Ο ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ Ο ΝΕΟΣ ΚΑΙ Η ΠΑΠΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΣΤΟ ΙΤΑΛΟΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ . MINQI CHU

[...] Η έρευνά μας θα επικεντρωθεί στην αντίδραση έναντι της παπικής μεταρρύθμισης από το ελληνικό μοναστικό περιβάλλον στη νότια Ιταλία υπό την κυριαρχία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Δύο ιταλο-ελληνικά χειρόγραφα, το rom.ang.gr.41 που βρίσκεται τώρα στη βιβλιοθήκη της Angelica στη Ρώμη και το vat.gr.1650 στη Biblioteca Apostolica Vaticana, διασώζουν μια σειρά σχολίων στα ελληνικά που συνέθεσε ο Βαρθολομαίος, Ιταλο-Έλληνας μοναχός και 4ος ηγούμενος της ιταλοβυζαντινής μονής της Grottaferrata. Τα "σχόλιά" του καταγράφουν την ανταπόκριση και την αντίδραση της μονής Grottaferrata στην παπική μεταρρύθμιση στα μέσα του 11ου αιώνα.

Μάλιστα, οι Ιταλο-έλληνες μοναχοί που ζουν στα όρια δύο κόσμων, του Λατινικού-Δυτικού και του Ελληνο-βυζαντινού, αποτελούν μια εξαιρετικά ιδιαίτερη ομάδα. Ως ενδιάμεσοι μεταξύ αυτών των δύο χωριστών κόσμων, παίρνουν έναν προφανώς ουσιαστικό ρόλο στη θρησκευτική και πολιτιστική επικοινωνία αυτών των δύο κόσμων. Σε αυτό το πλαίσιο, "Τα σχόλια" του Βαρθολομαίου για την παπική μεταρρύθμιση στα μέσα του 11ου αιώνα δείχνει να έχει μια διπλή σημασία κατά τη γνώμη μας.

Αρχικά, μας παρουσιάζει μια νέα περίπτωση που αφορά την αντίδραση στην παπική μεταρρύθμιση σε διάφορες περιοχές, πιο συγκεκριμένα, στη συγκεκριμένη περίπτωση, στο ελληνικό μοναστικό περιβάλλον στο Tusculum του Latinum.

Η έρευνά μας λοιπόν θα επικεντρωθεί κυρίως σε αυτά τα κείμενα του Βαρθολομαίου, προκειμένου να παρατηρήσει τις ιδέες του στην παπική μεταρρύθμιση στα μέσα του 11ου αιώνα. [...] (Από την εισαγωγή της έκδοσης)

Περιεχόμενα

ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΕΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α'. ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

1.1 Η Εξαρχία της Ραβέννας

1.2 Ανατολική μετανάστευση και ελληνισμός στην Ιταλία τον 7ο-8ο αι.

1.3 Έλεγχος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στην Ιταλία τον 9ο-11ο αι.

1.4 Οι Νορμανδοί και το τέλος της βυζαντινής κυριαρχίας στην Ιταλία

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β'. ΜΕΤΑΞΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΡΩΜΗΣ: Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΙΤΑΛΙΑ

2.1 Ελληνικά μοναστήρια στην Ιταλία πριν από τον 9ο αι.

2.2 Ο ελληνικός μοναχισμός στην Ιταλία τον 9ο-11ο αι.

2.2.1 Οι άγιοι μοναχοί και η θεμελίωση των ελληνικών μοναστηριών

2.2.2 Η πολιτική και θρησκευτική ταυτότητα των Ιταλο-ελλήνων μοναχών

2.2.3 Οι πολιτιστικοί ρόλοι των ελληνικών μοναστηριών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ'. Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ Η ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΙΤΑΛΟ-ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΩΝ VAT.GR.1650 ΚΑΙ ROM.ANG.GR.41

3.1 Ελληνικά χειρόγραφα στη νότια Ιταλία πριν από την κατάκτηση των Νορμανδών

3.2 Η παραγωγή και κυκλοφορία των vat.gr.1650 και rom.ang.gr.41

3.2.1 Vat.gr.1650

3.2.2 Rom.ang.gr.41

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ'. Ο ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ ΤΗΣ GROTTAFERRATA ΚΑΙ Η ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΩΝ

4.1 Η μαρτυρία της χειρόγραφης Παράδοσης

4.2 Η σύνθεση των σχολίων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε'. ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ ΚΑΙ Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΝΗΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ

5.1 Η μεταρρύθμιση της ρωμαϊκής εκκλησίας στα μέσα του 11ου αι.

5.2 Η κριτική του Βαρθολομαίου στην παπική μεταρρύθμιση

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ'. ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΛΕΓΟΜΕΝΟ «ΣΧΙΣΜΑ ΤΟΥ 1054

6.1 Το ονομαζόμενο «σχίσμα του 1054»

6.2 Ο Βαρθολομαίος και η εκκλησιαστική σύγκρουση

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Ελληνικά χειρόγραφα που αντιγράφηκαν στη νότια Ιταλία τον 10ο-11ο αιώνα (πριν από τη νορμανδική κατοχή)

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