Ήσασταν ανθρώπινοι ή όχι? …

Anthony (Bloom), Metropolitan of Sourozh

Στην Τελική Κρίση - όπως το λέει σαφώς το σημερινό απόσπασμα του Ευαγγελίου – ο Κύριος δεν θα ρωτήσει για τη πίστη μας, για τις πεποιθήσεις μας ή για το πώς προσπαθούσαμε να Του αρέσουμε εξωτερικά. Θα μας ρωτήσει: „ Ήσασταν ανθρώπινοι ή όχι? …  Ήσασταν ανθρώπινοι με τον πιο απλό τρόπο, όπως φέρεται ανθρώπινα ένας απλός ειδωλολάτρης? Οποιοσδήποτε μπορεί να είναι ανθρώπινος, που έχει μια καρδιά, ικανή για να ανταποκριθεί στον ανθρώπινο πόνο . Αν την έχετε, τότε η πόρτα είναι ανοιχτή για να μπείτε μέσα στη βασιλεία του Θεού και να συμμετέχετε στη Θεότητα.“ – από μια ομιλία του Μητροπολίτη Αντωνίου Σούροζ (Μπλούμ) για τη Τελική Κρίση

Το Ευαγγέλιο μας προειδοποιεί, όχι μόνο μια φορά, ότι θα κριθούμε. Ταυτόχρονα, όμως, μας λέει, πως μπορούμε να σωθούμε για να μην κατηγορηθούμε. Σ΄ ένα σημείο ο Κύριος λέει: „Στη βασιλεία του Θεού δεν θα μπει όποιος μου λέει, Κύριε, Κύριε. Μερικοί θα ρθούν λέγοντας: „Άραγε δεν κόβαμε το ψωμί στην εκκλησία Σου? ‘Άραγε δεν προσευχόμασταν σ΄ Εσένα,  δεν ψάλαμε τη δόξα Σου?“ Και τότε θα τους πω: „Φύγετε μακριά Μού, εσείς που αντιστρατεύεστε το νόμο του Θεού!“

Λοιπόν, δεν σωζόμαστε από εξωτερικά σημάδια ευσέβειας. Το Ευαγγέλιο, το οποίο διαβάσαμε την Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου, μας είχε ήδη πει κάτι γι΄ αυτό. Ο φαρισαίος ήταν πιστός σ΄ όλα τα εξωτερικά. Μέσα του, όμως, απόμενε νεκρός και κρύος για το μόνο που μετράει: για την αγάπη. Μπορούσε να πει στον Κύριο: „Άραγε δεν προσευχόμουν τόσο συχνά στο ναό Σου?“ – αλλά θα άκουγε αυτά τα λόγια που μόλις Σας απήγγειλα. Θα μπορούσε να θυμηθεί και το απόσπασμα από την Παλαιά Διαθήκη όπου λέγεται ότι ένα βδέλυγμα ενώπιων του Κυρίου είναι η προσευχή εκείνου που δεν συγχωρεί τον αδελφό του.

Και λοιπόν, σήμερα βρίσκεται μπροστά μας το Ευαγγέλιο για την Τελική Κρίση. Θα ρθεί η μέρα – όχι εξάπαντος όταν θα πεθάνουμε, μα μπορεί να είναι μια οποιαδήποτε στιγμή  - όταν ξαφνικά ο νους μας απαιτεί καθαρότητα.  Τότε θα αναρωτηθούμε: Τί μας οδηγεί στη σωτηρία? Υπάρχει γενικά κάποια οποιαδήποτε ελπίδα για μένα? Μια πρώτη απάντηση μάς έδωσε η εικόνα του τελώνη. Εκείνος δεν μπορούσε να καυχηθεί για τίποτα. Ήταν προδότης του λαού του, ήταν συμφεροντολόγος, ήταν ανάξιος του λαού του, ανάξιος  και της Διαθήκης, η οποία ήταν ο νόμος του λαού του. Είχε καταλάβει ότι είναι απόλυτα ανάξιος και στεκόταν στο κατώφλι του Ναού χωρίς να τολμάει να μπει μέσα, γιατί ο Ναός ήταν ο τόπος όπου ζει ο Θεός, ένας τόπος αγιότατος εξαιτίας  της παρουσίας του Θεού μέσα του. Χτυπούσε το στήθος του και έλεγε: „Θεέ μου σπλαχνίσου με, τον αμαρτωλό!“. Αυτό είναι το πρώτο βήμα προς τη συγχώρεση, προς τη θεραπεία της ζωής και της ψυχής μας.

Σήμερα βρίσκεται μπροστά μας κάτι άλλο. Δεν μας σώζει η αυστηρή εκπλήρωση των εξωτερικών μορφών της ζωής. Δεν μας σώζει μια ευσέβεια σε εισαγωγικά. Δεν μας σώζουν οι προσευχές, αν τις κάνουμε ανάξια. Στην Τελική Κρίση - όπως το λέει σαφώς το σημερινό απόσπασμα του Ευαγγελίου – ο Κύριος δεν θα ρωτήσει για τη πίστη μας, για τις πεποιθήσεις μας ή για το πώς προσπαθούσαμε να Του αρέσουμε εξωτερικά. Θα μας ρωτήσει: „Ήσασταν ανθρώπινοι ή όχι? Όταν είδατε έναν πεινασμένο, στραφήκατε τότε σ΄αυτόν με μια καρδιά γεμάτη με συμπόνια και του δώσατε να φάει? Όταν είδατε έναν άστεγο, σκεφτήκατε τότε πως μπορείτε να τον φροντίζετε για να βρει μια στέγη, λίγη θερμότητα, λίγη προστασία? Όταν σας είπε κανείς ότι κάποιος, ίσως γνωστός σας, ντρόπιασε τον εαυτό του και στάλθηκε στην φυλακή, ξεπεράσατε τη ντροπή σας ότι είσαστε φίλος του και τον επισκεφθήκατε? Όταν είδατε κάποιον, στον οποίον θα μπορούσατε να δώσετε κάτι πού έχετε επιπλέον, ένα παλτό ή κάτι άλλο, στραφήκατε τότε σ΄εκείνον για να του το δώσετε?“ Αυτό είναι όλο που ο Κύριος θα μας ρωτήσει, όταν θα μας φωνάξει για την Τελική Κρίση.

