Tω αυτώ μηνί KΔ΄, μνήμη του Aγίου Iερομάρτυρος Eυτυχούς, μαθητού του Aγίου Aποστόλου και Eυαγγελιστού Iωάννου του Θεολόγου.

Tω αυτώ μηνί KΔ΄, μνήμη του Aγίου Iερομάρτυρος Eυτυχούς, μαθητού του Aγίου Aποστόλου και Eυαγγελιστού Iωάννου του Θεολόγου.

 

* Kαν ουκ επ’ άθλοις Eυτυχής αποπνέη,

Ήθλησε και βραβείον αθλητού λάβη.

Eικάδι Eυτυχέ’ αμφεκάλυψε λίθος γε τετάρτη.

 

Oύτος ηκολούθησεν εις τον Άγιον Aπόστολον Παύλον, και ήτον γεμάτος από την χάριν του Aγίου Πνεύματος. Όθεν και ανδρείως κηρύξας το Άγιον Eυαγγέλιον, πολλούς ναούς των ειδώλων εκρήμνισε, διά τούτο και υπομένει δαρμούς και δεσμά, και πολλούς χρόνους κακοπαθεί μέσα εις την φυλακήν· εις την οποίαν ευρισκόμενος, εδέχθη άρτον Oυράνιον. Έπειτα ερρίφθη μέσα εις πυρκαϊάν, και μετά ταύτα εδόθη εις τα θηρία διά να τον φάγουν. Eπειδή δε ένα από τα θηρία, ωμίλησε με ανθρωπίνην φωνήν, διά τούτο όλοι οι ταύτην ακούσαντες, εξεπλάγησαν. Γενόμενος δε αβλαβής από όλας τας τιμωρίας ο Άγιος, επήγεν εις την πατρίδα του, Σεβαστήν καλουμένην (ίσως την εν Kιλικία ευρισκομένην, ήτις Aυγούστα ελέγετο πρότερον, τώρα δε ονομάζεται Σεβαστά, με θρόνον Eπισκόπου τετιμημένη, υπό τον Tαρσού Mητροπολίτην). Άγγελος δε Kυρίου επροπορεύετο έμπροσθέν του, και εδυνάμονεν αυτόν. Eκεί λοιπόν διαπεράσας την ζωήν του, και πλήρης ημερών γενόμενος, εκοιμήθη εν Kυρίω.

 

(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

* * *

Την ίδια ημέρα μνήμη του Αγίου Κοσμά του Αιτωλούτου νέου Ιερομάρτυρος 

Εὔκοσμος ὤφθης κόσμος, ὦ Κοσμᾶ μάκαρ,

Κόσμον λόγοις σοῖς αἵμασι τ᾽ αγλαΐσας.

Ο Άγιος Κοσμάς υπήρξε φωτοφόρος απόστολος του Ευαγγελίου, στα μαύρα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς. Η Εκκλησία του Χριστού, για να τιμήσει τον αγώνα και την προσφορά του, τον ονόμασε Ισαπόστολο.

Ο Άγιος Κοσμάς γεννήθηκε στο χωριό Ταξιάρχης της επαρχίας Αποκούρου που βρίσκεται κοντά στο χωριό Μεγάλο Δένδρο Ναυπακτίας, το 1714 μ.Χ., από γονείς ευσεβείς, που τον ανέθρεψαν εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου. Είκοσι χρονών μετέβη στο Άγιο Όρος, για να σπουδάσει στο εκεί νεοσύστατο σχολείο του Βατοπεδίου. Ο Άγιος Κοσμάς, ονομαζόταν αρχικά Κωνσταντίνος και μετά την αποφοίτησή του, πήγε στη Μονή Φιλόθεου, όπου έγινε μοναχός (1759 μ.Χ.) και κατόπιν Ιερομόναχος και έλαβε το όνομα Κοσμάς.

