Απόφασης ή Έκθεσης της εν ΚωνΠόλει Συνόδου του 1054.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

O Μέγας Φώτιος, υποστηρικτής της ένότητος, πέτυχε κατά την δεύτερη Πατριαρχεία του μια προσωρινή γεφύρωση του χάσματος, όχι όμως και άρση των διαφορών. Στις αρχές του 11ου αιώνα το θέμα επανεμφανίζεται οξύτερο. Το 1014 ή πρεσβυτέρα Ρώμη εισάγει επισήμως την προσθήκη του FILLOQUE  στο Σύμβολο, υπό την πίεση του βασιλιά Ερρίκου Β', ενώ από το 1009 δέχεται ως Η' οικουμενική την σύνοδο πού καθαίρεσε τον Μέγα Φώτιο. Το όνομα του πάπα δεν περιλαμβάνεται πλέον στα δίπτυχα της Ανατολής.

Ό Παπισμός βρίσκεται τώρα στο απόγαιο της αλαζονείας του. Ό πάπας Λέων ΙΘ' καταλαμβάνει την Βυζαντινή Κάτω Ιταλία και βιαίως θέτει σε εφαρμογή τον έκλατινισμό της. Κατόπιν σε επιστολή του προς τον Πατριάρχη Μιχαήλ Κηρουλάριο, επιστολή άπρεπη και υβριστική, διακηρύσσει προκλητικά το αλάθητο και την απόλυτη εκκλησιαστική και πολιτική εξουσία των παπών. Ενώπιον των προκλήσεων αυτών ό Πατριάρχης επιδεικνύει εξαιρετικά μετριοπαθή στάση, γεγονός πού και ό Ίδιος ό Λέων IX ομολογεί. Όμως ή διαλλακτικότητα του θα προσκρούσει στην αποφασιστικότητα των Λατίνων. Το σκάνδαλο πού θα ανακύψει από το πραξικόπημα των απεσταλμένων τού πάπα στην Κωνσταντινούπολη ανοίγει την τελευταία πράξη του δράματος

. Στις 16 Ιουλίου 1054 οι παπικοί πρέσβεις, πού είχαν φθάσει με αρχηγό τον ραδιούργο καρδινάλιο HUMBERT για να διακομίσουν στην Ελληνική αυλή τις επιπλήξεις και αξιώσεις τού «παγκοσμίου ποιμένος», εισβάλλουν στον Ναό της Αγίας Σοφίας εν ώρα λειτουργίας και αφήνουν πάνω στην άγια Τράπεζα την βούλα, με την όποια αφορίζουν «πάσαν την των Ορθοδόξων Έκκλησίαν». Δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια συνδιαλλαγής. Έξω από τον Ναό οι Λατίνοι τινάζουν την σκόνη απ' τα υποδήματα τους.

Ό Πατριάρχης συγκαλεί Σύνοδο ή οποία αναθεματίζει το «άνόσιον έγγραφο και όσους το σύνταξαν». Χαρακτηριστικό της ειρηνευτικής διαθέσεως των Ορθοδόξων αποτελεί ή προσπάθεια της Συνόδου να μην επιρρίψει ευθύνες στον πάπα. Αποδίδει το πραξικόπημα στον Αργυρό, διοικητή της Ελληνικής Νοτίου Ιταλίας και προσωπικό εχθρό του Πατριάρχη. Το αποτέλεσμα θα παραμείνει το ίδιο. Ή Ρώμη, ούτως ή αλλιώς, δεν θα ακυρώσει τον αφορισμό των αντιπροσώπων της.

Απόφασης ή Έκθεσης της εν ΚωνΠόλει Συνόδου του 1054.

Απόφασης περί τού λιβέλου, τον όποιον έθεσαν στην άγια Τράπεζα οι πρέσβεις της Ρώμης, κατά τού αγιοτάτου Πατριάρχου κυρίου Μιχαήλ, τον μήνα Ιούλιο, Ίνδικτ. ζ'

Προκαθημένου Μιχαήλ του αγιοτάτου Δεσπότου μας και οικουμενικού Πατριάρχου στο δεξιό μέρος των κατηχουμένων, με συνέδρους τούς θεοφιλέστατους μητροπολίτες Θεοφάνη Κυζίκου και σύγκελλο, Νικήτα Χαλκηδόνος και σύγκελλο, Λαυρέντιο Δυρραχίου και σύγκελλο, Άνθιμο Σίδης, Νικόλαο Πισινούντος, Λέοντα Μύρων, Λέοντα Τραπεζούντος, Ιωάννη Σμύρνης, Ευσέβιο Άδριανουπόλεως, Κωνσταντίνο Μυτιλήνης, Νικόλαο Χωνών, Ύπάτιο Ίδρούντος, και αρχιεπισκόπους Λέοντα Καραβιζύης, Γρηγόριο Μεσημβρίας, παρισταμένων και των πατριαρχικών αρχόντων.

Δεν υπάρχει καθώς φαίνεται κορεσμός των κακών στον πονηρό. Γι' αυτό δεν παύει να φύεται ανάμεσα στους ευσεβείς και να μηχανεύεται πάντα νέες εφευρέσεις κατά της αλήθειας. Γι' αυτό και με μύριες τόσες άπατες πριν από την εν σαρκί παρουσία τού Δεσπότου υποδούλωσε τον άνθρωπο, και δεν εγκατέλειψε ποτέ αυτούς πού τού έδειχναν εμπιστοσύνη, ούτε έπαυσε με αναρίθμητες πλάνες και δελεάσματα να τούς υποσκελίζει και παρασύρει.

 Βεβαίως όλοι αυτοί διώχθηκαν, και οι πιστοί έτρεφαν ευσεβείς και βαθιές ελπίδες πώς πλέον δεν θα παρουσιάζονταν εφευρέτες καινούργιων ασεβημάτων, αφού οι εφευρέσεις με τις όποιες ό πονηρός μελέτησε να πολεμήσει τον ορθό λόγο στράφηκαν εναντίον του. Τώρα όμως μερικοί ασεβείς και αποτρόπαιοι, και όπως αλλιώς μπορεί να τούς αποκαλέσει κανείς, άνδρες πού αναδύθηκαν από το σκοτάδι, (της δύσεως ήσαν γεννήματα), έφθασαν στην ευσεβή αυτή και θεοφύλακτη πόλι, από την όποια, όπως από κάποιο υψηλό και μετέωρο τόπο, οι πηγές αναβλύζουν της Ορθοδοξίας, και τα καθαρά νάματα της ευσέβειας διαρρέουν τα πέρατα της οικουμένης αρδεύοντας σαν ποταμοί όλες τις ψυχές κάτω απ' τον ήλιο με τα ευσεβή δόγματα. Και εισέβαλαν σ' αυτήν σαν κεραυνός ή σεισμός ή χαλάζι, ή καλύτερα σαν αγριόχοιροι, και επεχείρησαν να αφανίσουν τον ορθό λόγο με δόγματα διεστραμμένα. 

Έφθασαν στο σημείο να αποθέσουν γράμμα πάνω στην άγια τράπεζα της Μεγάλης του Θεού Εκκλησίας, διά του οποίου εμάς ή μάλλον την Ορθόδοξη του Θεού Εκκλησία και όλους τούς Ορθοδόξους πού δεν ακολουθούν τα ασεβήματα τους αναθεματίζουν, επειδή ακριβώς θέλουμε να είμαστε ευσεβείς και ορθόδοξοι, κατηγορώντας μας και για διάφορα άλλα: ότι δεν ανεχόμαστε να ξυρίζουμε τούς πώγωνας και να μεταβάλλουμε την φυσική ανδρική μορφή σε παρά φύσιν ότι δεν διστάζουμε να μεταλαμβάνουμε από ιερείς έγγαμους και μαζί με όλα τ' άλλα, ότι το ιερό και άγιο Σύμβολο, το όποιο σε όλες τις συνοδικές και οικουμενικές αποφάσεις έχει ακαταμάχητη ισχύ δεν θέλουμε να αλλοιώσουμε με νόθους λογισμούς, παράνομες προσθήκες και μεγάλο θράσος, ούτε ισχυριζόμαστε, κατά το παράδειγμα τους, πώς το Πνεύμα το άγιο εκπορεύεται εκ του Πατρός και εκ τού Υιού ώ των επινοήσεων του πονηρού!-, αλλά μόνο εκ τού Πατρός.

