Στις αραβικές πηγές της μεσοβυζαντινής περιόδου, η Ανατολική Μεσόγειος αποκαλείται «Bahr al-Rum» — δηλαδή Ρωμαϊκή Θάλασσα.
Σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιείται και ο όρος «Bahr al-Rum wa Misr» (Θάλασσα της Ρωμανίας και της Αιγύπτου).
Την εποχή εκείνη δεν υπήρχε Δίκαιο της Θάλασσας ούτε νομικά πλαίσια τύπου ΑΟΖ. Η ονομασία είχε πολιτικό-ιστορικό χαρακτήρα:
🔺Το Βυζάντιο ήταν ναυτική υπερδύναμη, ικανή να επιβάλει την κυριαρχία του σε τέτοιο βαθμό, ώστε ακόμη και οι εχθροί του να αναγνωρίζουν ότι η θάλασσα «του ανήκε».
🔺Η έννοια είχε και ιστορική διάσταση, καθώς οι Άραβες αντιλαμβάνονταν τη Μεσόγειο ως παραδοσιακά ρωμαϊκή θάλασσα.
Η λέξη Rum αλλάζει σημασία αργότερα. Ακόμη και στην οθωμανική χαρτογραφία του 15ου και 16ου αιώνα, η Μεσόγειος εμφανίζεται ως «Rūmī» — θάλασσα των Βυζαντινών ή των Χριστιανών. Έτσι την αποκαλεί και ο Άραβας γεωγράφος αλ-Μασουδί (10ος αιώνας).
Στον 16ο αιώνα η χρήση του όρου μετασχηματίζεται. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Μουχαμάντ ιμπν ʿΑμπντ αλ-Ραφίʿ αλ-Ανδαλουσί, μουσουλμάνου από την Ισπανία που κατέφυγε στην Τυνησία:
«Ολόκληρη η ακτογραμμή (της Μεσογείου) ανήκει στους Ρωμιούς.»
☝️Στο σημείο αυτό, η λέξη «Ρωμιοί» έχει πλέον καθαρά την έννοια των Χριστιανών/της Ευρώπης καθώς αναφέρεται στην κυριαρχία των Χριστιανικών στόλων στη Δυτική μεσόγειο.
Αραβικές αναφορές στη «Θάλασσα των Ρωμιών» υπάρχουν μέχρι και τον 18ο αιώνα. Τότε εμφανίζονται και άλλοι όροι, όπως η οθωμανικής προέλευσης «Λευκή Θάλασσα» (Aκ Ντενίζ).
Στο έργο του, ο λόγιος Αμπού αλ-Κάσιμ αλ-Ζαγιάνι περιγράφει τη Μεσόγειο ως εξής:
«Από εκεί συνεχίζει προς τον Κόλπο της Βενετίας και συνδέεται με το σικελικό majāz (στενό) έως τη χώρα των Ρωμιών (Bilād Rūmiyya) και τη χώρα των Σλάβων (Bilād Seqobyā) και την Αριονά (Aryonā). Περνά δίπλα από τα βουνά της Ελλάδας (Yūnān) και την Ανατολική Ανδαλουσία, όπου στα νότια φτάνει στα δύο νησιά από όπου είχε ξεκινήσει.»
Byzantine tales.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου