ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Συνεχίζοντες το θέμα το όποιον έχομεν αρχίσει δια την Εκκλησία είχαμε φθάσει, ως ενθυμείσθε, στην περιγραφή του εσωτερικού του Ναού. Ας ίδωμεν λοιπόν και τα υπόλοιπα. Εις τον κυρίως Ναόν υπάρχουν ακόμη δύο αναλόγια, ψαλτήρια, όπως λέγονται. Εκεί αναγινώσκουν και ψάλλουν οι χοροί των ψαλτών οι επιτετραμμένοι προς τούτο, ως και οι αναγνώσται, οίτινες αντιπρο­σωπεύουν τον Λαό. Εις τα αναλόγια υπάρχουν πολλά και διάφορα βιβλία τα οποία χρησιμοποιούνται αναλόγως εις διαφόρους εποχάς και εορτάς και ακολουθίας. Μερικά εξ αυτών είναι:
α'. Τα δώδεκα Μηναία. Αυτά περιέχουν τάς ακολουθίας των δια­φόρων εορταζόμενων Αγίων, Μαρτύρων, Όσίων και θρησκευτικών γε­γονότων κατά μήνας.
β'. Ή Παρακλητική. Περιέχει τους κατά Κυριακή ύμνους οι όποιοι αναφέρονται εις το μέγα γεγονός της Αναστάσεως του Κυρίου και εις τους οκτώ ήχους. Περιέχει ακόμη ύμνους οι όποιοι αναφέρονται και εις αλλάς ημέρας της εβδομάδος με τον ιδικόν της ήχο ή κάθε μία.

Ήτοι την Δευτέρα οι ύμνοι αναφέρονται εις τους Αγγέλους, εις όλας τάς ασωμάτους αγγελικάς δυνάμεις.

Την Τρίτη εις τον Τίμιον Πρόδρομο.

Την Τετάρτη εις την Θεοτόκο και τον Τίμιον Σταυρόν.

Την Πέμπτη εις τους Αγίους Αποστόλους και τον Άγιον Νικόλαο (ο Άγιος Νικόλαος εορτάζει κάθε εβδομάδα).

Την Παρασκευή εις την Σταύρωσιν του Κυρίου

και το Σάββατο εις την κάθοδο του Χριστού εις τον Άδη και εις τάς ψυχάς των κεκοιμημένων.
γ'. Το Τριώδιον. Περιέχει προσευχάς και ύμνους από τους πλέον κατανυκτικούς. Αρχίζει δε από της Κυριακής Τελώνου και Φαρισαίου και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο.
δ'. Το Πεντηκοστάριον. Αρχίζει από το Πάσχα και τελειώνει την Κυριακή των Αγίων Πάντων. Περιέχει ύμνους οι όποιοι αναφέρονται εις την Ανάστασιν, κυρίως όμως εις τάς εορτάς αι οποίαι εορτάζονται κατά την περίοδο αυτήν μέχρι της Πεντηκοστής.
ε. Το Ώρολόγιον. Περιέχει τάς ακολουθίας του νυχθημέρου (Μεσονυκτικόν, Ορθρον κ.λ.π.) και αλλάς ακολουθίας. Λίαν απαραίτητο για τον πιστό.
στ'. Το Ψαλτήριο Περιέχει τους 150 ψαλμούς του Δαβίδ, διηρημένους εις καθίσματα και εν επιμετρώ τάς εννέα ωδάς του Όρθρου.
ζ'. Ό Απόστολος. Περιέχει όλας τάς έπ' εκκλησίας αποστολικάς περικοπάς του έτους. Δηλαδή την Αποστολικήν περικοπήν της κάθε ημέ­ρας και της κάθε εορτής όλου του έτους.
Έκτος των λειτουργικών αυτών βιβλίων εις τα αναλόγια ευρίσκεται ως βοηθητικόν βιβλίον και το Τυπικόν το όποιον καθορίζει την σειράν και την τάξιν των ψαλλομένων ύμνων και αναγνωσμάτων και των δια­φόρων ευχών της Εκκλησίας, δια να μην επέρχεται σύγχυσις και ατα­ξία.

και τέλος το Ημερολόγιο της Εκκλησίας. Βοηθεί εις την εφαρμογή του τυπικού εκδιδόμενο κατ' έτος.
Αυτά τα βιβλία τα έχουν οι ψάλται. οι ιερείς εις το ιερόν έχουν τα ιδικά των. Έχουν το Ευαγγέλιο, το όποιον περιέχει όλας τάς ευαγγελικάς περικοπάς των ήμερων και εορτών όλου του έτους, το Ευχολόγιο (Μικρόν και Μέγα) με τάς παλλάς ευχάς εις Ακολουθίας και εις διαφόρους περιστάσεις (πολέ­μους, σεισμούς κ.λ.π,), και το Ίερατικόν το όποιον περιέχει τάς ευχάς και εκφωνήσεις τάς οποίας απαγγέλλει ο ιερεύς κατά τάς διαφόρους Ακολουθίας καθώς και της Θ. Λειτουργίας.
Ερώτησης: Πώς οι ψάλται κατορθώνουν το δύσκολον έργον των;
Είναι αλήθεια ότι πράγματι είναι αρκετά δύσκολα όλα αυτά. Δι' αυτό και λέγεται ότι ή ψαλτική είναι ολόκληρος επιστήμη. και οι ψάλ­ται μανθάνουν την τέχνην αυτήν μετά πολλού και μακροχρονίου κόπου και ασκήσεως και με το φυσικόν δώρον της φωνής πού έχουν. Κα με την χάριν του Θεού, και με την καλήν των θέλησιν επιτυγχάνεται αυτό το ωραίον κατόρθωμα και το θαύμα της υμνολογίας.
Ερώτησης: Επιτρέπονται αυτοί οι «αμανέδες» και τα τερερίσματα των ιεροψαλτών;
Θα παρακαλούσα το θέμα αυτό να το εξετάσωμεν όχι εδώ, αλλά
όταν φθάσωμεν εις τα περί ψαλτών, και εάν μας το επιτρέψουν οι ψαλτές οι όποιοι, είναι παρόντες.