα Λίντα, η πρεσβυτέρα Εύη από Αμερική, η Μισέλ, και πολλοί άνθρωποι ακόμα, που με στοργή και με γενναιοδωρία με στήριξαν, αχ, πόση αγάπη δέχτηκα! Ήθελα να εξερευνήσω περισσότερο των κόσμο των αργαλειών! Ο Κώστας μου έφτιαξε έναν τριγωνικό χειροποίητο αργαλειό με τον όποιο έφτιαξα πολλά σάλι. Μετά γνώρισα τους Κρόμσκι, μια εταιρεία με αργαλειούς και ροδάνια στην Πολωνία, τους έγραψα την ιστορία μου, και μου έστειλαν δώρο αργαλειό με συμπαγή μιτάρια κι αργότερα που γνωριστήκαμε καλύτερα, μου έστειλαν κι ένα ροδάνι γνεσίματος. Η εταιρεία louet μου έκανε δώρο τον αργαλειό Έρυκα, τον μικρό επιτραπέζιο αργαλειό που τόσο αγαπώ, και ένα ακόμα ροδάνι.!

Έτσι κάπως, με ευλογία Θεού, ήρθαν οι αργαλειοί και τα ροδάνια στην ζωή μου. Ο καθένας έχει άλλον τρόπο που υφαίνει, μαθαίνει την τεχνική, τον τρόπο ντυσίματος με νήμα κάθε αργαλειού και μετά όλα είναι χρώμα και νήμα! Τα ξεχνάς όλα. Όπως ο ζωγράφος έχει το πινέλο του και δημιουργεί με αυτό, έτσι είναι και στην υφαντική, με μια σαΐτα. Την γεμίζεις με νήμα και χαλαρώνεις. Αφήνεσαι στο πήγαινε έλα της σαΐτας. Ταξιδεύεις, ηρεμείς...»

 Για τον ρόλο που έπαιξε στη ζωή της η υφαντική τέχνη και ο αργαλειός της αναφέρει η Μαρία τα εξής:

«Η υφαντική είναι η ίδια ζωή κατά κάποιον τρόπο. Έχεις κάποια δεδομένα που υπάρχουν και πάνω σε αυτά υφαίνεις. Επιλέγεις χρώματα, νήματα, τι θα φτιάξεις, πως θα το κάνεις. Έχεις αναποδιές που πρέπει να φτιάξεις. Κόβονται νήματα που πρέπει να ενώσεις με μαεστρία. Σκούρο στημόνι που θέλεις να δώσεις χρώμα και φως με τα υφάδια. Το γνέσιμο είναι εξίσου χαλαρωτικό. Από μαλλί προβάτου με ένα ροδάνι φτιάχνεις νήμα. Το πόδι δουλεύει ρυθμικά, γαλήνια, στο πηδάλιο. Το χέρι ταΐζει μαλλί το ροδάνι και βγαίνει νήμα στην μπομπίνα! Ναι νήμα δικό σου! Άσπρο, φυσικό η χρωματιστό, νήμα! Που μετά μπορείς να το υφάνεις στον αργαλειό. Ακούγεται η ρυθμική μουσική της ρόδας που γυρνά και γυρνά, το πόδι δίνει ώθηση και γυρνά η ρόδα και το νήμα πληθαίνει. Με βροχή, με κρύο, δίπλα στην σόμπα. Με ζέστη, δίπλα στην θάλασσα. Χαλαρώνεις και γνέθεις η υφαίνεις. 

Στην αρχή που έπιασα το πρώτο μου ροδάνι, ένα παραδοσιακό Αμερικανικό παραμυθένιο ροδάνι, δώρο μιας αγαπημένης φίλης, κατάλαβα πόσο άγχος έχω...Μου πήρε καιρό, για να χαλαρώσω το πόδι στο πηδάλιο και να ηρεμήσει το χέρι που έσφιγγε το μαλλί...Αυτό με δίδαξε πολλά! Κατάλαβα πόσο άγχος έχουμε πολλές φορές, πόσο σφιγμένοι είμαστε και δεν το συνειδητοποιούμε... Η υφαντική και το γνέσιμο, απελευθερώνει τις εντάσεις. Σε διδάσκουν έναν ρυθμό πιο αργό πιο ήρεμο. Καθαρίζει λίγο ο νους. Ξαλαφρώνει η καρδούλα που τόσο πολύ την μπαζώνουμε, όπως λέει ο Άγιος Παΐσιος. Έτσι, σιγά - σιγά, σαϊτιά - σαϊτιά, φεύγει το στρες. Δεν σε πιέζει κάνεις. Είσαι μόνος....εσύ βάζεις ρυθμό. Εσύ ορίζεις την ταχύτητα. Δεν υπάρχει ρεύμα. Οι θόρυβοι σιγάζουν...οι μνήμες γίνονται αχνές και σβήνουν όλα ηρεμούν. Ο καλύτερος συνδυασμός είναι να γνέθεις η να υφαίνεις με όμορφους βυζαντινούς ύμνους. 

Νοιώθεις τέτοια χαρά! Τέτοια ικανοποίηση. Η ψύχη πετάει στον ουρανό! Είναι το εργόχειρο που απελευθερώνει την καρδιά! Απελευθερώνεται από όλα αυτά που δεν θα έπρεπε ποτέ να έχουν μπει εκεί. Το σώμα σιγά - σιγά γίνεται ο αργαλειός, γίνεται το ροδάνι και ο νους με την καρδιά μπορούν να προσευχηθούν. Να δοξάσουν τον Θεό! Να ψάλλουν! Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ Θεού, ελέησον! Δόξα τον Θεό!»

Το εργαστήριο της Μαρίας είναι ένα πρότυπο εργαστήριο που έχει 2 μεγάλους Παραδοσιακούς αργαλειούς αλλά και 7 φορητούς αργαλειούς που έχουν έρθει από Καναδά, Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, Πολωνία, Ολλανδία… Επίσης έχει και μία ολοκληρωμένη σειρά Τριγωνικών αργαλειών, ίσως μοναδικών στην Ελλάδα, που τα κατασκευάζει ο άντρα της ο Κώστας. Όλοι αυτοί οι αργαλειοί έχουν διαφορετικές δυνατότητες ο κάθε ένας τους. Επίσης έχει και 4 Ροδάνια γνεσίματος ( μετατροπή μαλλιού σε νήμα ). Το εργαστήριο της Μαρίας είναι επισκέψιμο για όλους όσοι ενδιαφέρονται απλά να δουν ή και να μάθουν τις Τέχνες του Γνεσίματος και της Ύφανσης. Η Μαρία σήμερα κάνει μαθήματα και παρουσιάσεις σε διάφορα μέρη όπου την καλούν για να δουν οι νεότεροι μια τέχνη που έχει πολλή μεγάλη ιστορία και παράδοση στη χώρα μας.

___________
Σοφία Χατζή

δημοσιεύθηκε στην εβδομαδιαία εφημερίδα
ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 14.11.2018

____________________