Πότε εορτάζουν οι Μάρτυρες

Οἱ γιορτὲς τῶν μαρτύρων δὲν ἐξαρτῶνται ἀπὸ τὶς μέρες ποὺ γιορτάζουν ἀλλὰ ἀπὸ τὴν διάθεση τῶν ἐορταστῶν. Ἐὰν μιμεῖσαι τὸν μάρτυρα, τὸν ζηλεύεις, τὸν ὑμνεῖς καὶ τὸν δοξάζεις καθημερινά, ἔχεις πόθο νὰ μαρτυρήσεις ὅπως αὐτός, τότε χωρὶς νὰ εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς γιορτῆς τοῦ ἐσὺ τὸν γιορτάζεις. Κι ἂν δὲν εἶσαι στὸ ναὸ ἀλλὰ στὸ σπίτι σου, μπορεῖς καὶ μόνος σου χωρὶς γιορτὲς καὶ πανηγύρια, νὰ γιορτάζεις τὸν μάρτυρα. Καὶ τὰ λέω αὐτὰ ὄχι γιὰ νὰ μὴ πηγαίνεις στὸ ναὸ καὶ νὰ μὴ τιμᾷς τὴν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τοῦ μάρτυρος, ἀλλὰ γιὰ νὰ προσεγγίζεις μὲ σωστὴ διάθεση καὶ καθαρὴ συνείδηση καὶ νὰ δείχνεις τὴν ἴδια εὐλάβεια ὄχι μόνο τὶς μέρες τῆς ἑορτῆς τοὺς ἀλλὰ παντοτινά. Κι αὐτὸ εἶναι τὸ σωστό? εἴτε εἶσαι στὸ ναό, εἴτε εἶσαι ἐκτὸς ναοῦ, νὰ τὸν γιορτάζεις καθημερινά. «Τιμὴ γὰρ μάρτυρος μίμησις μάρτυρος».
Ἐπίσης ἐὰν ἔχεις καθαρὴ συνείδηση καὶ μετέχεις στὸ μυστήριο τῆς θείας κοινωνίας, ὅταν βρίσκεσαι σὲ λειτουργία, τότε γιορτάζεις τὸν μάρτυρα σωστά. Ἐὰν ὅμως ἁμαρτάνεις καὶ συμμετέχεις τυπικά, ἐπιφανειακά, ἐθιμοτυπικά, στὶς τελετὲς καὶ ὅλη ἡ φροντίδα σου περιορίζεται στὸ νὰ καθαρισθεῖ ἡ Ἐκκλησία τῆς ἐνορίας σου, νὰ στολισθεῖ, νὰ ἔχεις μουσικὴ στὴ λιτανεία, καὶ νὰ γίνει λαμπρὴ δεξίωση τῶν πανηγυριστῶν, τότε δὲν ἑορτάζεις σωστὰ καὶ ὁ Θεὸς «μισεῖ τὴν ἑορτὴ αὐτή».
Λοιπὸν νὰ ἔρθεις στὸν ναό, νὰ πᾷς στοὺς τάφους τῶν μαρτύρων, νὰ συμμετέχεις στὶς ἑορταστικὲς ἐκδηλώσεις, ν’ ἀλειφθεῖς μὲ ἔλαιο, ν’ ἀσπασθεῖς τὰ λείψανα, τὸ μύρο ποὺ ὑπάρχει, ἀλλὰ μὲ τὴν ἀνάλογη διάθεση καὶ καθαρότητα.

Τί συμβαίνει ὅμως σήμερα;
Ὅταν γιορτάζει ἕνας ναός, οἱ ἱερεῖς προσκαλοῦν τὸν κόσμο νὰ βοηθήσει στὴν καθαριότητα, στὸν στολισμό, στὴν παρασκευὴ γλυκῶν καὶ διαφόρων ἐδεσμάτων γιὰ τὴν ἑορταστικὴ δεξίωση, στὸ νὰ συμμετάσχουν στὶς ἑορταστικὲς καὶ λατρευτικὲς ἐκδηλώσεις. Σπάνια ὅμως τονίζουν τὴν ἐσωτερικὴ πνευματικὴ προετοιμασία. Σπάνια νὰ ἐνημερώσουν ὅτι ἡ γιορτὴ τοῦ ἁγίου δὲν εἶναι τόσο τὸ ἐξωτερικὸ καὶ τὸ φαινόμενο τῶν ἑορταστικῶν ἐκδηλώσεων, ὅσο τὸ ἐσωτερικὸ καὶ τὸ κρυπτόμενο τῆς ψυχικῆς προετοιμασίας καὶ διαθέσεως. Πολὺ σπάνια νὰ τολμήσει κάποιος ἱερεὺς μιμούμενος τοὺς προφῆτες νὰ πεῖ? Ἃς καθαρίσουμε πρῶτα καὶ κυρίως τὸν ἑαυτό μας, ἃς μετανοήσουμε γιὰ τὸ πλῆθος τῶν ἁμαρτιῶν μας, ἃς συμφιλιωθοῦμε μὲ τοὺς ἐχθρούς μας, ἃς γίνει ἡ ἑορτὴ τοῦ ἁγίου ἀφορμὴ γιὰ μία ἀνακαίνιση τῆς ψυχῆς μας καὶ ἂς εἶναι πιὸ λιτὲς καὶ ἁπλὲς οἱ ἑορταστικές μας ἐκδηλώσεις. Μὴ ρίχνουμε ὅλο τὸ βάρος τῆς προετοιμασίας σ’ αὐτές. Αὐτὸ θὰ εὐχαριστήσει περισσότερο τὸν ἅγιο ἀλλὰ καὶ τὸν Θεό.