 Δεν προσέχουν την Γραφή πού παραγγέλλει να μην ξυρίζουμε τον πώγωνα μας (Λευίτη. 19,27), δεν σκέπτονται καν πώς ό δημιουργός Θεός όρισε αυτό να ταιριάζει στις γυναίκες, έκρινε δε ανάρμοστο για τούς άνδρες. Αλλά και τον τέταρτο της εν Γάγγρα συνόδου κανόνα σχετικώς προς αυτούς πού βδελύσσονται τον γάμο ατιμάζουν, ό όποιος λέει: εάν κάποιος δεν θεωρεί σωστό να μεταλάβει από έγγαμο ιερέα πού λειτούργησε, ας είναι ανάθεμα».  Σ' αυτό ακριβώς το σημείο αθετούν και ατιμάζουν την έκτη Σύνοδο, ή οποία λέει: «Επειδή ή Ρωμαϊκή Εκκλησία πληροφορηθήκαμε πώς επιβάλλει ώες κανόνα σ' αυτούς πού πρόκειται να αξιωθούν χειροτονίας πρεσβυτέρου ή διακόνου να υπόσχονται ότι ουδέποτε πλέον θα έχουν σχέσεις με τις συζύγους τους, εμείς ακολουθώντας τον αρχαίο κανόνα της αποστολικής ακρίβειας και τάξεως παραγγέλλουμε οι νόμιμοι γάμοι των ιερωμένων να είναι απαρασάλευτοι, ώστε να μη διαλύουν τον δεσμό τους με τις συζύγους ή να στερούνται την μεταξύ τους επαφή κατά τον κατάλληλο καιρό. Έτσι, αν κάποιος κριθεί άξιος προς χειροτονία διακόνου ή υποδιακόνου, αυτός ποτέ να μην εμποδίζεται να δεχθεί το αξίωμα αυτό επειδή έχει νόμιμη σύζυγο ούτε και πριν από την χειροτονία να ζητείται από αυτόν ή υπόσχεση πώς θα διακόψει την νόμιμη σχέση του με την σύζυγο, διότι με αυτόν τον τρόπο φθάνουμε στο σημείο να υβρίζουμε τον γάμο, πού ό Θεός νομοθέτησε και ευλόγησε με την παρουσία του, ενώ ή φωνή τού Ευαγγελίου είναι σαφής: «ους ό Θεός έζευξεν, άνθρωπος μη χωριζέτω», και ό Απόστολος διδάσκει «τίμιον τον γάμον εν πάσι και την κοίτην άμίαντον» και «δέδεσαι γυναικί; μη ζήτει λύσιν». 

Αν λοιπόν τολμήσει κάποιος, παρά τούς αποστολικούς κανόνες, να στερήσει από ιερωμένο, πρεσβύτερο ή διάκονο ή ύποδιάκονο, την κοινωνία και συνάφεια με την νόμιμη σύζυγο του, ας καθαιρείται. Ομοίως, αν κάποιος πρεσβύτερος ή διάκονος χωρίσει την σύζυγο του προφάσει ευλάβειας, ας αφορίζεται κι αν επιμένει ας καθαιρείται».

Επί πλέον, δεν εννοούν να καταλάβουν πώς ή κατ' αυτούς έκπόρευσι τού Πνεύματος όχι μόνο εκ τού Πατρός αλλά και εκ τού Υιού δεν λέχθηκε από ευαγγελιστή, ούτε υιοθέτησαν από οικουμενική Σύνοδο το βλάσφημο αυτό δόγμα. Ό μεν Κύριος και Θεός μας λέει «το Πνεύμα της αληθείας, ό παρά του Πατρός εκπορεύεται» , αυτοί δε, οι πατέρες της καινούργιας αυτής ασέβειας, «το Πνεύμα, λένε, ό παρά τού Πατρός και τού Υιού εκπορεύεται». 

Δεν κατανοούν ότι αφ' ης στιγμής ή ιδιότητα τού Πνεύματος είναι ή έκπόρευσί του από τον Πατέρα και ή ιδιότητα τού Υιού ή γέννησί του από τον Πατέρα, εάν σύμφωνα με τις φλυαρίες τους το Πνεύμα εκπορεύεται και από τον Υιό, τότε το Πνεύμα διαστέλλεται από τον Πατέρα με περισσότερες ιδιότητες παρά ό Υιός. Διότι κοινή ιδιότητα τού Πνεύματος και τού Υιού ή προβολή τους από τον Πατέρα, ξέχωρη δε ιδιότητα τού Πνεύματος ή εκ τού Πατρός αλλά και εκ τού Υιού έκπόρευσί. Εάν όμως το Πνεύμα απομονώνεται με περισσότερες διαφορές παρά ό Υιός, τότε ό Υιός βρίσκεται πιο κοντά στην πατρική ουσία παρά το Πνεύμα. Έτσι εμφανίζεται πάλι ή κατά τού Πνεύματος τόλμη τού Μακεδονίου, υποδυόμενη την σκηνή και το δράμα εκείνων. Δεν θέλουν να καταλάβουν ακόμη, ότι εάν κάτι δεν είναι κοινό της παντοκρατορικής και ομοουσίου Τριάδος, αποτελεί ιδιότητα ενός μόνο των τριών. Αφού λοιπόν ή προβολή τού Πνεύματος δεν είναι κοινή και για τα τρία πρόσωπα, άρα ανήκει σε ένα μόνο από τα τρία.

Αλλά αυτοί, αφού ήλθαν προς τον ευσεβέστατο αυτοκράτορα από κάπου άλλου και όχι από την πρεσβυτέρα Ρώμη, εκφράστηκαν αναιδώς για μάς και την Ορθόδοξη τού Θεού Εκκλησία, έχοντας μάλιστα ετοιμάσει σκευωρία κατά τού Ορθοδόξου πληρώματος. Οι ίδιοι ανέλαβαν την πρωτοβουλία προσποιούμενοι ότι έφθασαν από την Ρώμη ώες απεσταλμένοι τού πάπα. Ή αλήθεια όμως είναι ότι έφθασαν από μόνοι τους, κατά τις συμβουλές και δόλιες παραινέσεις τού Αργυρού, χωρίς να έχουν σταλεί από τον πάπα, έχοντας πλαστογραφήσει τα γράμματα τα όποια διακόμιζαν δήθεν από εκείνον. 

Αυτό πιστοποιήθηκε και από άλλα πολλά και από το ότι οι σφραγίδες των γραμμάτων, όπως αποκαλύφθηκε, ήταν πλαστές. Αυτό λοιπόν το εχθρικό έγγραφο, γραμμένο στην Ιταλική, οι ασεβείς αυτοί, παρισταμένων των υποδιακόνων της δευτέρας εβδομάδος, έναπέθεσαν πάνω στην άγια Τράπεζα της Μεγάλης τού Θεού Εκκλησίας. Ευθύς αμέσως οι υποδιάκονοι το έριξαν από την αγία Τράπεζα και παρακάλεσαν τούς αυτουργούς να το πάρουν πίσω. Εκείνοι όμως δεν θέλησαν, και αφού έπεσε στο έδαφος και ήλθε στα χέρια πολλών, το έλαβε ή μετριότης μου για να μη κυκλοφορήσει το βλάσφημο περιεχόμενο. Στην συνέχεια κάλεσα μερικούς πού γνώριζαν την Ιταλική -τον πρωτοσπαθάριο Κοσμά, τον Ρωμαίο τον Πυρό και τον μοναχό Ιωάννη τον Ισπανό- και τούς ανέθεσα την μετάφραση τού έγγραφου. Και το έγγραφο, όπως μεταφράσθηκε απ' αυτούς, είχε ώες έξης:

Όποιος αντιλέγει στην πίστη και την ιερουργία της Ρωμαϊκής και αποστολικής καθέδρας, ας είναι ανάθεμα, κι ας μη λέγεται ορθόδοξος, αλλά προζυμίτης και νέος αντίχριστος. Ούβερτος, Θεού χάριτι επίσκοπος της άγιας των Ρωμαίων Εκκλησίας, Πέτρος αρχιεπίσκοπος των Άμαλφηνών, Φρεδέριχος διάκονος και καγκελάριος, προς τα τέκνα της Καθολικής Εκκλησίας. Ή άγια Ρωμαϊκή πρώτη και αποστολική καθέδρα, στην οποία, όπως σε κεφαλή, ανήκει κατ' αποκλειστικότητα ή φροντίδα όλων των Εκκλησιών, χάριν της ειρήνης και ωφελείας της Εκκλησίας, έκανε σ' εμάς την τιμή να μάς ορίσει απεσταλμένους αυτής στην βασιλική πόλι, με σκοπό, καθώς γραπτώς διατυπώθηκε, να έλθουμε και να εξετάσουμε αν πράγματι ευσταθούν οι φήμες πού ασταμάτητα έφθαναν από τέτοιας λογής πόλι, ή αν είναι ψευδείς. "Ας γνωρίζουν λοιπόν προ πάντων οι ένδοξοι αυτοκράτορες, ό κλήρος, ή σύγκλητος και ό λαός της Κωνσταντινουπόλεως, και όλη ή Καθολική Εκκλησία, ότι από την έρευνα μας διαπιστώσαμε αφ' ενός μεν το αγαθό και μέγιστο, για το όποιο χαιρόμεθα, αφ' έτερου δε το κακό, για το όποιο λυπούμεθα σφόδρα. 

