Το στάδιο του γάμου στο όποιο τα παιδιά γίνονται έφηβοι.

Το στάδιο του γάμου στο όποιο τα παιδιά γίνονται έφηβοι είναι επίσης γεμάτο από ασχολίες και πιέσεις για τους συζύγους γονείς. Όλες αυτές οι πιέσεις δυσκολεύουν τρομερά σ' αυτό το στάδιο την προώθηση της διαδικασίας της ενώσεως των συζύγων. Σαν παράδειγμα, οι συγκρούσεις ανάμεσα στους έφηβους και τούς γονείς δημιουργούν εύκολα φράγματα ανάμεσα στους συζύγους. Οι συγκρούσεις ανάμεσα στους γονείς και τούς έφηβους, συνήθως, σχετίζονται  το πόση ελευθερία, ευθύνη και πειθαρχία χρειάζονται τα παιδιά θέματα, για τα όποια οι γονείς έχουν έντονα συναισθήματα και για τα όποια συχνά υπάρχουν σοβαρές διαφωνίες. Έτσι, αρχίζει μια υπολανθάνουσα σύγκρουση ανάμεσα στους συζύγους, πού πρέπει να αποφασίσουν τί περιορισμούς θα επιβάλουν. Οι έφηβοι μαθαίνουν εύκολα πως να εκμεταλλεύονται τις συγκρούσεις των γονέων τους και να τις επιτείνουν ακόμη προς όφελος τους. Συχνά, αναπτύσσουν μια τρομερή ικανότητα στο να διαλέγουν μια περιοχή για να επαναστατήσουν, στην οποία οι γονείς δεν μπορούν να διατηρήσουν μια κοινή στάση. Ξέρουν που δένουν οι γονείς την κατσίκα τους και τον τρόπο με τον όποιο θα τούς την πάρουν.

Τέλος δεν είναι καθόλου σπάνιες οι περιπτώσεις πού οι σύζυγοι συμμαχούν με τα παιδιά, ή τα χρησιμοποιούν για να κερδίσουν τον αγώνα επικρατήσεως πού δεν έχει πάψει να μαίνεται.

Σ' αυτό το στάδιο παρατηρούνται επίσης μερικές πολύ επικίνδυνες για τη συζυγική σχέση τάσεις των συζύγων. ' Ο σύζυγος μπορεί να απορροφηθεί εντελώς από τη δουλειά του και ή σύζυγος από τα παιδιά. Οι σύζυγοι τείνουν να παίρνουν τη συζυγική σχέση, σαν κάτι δεδομένο. Την έχουν συνηθίσει και δε σκέπτονται πια πώς θα την αναπτύξουν και πώς θα τη βαθύνουν. Έτσι και οι δύο σύζυγοι μπορεί να αμελήσουν εντελώς την εξωτερική τους εμφάνιση, πράγμα πού μπορεί να αντανακλά μια υποβάθμιση της αυτοεκτιμήσεως τους και πού στη συνέχεια συμβάλλει στην περαιτέρω μείωση του συναισθήματος αύτοαξίας, δημιουργώντας έτσι ένα φαύλο κύκλο. Απώλεια του έλεγχου πάνω στα παιδιά, μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα μια προσπάθεια έλεγχου του συζύγου, πού αναπόφευκτα προκαλεί δυσαρέσκεια. Οι πηγές απ' τις οποίες οι σύζυγοι έπαιρναν κάποια ικανοποίηση, όπως ό έρωτας, τείνουν να περιοριστούν. ' Η γκρίνια και ή αλληλοκατηγορία αυξάνει, ενώ οι αμοιβαίες εκφράσεις εκτιμήσεως λιγοστεύουν. Ή πλήξη και το αίσθημα ότι ή ζωή τούς αφήνει πίσω, μπορεί να οδηγήσει σε κάποια εξώγαμη περιπέτεια. Πολύ συχνά σ' αυτό το στάδιο, δημιουργείται στους συζύγους ή έντονη ψευδαίσθηση ότι ή εξώγαμη περιπέτεια είναι ή τελευταία τους ευκαιρία να πιαστούν και πάλι από τη ζωή πού τούς ξεφεύγει και τότε το αποτέλεσμα είναι ολέθριο. Αργά ή γρήγορα, ό παραστρατημένος σύζυγος διαπιστώνει ότι κυνήγησε μια ψευδαίσθηση, αλλά έχει ήδη καταστρέψει τη σχέση στην οποία είχε επενδύσει ένα τόσο σημαντικό μέρος της ζωής του και του εαυτού του, και τώρα πια ούτε πίσω μπορεί να γυρίσει, ούτε να ξαναρχίσει απ' την αρχή. Έτσι είναι καταδικασμένος να περάσει τα υπόλοιπα είκοσι, τριάντα χρόνια της ζωής του σε μια τρομερή απομόνωση και απορριμμένος από τα πιο αγαπημένα του πρόσωπα. ' Η διάλυση της συζυγικής σχέσεως σ' αυτή την περίοδο είναι συνήθως τραγικό λάθος.