Ο Άγιος γνωρίζοντας ότι το Έθνος κινδύνευε, δεν ησύχαζε και φλεγόταν νύχτα-μέρα από τον πόθο να βγει και να διδάξει στους σκλαβωμένους Έλληνες τα Άγια Γράμματα. Όμως, θεωρούσε τον εαυτό του ταπεινό και αδύνατο να επωμισθεί τέτοιο φορτίο. Με θεία αποκάλυψη, πήγε στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνάντησε τον αδελφό του Χρύσανθο, που ήταν δάσκαλος. Αυτός του έκανε μερικά μαθήματα ρητορικής, που θα βοηθούσαν τον Κοσμά στο κήρυγμα. Έπειτα, αφού πήρε την άδεια του Πατριάρχη Σεραφείμ, όργωσε στην κυριολεξία την Ελλάδα, διδάσκοντας στους «ραγιάδες» το λόγο του Θεού.

Έτσι, ο Άγιος Κοσμάς, αρχικά κήρυξε στην Κωνσταντινούπολη και στην συνέχεια μετέβη στην Αιτωλοακαρνανία. Με νέα άδεια περιήλθε τα Δωδεκάνησα και το Άγιο Όρος. Ακολούθως περιόδευσε στην Θεσσαλονίκη, Βέροια, σε ολόκληρη την Μακεδονία, έφθασε στην Χειμάρα, επέστρεψε στην Νότιο Ήπειρο και από εκεί κατέληξε στη Λευκάδα και την Κεφαλληνία. Πήγε ακόμη στη Ζάκυνθο, Κέρκυρα και ξανά στην Βόρειο Ήπειρο.

Απ' οπού περνούσε, έκτιζε σχολεία, εκκλησίες, και πλήθος λαού συνέρεε και «ρουφούσε» το «νέκταρ» της αγίας διδασκαλίας του.

Τελικά, ο φθόνος των Εβραίων, σε συνεργασία με τους Τούρκους, είχε σαν αποτέλεσμα τον απαγχονισμό του Αγίου στο Κολικόντασι, στα χώματα της Βορείου Ηπείρου το 1779 μ.Χ. Το λείψανό του το έριξαν στα νερά του ποταμού Άψου. Παρά την πέτρα που του είχαν δέσει στον λαιμό, το λείψανο επέπλεε. Βρέθηκε από τον ιερέα Μάρκο κι ενταφιάσθηκε στη μονή της Θεοτόκου Αρδονίτσας Β. Ηπείρου, όπου και ανευρέθη.

Η κανονική πράξη της αναγνωρίσεώς του ως αγίου έγινε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις 20 Απριλίου 1961 μ.Χ. Ακολουθία και βίο του έγραψαν ο Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, ο Σαπφείριος Χριστοδουλίδης, ο Θωμάς Πασχίδης και ο μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης. Πολλοί νεώτεροι συγγραφείς ασχολήθηκαν με τον βίο και το έργο του μεγάλoυ αγίου. Πλήθος εικόνων, χαλκογραφιών, ζωγραφιών και σχεδίων φανερώνουν την τιμή και την ευγνωμοσύνη του Γένους για τον λαμπρό αστέρα του Αγίου Όρους.

Τα λόγια του ήταν προφητικά, γεμάτα θεία χάρη και απλότητα. Κάποτε είπε στους κατοίκους κάποιου χωριού: «Ήρθα στο χωριό σας και σας κήρυξα. Δίκαιο είναι λοιπόν να με πληρώσετε για τον κόπο μου. Με χρήματα μήπως; Τι να τα κάνω; Η πληρωμή η δική μου είναι να βάλετε τα λόγια του Θεού στην καρδιά σας, για να κερδίσετε την αιώνια ζωή».

Την ίδια ημέρα η Ανακομιδή των λειψάνων του Αγίου Διονυσίου του εν Ζακύνθω .

Γόνοιο βίου νῦν τυχοῦσα ἀφθάρτου,

Ζάκυνθε τέρπου, γηθοσύνως οὖν κάρτα.

Εἰκάδι ἧκε δέμας ἀκεσίμβροτον ἔν γε τετάρτῃ.

Συναξαριστής