ΜΕΓΆΛΗ ΠΈΜΠΤΗ.

Τό πρωΐ τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Πέμπτης, ἡ Θεία Λειτουργία τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου, μέ τό Εὐαγγέλιο τῆς Παράδοσης τοῦ Μυστηρίου καί τόν ὡραιότατο ὕμνο «Τοῦ Δείπνου Σου τοῦ μυστικοῦ», ἀντί γιά τό χερουβικό καί τό κοινωνικό τῆς μεγάλης Θείας Λειτουργίας τοῦ Ἁγίου Βασιλείου. Μεγάλη ἡ συμμετοχή νέων, νεανίδων καί περισσότερο τῶν ἀνδρῶν, οἱ ὁποῖοι καί μεταλαμβάνουν τῶν ἀχράντων μυστηρίων, ἀφοῦ ἔχουν νηστέψει τίς προηγούμενες μέρες. Αὐτοί πού θά κοινωνήσουν δέν τρῶνε λάδι τρεῖς μέρες, ἀλλά οὔτε καί ἐλιές, παλιές παραδόσεις εὐσεβείας καί φόβου Θεοῦ καί προετοιμασίας.

Ἀπό τά πρόσφορα, πού ὑψώνει ὁ ἱερέας στήν Προσκομιδή, βγάζει ὑψώματα, δηλαδή ἕνα μικρό τεμάχιο ἄρτου μέ τό «ΙΣ ΧΣ ΝΙ ΚΑ» γιά κάθε σπίτι. Μετά τήν Θεία Λειτουργία τά κορίτσια μέ στολισμένα πανέρια μοιράζουν τά ὑψώματα στά νοικοκυριά τοῦ χωριοῦ, σάν εὐλογία. Παίρνουν ὡς φιλοδώρημα κόκκινα αὐγά. Τὀ ὕψωμα τό τρώγουν νηστικοί τή Μεγάλη Παρασκευή μετά τήν Ἀποκαθήλωση, ἀφοῦ πρῶτα χαιρετίσουν τόν Ἐπιτάφιο. Τά παλιά τά χρόνια μέ ἕνα «μαντικάπι» ἄνοιγαν μία ἐσοχή στήν κάσα τῆς πὀρτας κί ἐκεῖμέσα ἔβαζαν τό ὕψωμα καί τό ἔκλειναν πάλι μέ ἕνα ξύλο, φυλακτήριο τοῦ σπιτιοῦ ὅλο τό χρόνο ἀπό κάθε κακό καί πειρασμό.

Οἱ νοικοκυρές τή Μεγάλη Πέμπτη ἔχουν δύσκολη μέρα. Θα ἀσχοληθοῦν μέ ὅλες τίς δουλειές γιά τήν προετοιμασία τοῦ Πάσχα. Πρώτη τους δουλειά εἶναι νά βάλουν στήν ἐξώπορτα μία κόκκινη κορδέλα ἤ ἕνα κόκκινο ροῦχο, πλεκτή φανέλα ἤ φλοκάτη, συμβολισμό γιά τή θυσία τοῦ Χριστοῦ. Ἑτοιμάζουν τή βαφή γιά τά κόκκινα αὐγά καί τό πρῶτο θά τό βάλουν στό Εἰκονοστάσι. Μέ τή μαγιά ἀπό ρεβύθια πού ἑτοιμάζουν ἀπό τή Μεγάλη Τετάρτη, φτιάχνουν σήμερα τό μεγάλο «κλίκι», τό ψωμί τῆς Ἀναστάσεως, τό λεγόμενο ἑφτάζυμο, πού ἔχει ἀπάνω του ἕνα μεγάλο σταυρό. Θά κοπεῖ τή νύχτα μετά τήν Θεία Λειτουργία τοῦ Πάσχα.

Φτιάχνουν καί ἄλλα κλίκια, η στολισμένα μέ τήν ἴδια τους τή ζύμη μέ σταφύλια καί ἄλλα στολίδια. Φτιάχνουν καί μικρότερα γιά τήν Μεγάλη Παρασκευή καί τό Μεγάλο Σάββατο, πού τά ψήνουν σέ ταψιά ἀλειμμένα μέ κερί καί λίγο ἀλεύρι καί ὄχι μέ λάδι, γιά τήν αὐστηρή νηστεία τῶν δύο ἁγίων ἡμερῶν. Αὐτά ἔχουν ἐπάνω τους γιά πλουμίδια μικρές σφραγίδες μέ δικέφαλους ἀετούς καί ἄλλά στολίδια. Ἑφτάζυμο ψωμί μέ στολίδια κάνουν καί γιά τούς κουμπάρους τους, πού θά τό πᾶνε ἀνήμερα τό Πάσχα μαζί μέ φαγητό, κρέας γεμιστό μέ σύβραση καί μία κανάτα κρασί. Φτιάχνουν, ἐπίσης, τά τσουρέκια καί τά γλυκίσματα, τίς καρυδόπιτες κ.ἄ. πού θά τά ψήσουν στούς παραδοσιακούς φούρνους στίς αὐλές τῶν σπιτιῶν.

Πηγή : «Ἀπό τόν Σεπτέμβριο ὣς τόν Αὒγουστο». π. Ἀν.