Όπως το είπα ήδη, η μόνη ερώτησή Του θα είναι: Ήσασταν ανθρώπινοι με τον πιο απλό τρόπο, όπως φέρεται ανθρώπινα ένας απλός ειδωλολάτρης? Οποιοσδήποτε μπορεί να είναι ανθρώπινος, που έχει μια καρδιά, ικανή για να ανταποκριθεί στον ανθρώπινο πόνο . Αν την έχετε, τότε η πόρτα είναι ανοιχτή για να μπείτε μέσα στη βασιλεία του Θεού και να συμμετέχετε στη Θεότητα. Όχι πια μια συμμετοχή μέσω των μυστηρίων, αλλά πιο βαθιά από τη μετάληψη: να γίνουμε Ένα μαζί Του, να γίνουμε ναός του Πνεύματος, να είμαστε μέσα στο Σώμα του Χριστού, στον τόπο της ενσαρκωμένης παρουσίας  Του.

‘Αν, όμως, δεν ήμασταν ανθρώπινοι, πώς μπορούμε να σκεφτόμαστε να γίνουμε θεϊκοί? Πώς μπορούμε να νομίζουμε ότι θα γίνουμε συμμέτοχοι της θείας φύσης, ιδιοκτήτες του Αγίου Πνεύματος και ζωντανοί στην αιωνιότητα? Τίποτα από αυτό δεν μπορεί να γίνει!

Και σήμερα στέκεται καθαρά και αυστηρά μπροστά μας η Κρίση του Θεού. Μαζί της, όμως,   βλέπουμε και την ευσπλαχνία Του, γιατί ο Θεός είναι ελεήμων. Μας προειδοποιεί εγκαίρως. Μια στιγμή φτάνει για να αλλάξει κανείς όλη τη ζωή του. Χρειάζεται μόνο μια στιγμή, όχι χρόνια, ώστε ο πιο ηλικιωμένος από μας μπορεί να δει την ασχημία, τη φρίκη, την κενότητα και το ψέμα της ζωής του και να στραφεί προς το Θεό και να κλάψει ζητώντας έλεος. Έτσι και ο πιο νέος μπορεί τώρα, βήμα προς βήμα, να μαθαίνει, εφόσον υπάρχει ακόμα χρόνος, να είναι απλά ανθρώπινος. Αν είμαστε ανθρώπινοι, τότε θα γίνουμε φίλοι του Θεού, επειδή το να είναι κανείς χριστιανός σημαίνει το να έχει επιλέξει τον Θεό ως φίλο του. Και ξέρετε, τί σημαίνει φιλία: φιλία σημαίνει αλληλεγγύη, αφοσίωση και πίστη. Φιλία σημαίνει το να είναι κανείς ενωμένος στην ψυχή, στην καρδιά και στις πράξεις του με εκείνον που είναι ο φίλος του. Αυτή την εκλογή την έχουμε κάνει όλοι κάποτε, μα την ξεχνάμε τόσο συχνά!

Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά στο Ευαγγέλιο για την Κρίση και μπορούμε να κάνουμε κάτι ενώπιων του. Μετά τη λειτουργία θα μαζέψουμε χρήματα για μια οργάνωση που φροντίζει για αστέγους, οι οποίοι αναγκάζονται να μένουν στους δρόμους, μπροστά στις πόρτες των σπιτιών, οι οποίοι εξαρτιούνται από τους ανθρώπους που περνάνε για να έχουν κάτι να φάνε, οι οποίοι εξαρτιούνται από το έλεός μας. Λοιπόν, να σταθείτε μπροστά στο σημερινό Ευαγγέλιο, όχι μόνο με τα συναισθήματά σας, μα με πράξεις! Όταν θα δείτε το πιάτο στην έξοδο της εκκλησίας, δώστε! Δώστε με μεγαλοψυχία, με όλη την καρδιά! Δώστε όπως θα θέλατε να σας δώσουν οι άλλοι, αν θα ήσασταν εσείς στο δρόμο, χωρίς προστασία, μόνοι, ελπίζοντας στην άκρη της απελπισίας ή χάνοντας την ελπίδα στο έλεος των ανθρώπων.

Έχουμε μερικές στιγμές για να κάνουμε κάτι πάρα πολύ απλό. Ας το κάνουμε και ας είναι η ευλογία του Θεού με καθέναν που κάνει κάτι, όχι μόνο λίγο, μα τόσο όσο είναι δυνατόν για να μπορεί ένας άλλος άνθρωπος να ζει και να αναπνέει, για να μην χαθεί στην καταστροφή.

Αμήν.