Πράγματι, όσον άφορα στους κίονες τού Κράτους και στους άγιους και σοφούς πολίτες του, ή πόλι είναι χριστιανικώτατη και ορθόδοξη-όσον δε άφορα στον Μιχαήλ, τον καταχρηστικώς λεγόμενο πατριάρχη και τούς συνεργούς της ανοησίας του, πλείστα ζιζάνια αιρέσεων καθημερινά σπείρουν σ' αυτήν. Διότι πωλούν την δωρεά τού Θεού, όπως οι Σιμωνιακοί, και όπως οι Βαλέσιοι τούς γειτόνους τους ευνουχίζουν και τούς ανάγουν όχι μόνο σε κλήρο αλλά και σε επισκοπές- όπως οι Άρειανοί αναβαπτίζουν τούς βαπτισμένους, και μάλιστα τούς Λατίνους, στο όνομα της άγιας Τριάδος- όπως οι Δονατιστές διακηρύσσουν ότι ή Εκκλησία τού Χριστού και ή αληθινή Θεία Ευχαριστία και το Βάπτισμα έχουν χαθεί απ' όλον τον κόσμο έκτος από την Εκκλησία των Γραικών όπως οι Νικολαίτες επιτρέπουν στους υπηρέτες του ιερού θυσιαστηρίου να συνάπτουν σαρκικούς γάμους και τούς προστατεύουν όπως οι Σεβηριανοί έπικατάρατο αποκαλούν τον νόμο του Μυώσεως' όπως οι Πνευματομάχοι ή Θεομάχοι αφαίρεσαν από το Σύμβολο την έκπόρευσι του αγίου Πνεύματος εκ τού Υιού-όπως οι Ναζωρηνοί τον σαρκικό καθαρισμό των Ιουδαίων τόσο τηρούν, ώστε αρνούνται το βάπτισμα στα βρέφη πού πεθαίνουν πριν από την συμπλήρωση της όγδοης ημέρας από την γέννηση τους, ενώ τις γυναίκες πού βρίσκονται σε έμμηνα, ή κινδυνεύουν στην γέννα, εμποδίζουν από την θεία Κοινωνία και αν είναι αβάπτιστες από το βάπτισμα- και την κόμη της κεφαλής και το γένι τρέφουν όπως οι Ναζωρηνοί, ενώ δεν καταδέχονται να έλθουν σε κοινωνία μ' αυτούς πού κουρεύονται και ξυρίζονται κατά την τάξι της Ρωμαϊκής Εκκλησίας. 

Κι ενώ ό κύριος μας πάπας Λέων με γράμμα του προς τον Μιχαήλ προσπάθησε να τον νουθετήσει και γι' αυτές τις πλάνες και για άλλα πολλά κατορθώματα του, αυτός τον περιφρόνησε. Στην συνέχεια, σ' εμάς τούς απεσταλμένους τού πάπα αρνήθηκε κατηγορηματικώς να συναντηθεί μαζί μας και ν' ακούσει τις ενστάσεις μας για τα θέματα αυτά, και ούτε υπάκουσε στις υγιείς συμβουλές των αυτοκρατόρων και σοφών, ώστε να ασπασθεί τον πάπα, αλλά έκλεισε όπως και πρωτύτερα τις εκκλησίες των Λατίνων και αποκαλώντας τους άζυμίτες με λόγια και έργα τούς κατεδίωξε παντού και σε τέτοιο βαθμό, ώστε να αναθεματίσει στα παιδιά του την αποστολική καθέδρα, ενώπιον της όποιας αυτοαποκαλείται οικουμενικός πατριάρχης.