Αυτά τα χρόνια είναι δύσκολα, αλλά δεν είναι ανάγκη να είναι σκυθρωπά. Μπορούν να είναι όμορφα χρόνια, αν οι σύζυγοι δεν έχουν σταματήσει τα προηγούμενα χρόνια να προσπαθούν να πραγματώσουν το «έσονται οι δύο εις σάρκα μίαν» και συνεχίζουν αυτή την προσπάθεια. Δεν είναι όμως πολύ αργά, να αρχίσουν ακόμη και σ' αυτό το στάδιο. Συνεπής προσπάθεια έχει σαν αποτέλεσμα σ' αυτό το στάδιο να έχει βάθος ή συζυγική σχέση, ενώ ή παραμέληση αυτής της προσπάθειας έχει σαν αποτέλεσμα τη διεύρυνση του χάσματος. Για να ανταποκριθούν οι γονείς στις ανάγκες των έφηβων παιδιών τους, πρέπει να έχουν ένα συμπαγή σύνδεσμο.

Υπάρχουν όμως ορισμένα πράγματα, πού μπορούν να κάνουν οι σύζυγοι, για να ενισχύσουν το γάμο και να τον προστατεύσουν απ' τούς κινδύνους αυτού του σταδίου.

Να στηρίζουν ό ένας τον άλλο σε κάθε δυνατή ευκαιρία. Να βεβαιώνονται ότι δεν παραλείπουν να προσφέρουν ό ένας στον άλλο δώρα εκτιμήσεως, σεβασμού και ενδιαφέροντος.

Να έχουν υπ' όψη τους τις εξωτερικές και εσωτερικές πιέσεις κάτω από τις όποιες λειτουργεί ό σύντροφος τους. Για το σύζυγο μπορεί να είναι ανησυχία για τις επαγγελματικές του ευθύνες και φόβος ότι θα υποσκελισθεί από τους καλυτέρους. Για τη σύζυγο, οι πιέσεις μπορεί να είναι μια προκαταβολική ανησυχία για το τί θα γίνει όταν θα φύγουν τα παιδιά. ' Η αμοιβαία υποστήριξη έρχεται με την αμοιβαία κατανόηση. «Το να ξέρω ότι ό άντρας μου καταλαβαίνει τούς φόβους μου, με βοηθάει αρκετά να τούς ξεπεράσω», είπε μια σύζυγος.

Να διατηρούν ανοικτά τα δίκτυα επικοινωνίας. Είναι πολύ σημαντικό και πολύ απαραίτητο, περισσότερο ίσως από κάθε άλλη περίοδο, να δημιουργούν συχνά οι σύζυγοι τις ευκαιρίες να βρίσκονται οι δύο τους μόνοι, χωρίς τα παιδιά.

Να φροντίζουν ώστε οι συγκρούσεις για τα παιδιά να μην ανακόψουν τη διαδικασία της δικής τους προσεγγίσεως.

Να προσέχουν την προσωπική τους εμφάνιση. Πολλοί σύζυγοι λίγα χρόνια μετά το γάμο, καθώς πλησιάζουν τη μέση ηλικία, παρουσιάζουν ορισμένες εξωτερικές αλλαγές πού είναι σε μεγάλο ποσοστό αντανάκλαση κάποιας εσωτερικής εγκαταλείψεως και πού στη συνέχεια υποσκάπτει την αυτοεκτίμηση τους, δημιουργώντας ένα φαύλο κύκλο. Το ξεχείλωμα του σώματος, σε μεγάλο ποσοστό, δείχνει ότι οι σύζυγοι παύουν να αισθάνονται σαν εραστές και βλέποντας ότι παύουν να είναι εξωτερικά ελκυστικοί, χάνουν την αυτοπεποίθηση τους και το ερωτικό τους ενδιαφέρον.

Να αναπτύξουν καινούργια ενδιαφέροντα και ταλέντα, για να συνεχίσουν να αναπτύσσονται σαν πρόσωπα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, ιδιαίτερα για τη σύζυγο, πού ή έξοδος των παιδιών θα της αφήσει ένα τεράστιο και δυσαναπλήρωτο κενό, περισσότερο από το σύζυγο, του οποίου οι επαγγελματικές ενασχολήσεις και τα επαγγελματικά ενδιαφέροντα θα βρίσκονται στη μεγαλύτερη έξαρση τους σ' αυτό το στάδιο. ' Η σύζυγος πρέπει να σκεφθεί πώς θα ήθελε να χρησιμοποιήσει το χρόνο της όταν φύγουν τα παιδιά. Ίσως να χρειασθεί να αρχίσει ακόμη και μια καινούργια επαγγελματική σταδιοδρομία.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. Ο ΓΑΜΟΣ. ΠΑΠΑ ΦΙΛΟΘΕΟΣ ΦΑΡΟΣ -ΠΑΠΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΟΦΙΝΑΣ. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΚΡΙΤΑΣ.