Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς (8-6-2025)

Κυριακή τῆς Πεντηκοστῆς (8-6-2025)

Ἑορτάζουμε, ἀγαπητοί μου, τήν ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τοῦ τρίτου Προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος, τήν φανέρωση τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ὅταν δέ λέμε τρίτο Πρόσωπο δέν ἐννοοῦμε, ὅτι τά ἄλλα δύο Πρόσωπα εἶναι ἀνώτερα καί ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι κατώτερο ἀπό τόν Πατέρα καί τόν Υἱό. Καί τά τρία Πρόσωπα εἶναι ὁμοούσια,  ὁμόδοξα καί ἰσότιμα. Δέν ἔχει καμία σημασία ἡ σειρά μέ τήν ὁποία τά ἀναφέρουμε. Ὅπως καί νά τό διατυπώσουμε, ὅποιο ὄνομα  καί ἄν ἀναφέρουμε πρῶτο, σέ ὅποια σειρά καί ἄν τά βάλουμε, τό ἴδιο πρᾶγμα εἶναι, τήν μία καί τήν αὐτή δόξα τῆς Ἁγίας Τριάδος φανερώνουμε.

Τό Ἅγιο Πνεῦμα ἦρθε πενῆντα ἡμέρες μετά τό Πάσχα, γιά νά μᾶς ὑπενθυμίσει τόν Παλαιό Νόμο (τίς δέκα ἐντολές), πού δόθηκαν στόν Μωϋσῆ. Οἱ Ἰσραηλίται  πῆραν τίς δέκα ἐντολές πενῆντα ἡμέρες μετά τήν διάβαση τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης, πού αὐτή ἦταν  τό Πάσχα τῶν Ἑβραίων. Ἀξιοπρόσεκτη εἶναι ἡ σχέση πού ἔχουν τά τωρινά μέ ἐκεῖνα τά παλαιά. Ἐκεῖ ἦταν τό ὄρος, ἐδῶ τό ὑπερῶον.  Ἐκεῖ τό πῦρ, ἐδῶ οἱ πύρινες γλῶσσες. Τότε εἴχαμε βροντές καί νεφέλη, τώρα ἔχουμε βροντή καί δυνατό φύσημα ἀνέμου. Ὅλα αὐτά ἔγιναν, γιά νά ἐπιβεβαιώσουν, ὅτι καί τότε καί τώρα εἶναι τό ἴδιο Πνεῦμα, πού νομοθετεῖ  καί στηρίζει τά πάντα.

Κατέβηκε τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐν εἴδη πυρίνων γλωσσῶν σ᾿ ἐκεῖνο τό ὑπερῶον, στό ὁποῖο ἦσαν συγκεντρωμένοι οἱ μαθηταί μαζί μέ τήν ὑπεραγία Θεοτόκο καί ἄλλους πιστούς στόν Ἰησοῦ Χριστό, ἐν ὅλῳ ἑκατόν εἴκοσι ἄτομα. Λέει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, τό σπίτι ἐκεῖνο ἔγινε μία κολυμβήθρα, γιά νά βαπτίσει τούς Ἀποστόλους μέ τήν Θεία Χαρη του,  ὅπως τό προεῖπε, ὅτι θά βαπτισθοῦν μέ Πνεῦμα Ἅγιο, ὄχι μετά ἀπό πολλές ἡμέρες.

Λέει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης: Τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐνήργησε, ἔκανε τρεῖς μεταβολές.  

Α). Πρώτη ἦταν ἡ μεταβολή, ἡ ἀλλαγή τοῦ νοός, τοῦ μυαλοῦ τῶν Ἀποστόλων. Τούς ἔκανε νά γνωρίσουν καθαρά τό ταπεινό καί μάταιο τῶν παρόντων πραγμάτων τοῦ κόσμου καί ἀντιθέτως νά γνωρίσουν τό μεγαλεῖο καί τό αἰώνιο τῶν μελλόντων. Ἐκεῖνοι μέχρι πρίν ἀπό λίγο φιλονικοῦσαν  μεταξύ τους, γιά τό ποιός ἀπό αὐτούς εἶναι πρῶτος καί ἀνώτερος. Μετά ἀφοῦ ἔλαβαν τό Ἅγιο Πνεῦμα, θεωροῦσαν μεγάλη εὐτυχία τό νά εἶναι μικρότεροι ἀπό ὅλους, νά καταφρονοῦνται γιά τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ καί νά λογίζωνται ἀσθενεῖς, μωροί, ἄτιμοι, ὄνειδος, σκύβαλα καί σκουπίδια τοῦ κόσμου τούτου. Οἱ ἀγράμματοι ἁλιεῖς ἔγιναν πάνσοφοι Ἀπόστολοι καί Διδάσκαλοι τῆς οἰκουμένης. 

Β). Δεύτερη μεταβολή πού ἔκανε τό Πανάγιο Πνεῦμα στήν καρδιά τῶν Ἀποστόλων ἦταν ἡ ἀνδρεία, ἡ τόλμη καί ἡ παρρησία. Κατά τό θεῖον Πάθος ἄφησαν τόν Διδάσκαλο καί ἔφυγαν. Ἦσαν φιλόζωοι καί δειλοί σάν τούς λαγούς. Ὅλοι ἐγκατέλειψαν τόν Χριστό καί κρύφτηκαν, "διά τόν φόβον τῶν Ἰουδαίων". Ὁ κορυφαῖος Πέτρος τόν ἀρνήθηκε τρεῖς φορές μεθ᾿ ὅρκου, μπροστά σέ μία ἄσημη ὑπηρέτρια. Στό διάστημα τῶν πενῆντα ἡμερῶν δέν τολμοῦσαν νά ξεμυτίσουν, νά βγοῦν ἔξω ἀπό τό σπίτι, ὅπου κρυβόντουσαν.

Ὅταν ὅμως κατέβηκε σ᾿ αὐτούς τό Ἅγιο Πνεῦμα μετέβαλλε τήν ἀσθένεια τῆς καρδιᾶς τους σέ ἀνδρεία καί γενναιότητα. Ἐκεῖνος ὁ Πέτρος πού φάνηκε δειλός, τώρα μπροστά σέ χιλιάδες  λαοῦ μέ παρρησία καί θάρρος λέει κατ᾿ ἐπανάληψη, ἐσεῖς φονεύσατε τόν Χριστό. Ἐσεῖς εἶστε οἱ φονεῖς του. Πῶς ἐξηγεῖται αὐτή ἡ μεγάλη μεταβολή; Μέ τήν ἐνέργεια, μέ τήν ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Ἀλλά καί κάτι ἀκόμη ἔχουμε νά θαυμάσουμε σήμερα. Ἄς πάρουμε τόν Σωκράτη  ἤ ὁποιονδήποτε ἄλλον φιλόσοφο. Σέ ὅλη τους τήν ζωή  δέν μπόρεσαν νά ἀλλάξουν 10-12 ἀνθρώπους. Μέ τό πρῶτο κήρυγμα τοῦ Πέτρου πίστεψαν τρεῖς χιλιάδες ψυχές στόν Χριστό. Πῶς ἐξηγεῖται αὐτή ἡ μεταστροφή, ἡ ἀλλαγή; Μόνο μέ τήν ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Γ΄). Τρίτη μεταβολή πού ἐνέργησε τό Πνεῦμα τό Ἅγιο στήν γλῶσσα τῶν ἁγίων Ἀποστόλων. Προηγουμένως μιλοῦσαν γιά γήϊνα, κατώτερα, γιά τιμές προσωρινές καί μάταιες. Δῶσε μας νά καθήσουμε ἕνας στά δεξιά σου καί ἕνας στά ἀριστερά σου στήν δόξα σου. Ἐκεῖνοι πού ἔφτασαν νά συμφωνήσουν ἀκόμη καί μέ τόν Ἰούδα, γιά νά κατηγορήσουν  τήν εὐλογημένη  Μαρία καί νά θυμώσουν  ἐναντίον της, διότι ἄλειψε  μέ πολύτιμο μῦρο τά πόδια τοῦ Κυρίου. Αὐτοί οἱ ἴδιοι  μετά τόν ἐρχομό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος δέν μιλοῦσαν γιά τίποτε ἄλλο, παρά γιά τά μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ, γιά ὑψηλά καί μεγάλα πράγματα, γιά τήν βασιλεία τῶν οὐρανῶν, γιά τήν θεολογία τῆς Ἁγίας Τριάδος, γιά τό ἀκατανόητο Μυστήριο τῆς ἐνσάρκου τοῦ Χριστοῦ οἰκονομίας.

Ἀγαπητοί μου,

Λέει ὁ ἅγιος Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ, ὅτι σκοπός τῆς ζωῆς μας εἶναι νά ἀποκτήσουμε τό Ἅγιο Πνεῦμα. Νά γίνουμε Θεοφόροι, Χριστοφόροι καί Πνευματοφόροι. Αὐτό θά τό ἐπιτύχουμε  μόνο, ἐάν εἴμαστε κανονικά ἐντεταγμένοι μέσα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, γιατί αὐτή εἶναι τό ταμεῖο τῆς Θείας χάριτος. Αὐτό τήν ὁδηγεῖ εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν. Ἐάν καί ἐμεῖς  εἴμαστε Ὀρθόδοξοι στήν Πίστη, Ὀρθόδοξοι στήν ζωή, ἐάν συμμετέχουμε μέ εὐλάβεια στά ἁγιαστικά καί σωστικά Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας, τότε δεχόμαστε τό Πανάγιο Πνεῦμα καί σωζόμαστε. Οἱ ἐκτός Ἐκκλησίας δυστυχῶς δέν σώζονται. Οἱ ἐκτός Ἐκκλησίας δέν λαμβάνουν Πνεῦμα Ἅγιο. Στεροῦνται  τήν εὐλογία τῆς Ἐκκλησίας, τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ.

Π.χ. Σέ κάθε Θεία Λειτουργία Πεντηκοστή ἔχουμε. Πῶς τό ψωμί καί τό κρασί γίνονται Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ;  Μέ τήν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Νά ἡ Πεντηκοστή. Κι᾿ ἐμεῖς ὅταν κοινωνοῦμε τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων ψάλλουμε "εἴδομεν τό φῶς τό ἀληθινόν, ἐλάβομεν Πνεῦμα ἐπουράνιον...". Σέ κάθε βάπτιση Πεντηκοστή ἔχουμε. 

Μέ τήν χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὁ ἄνθρωπος γίνεται χριστιανός  καί ἐνσωματώνεται στό σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Τό Ἅγιο Πνεῦμα, «ἡ Θεία Χάρις ἡ τά ἀσθενῆ θεραπεύουσα καί τά ἐλλείποντα ἀναπληροῦσα», κατεβαίνει καί καθιστᾶ τόν ἄνθρωπο λειτουργό τοῦ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου. Κάθε ἐξομολόγησις  πάλι Πεντηκοστή εἶναι. Τήν ὥρα πού ὁ ἐξομολογούμενος γονατίζει κάτω ἀπό τό πετραχήλι τοῦ πνευματικοῦ καί ἐκεῖνος τοῦ διαβάζει τήν συγχωρητική εὐχή, συγχωρεῖται διά τῆς Χάριτος  τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Τό Ἅγιο Πνεῦμα  ἑνώνει ἕναν ἄνδρα καί μία γυναίκα μέ τά ἱερά δεσμά τοῦ Γάμου. Ἐφόσον ὁ Γάμος εἶναι ἐκκλησιαστικός, τελεῖται  «εἰς τό Ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». 

 Πεῖτε μου, σᾶς παρακαλῶ, αὐτοί πού ἔχουν ὑπογράψει σύμφωνο συμβίωσης, ἤ τελοῦν τόν λεγόμενο πολιτικό γάμο, πού δέν εἶναι γάμος, ἀλλά συνεχής πορνεία καί μοιχεία, εἶναι δυνατόν νά ἔχουν Πνεῦμα Ἅγιο; Πολύ δέ περισσότερο μέ αὐτό τό ἔκτρωμα, τόν διαβολικό νόμο νά παντρεύωνται δύο ἄνδρες ἤ δύο γυναῖκες, εἶναι δυνατόν νά λαμβάνουν Πνεῦμα Ἅγιο; Κάθε σύναξις, κάθε μυστήριο τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι συνέχεια τῆς Πεντηκοστῆς, διότι τελοῦνται μέ τήν παρουσία καί τήν ἐνέργεια  τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γι᾿ αὐτό ὅλες σχεδόν οἱ πράξεις τῆς Ἐκκλησίας, ὅλες οἱ προσευχές καί τά Μυστήρια ἀρχίζουν μέ τό «Βασιλεῦ οὐράνιε, παράκλητε, τό Πνεῦμα τῆς ἀληθείας…» πού εἶναι προσευχή καί πρόσκλησις πρός τό Ἅγιο Πνεῦμα. 

Ἀγαπητοί μου,

Ὅλοι μας ἔχουμε τήν ἀνάγκη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καί οἱ μικροί καί οἱ μεγάλοι. Ἀνάγκη ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα ἔχει ἡ μάνα, γιά νά ἀναθρέψει τά παιδιά της σωστά, κατά Θεόν. Ἀνάγκη ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα ἔχει ὁ δάσκαλος, γιά νά ἔχει καλές ἐπιτυχίες στό λειτούργημά του. Ἀνάγκη ἔχει ὁ δικαστής, γιά νά δικάζει δίκαια, νά βγάζει δίκαιες ἀποφάσεις. Ἀνάγκη ἀπό Ἅγιο Πνεῦμα ἔχουν οἱ ἄρχοντές μας, γιά νά κυβερνοῦν δίκαια καί θεάρεστα τόν λαό τοῦ Θεοῦ. Τίποτε ἀλλο δέν χρειάζεται ὁ κόσμος σήμερα, ὅσο τό Ἅγιο Πνεῦμα.

Σήμερα λοιπόν αὐτήν τήν ἁγία ἡμέρα ἄς παρακαλέσουμε, τό Ἅγιο Πνεῦμα νά ἔρθει καί νά  σκηνώσει μέσα μας, νά μᾶς καθαρίσει ἀπό τίς πολλές ἁμαρτίες μας καί νά σώσει τίς ψυχέςμας. Ἀμήν.-