Πόση εἶναι ἡ δύναμη καὶ ἡ ἕλξη τῶν μαρτύρων! Τραβοῦν κοντὰ τοὺς πτωχοὺς καὶ πλουσίους, νέους καὶ γέρους, ἀρρώστους καὶ ὑγιεῖς, ἄρχοντας καὶ ἀρχομένους, ἄνδρες καὶ γυναῖκες, κυρίους καὶ ὑπηρέτες. Ὅπως ὅταν ἐμφανισθεῖ τὸ φῶς τοῦ ἡλίου, κρύβονται τὰ θηρία στὶς φωλιές τους, ἔτσι ὅταν ἐμφανισθεῖ τὸ φῶς τῆς ζωῆς τῶν μαρτύρων ἐξαφανίζονται τὰ πάθη τῆς ψυχῆς τὰ θηρία αὐτὰ τοῦ Σατανᾶ ποὺ καταδυναστεύουν τὴν προσωπικότητά μας.

Κάνατε τὴ νύχτα μέρα μὲ τὶς προσευχές σας. Μὴ κάνετε τὴ μέρα νύχτα μὲ τὰ πάθη σας. Δὲν ἐμποδίζω τὴν διασκέδαση ἀλλὰ τὴν ἁμαρτία. Δὲν ἀπαγορεύω τὸ κρασὶ ἀλλὰ τὴ μέθη. Δὲν εἶμαι ἀντίθετος στὴ χρήση ἀλλὰ στὴν κατάχρηση. Δὲν ἀποδοκιμάζω τὸ μέτρο ἀλλὰ τὴν ἀμετρία. Ἡ ἡδονὴ βρίσκεται στὸ μέτρο, ἐνῷ ἡ λύπη καὶ ἡ βαριεστιμάρα καὶ ἡ ἀηδία βρίσκεται στὴν ὑπερβολή. Ἡ ἁμαρτία πάντα εἶναι κακὴ ἀλλὰ ἰδιαίτερα στὴν ἑορτὴ τοῦ μάρτυρος. Περιφρόνησαν ἐκεῖνοι τὴν ζωὴ περιφρόνησε ἐσὺ τὰ πάθη. Ἡ ἑορτὴ τῶν μαρτύρων δὲν εἶναι γιὰ ἀνάπαυση ἀλλὰ γιὰ νὰ γίνῃ ἀθλητὴς καὶ ἀγωνιστῆς σὰν ἐκείνους. Κανένας δὲν διασκεδάζει ὅταν ἔλθει στὸ στάδιο ἢ μπροστὰ στοὺς ἀγῶνες…

Ἦρθε λοιπὸν ἡ γιορτὴ τοῦ μάρτυρα διάβασε τὸ βίο του, μιμήσου τὰ κατορθώματά του, πόθησε τὰ μαρτύριά του, ἀγκάλιασε τὴ σορό του, δέσου στὴ λάρνακα. Ὄχι μόνο τὰ ὀστᾶ τῶν μαρτύρων, ἀλλὰ καὶ οἱ τάφοι τους, καὶ οἱ λάρνακές τους πηγάζουν πολλὴ εὐλογία. Πάρε ἅγιο ἔλαιο καὶ ἄλειψε ὅλο τὸ σῶμα σου, τὴ γλῶσσα, τὰ χείλη, τὸν λαιμό, τὰ μάτια, τ’ αὐτιά, καὶ ποτὲ δὲν θὰ πέσεις στὸ ναυάγιο τῆς ἁμαρτίας.

Τὸ ἀνωτέρω κείμενο εἶναι περιληπτικὴ διασκευὴ τῆς ὁμιλίας τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου «Εἰς μάρτυρας Α΄»Ε.Π.Ε. 36,569.

.