 Γι' αυτόν τον λόγο κι εμείς, μη υποφέροντας την πρωτάκουστη βία και ύβρη κατά της αγίας πρώτης αποστολικής καθέδρας, και βλέποντας την καθολική πίστη να καταβυθίζεται πολυτρόπως, συμφώνως προς την πρόκριση της άγιας και αδιαιρέτου Τριάδος και τού αποστολικού θρόνου, τού όποιου την απόφαση μεταφέρουμε και πόντων των ορθοδόξων Πατέρων των επτά Συνόδων, καθυπογράφουμε εκ μέρους όλης της Καθολικής Εκκλησίας το ανάθεμα, για το όποιο ό κύριος μας πάπας ρητώς προειδοποίησε τον Μιχαήλ και τούς ομοϊδεάτες του αν δεν συμμορφωθούν: Μιχαήλ, ό καταχρηστικώς πατριάρχης, ό νεοφώτιστος και δεξάμενος το μοναχικό σχήμα μόνο από φόβο προς τούς ανθρώπους, περιβόητος τώρα για βάρβαρα εγκλήματα, και μαζί μ' αυτόν Λέων ό επονομαζόμενος της Άχρίδος, και ό Σακελλάριός του Μιχαήλ Νικηφόρος, ό όποιος φανερά καταπάτησε με τα πόδια του την θυσία των Λατίνων, και όλοι όσοι τούς ακολουθούν στις πλάνες και τα τολμήματα τους, ας είναι ανάθεμα, Μαραναθά, μαζί με όλους τούς αιρετικούς, μάλλον δε με τον ίδιο τον διάβολο και τούς αγγέλους του, αν δεν συμμορφωθούν. Αμήν, Αμήν, Αμήν.» 

Αυτά μεν περιείχε το άσεβες και ανόσιο γράμμα. Ή δε μετριότης μου, επειδή δεν ανεχόταν να μείνει αδίκαστη και ατιμώρητη τόσο μεγάλη αναίδεια και θρασύτητα κατά της ευσέβειας, κοινοποίησε τα περί του γράμματος στον κραταιό και άγιο βασιλέα. Κι' αυτός, αφού είχαν κάνει ταξίδι μόνο μιας ημέρας όταν πληροφορήθηκε το συμβάν, στέλνει και τούς καλεί να επιστρέψουν γρήγορα. Αυτοί όμως δεν θέλουν να παρουσιασθούν ενώπιον της μετριότητας μου ή να προσέλθουν στην ιερά και μεγάλη Σύνοδο, για να απολογηθούν για όσα άσεβη ξεστόμισαν, αλλά ακολουθώντας το πνεύμα τού γράμματος διατείνονται πώς έχουν να πουν κατά της πίστεως μας περισσότερα από όσα γράφουν σ' αυτό, προτιμούν δε να πεθάνουν μάλλον παρά να προσέλθουν σ' έμενα και την Σύνοδο. Την απάντηση τους μάς μήνυσε ό κραταιός και άγιος βασιλέας μας μέσω τού εξοχότατου μαγίστρου και επί των δεήσεων και τού θεοφιλέστατου χαρτοφύλακος και τού ύπομνηματογράφου. 

Αφού λοιπόν αυτοί δεν ήθελαν να επικοινωνήσουν με μένα και την Σύνοδο, και ό βασιλέας, ναι μεν δεν θεωρούσε σωστό να εξωθήσει τα πράγματα επειδή φαίνονταν ότι φέρουν οφίκιων πρεσβείας, ταυτοχρόνως όμως ήταν και άπρεπες και άνανδρο να μείνει ατιμώρητη τόσο μεγάλη αναίδεια κατά της ευσέβειας, οικονόμησε την άριστη λύση και έστειλε προς την μετριότητα μου γράμμα άπονέμον τιμή και προσκύνησι, διά τού οσιότατου μοναχού και οικονόμου της Μεγάλης Εκκλησίας Στεφάνου και Ιωάννου μαγίστρου και επί των δεήσεων και Κώνσταντος βεστάρχου και υπάτου των φιλοσόφων. 

Το γράμμα έλεγε τα έξης: «Αγιώτατε Δέσποτα, αφού ερεύνησα περί του συμβάντος, ανακάλυψα ότι ή ρίζα του κακού προέρχεται από τούς ερμηνευτές και από το μέρος του Αργυρού. Και τούς μεν εθνικούς δεν μπορούμε να τιμωρήσουμε, ώες ξένους και όργανα άλλων τούς υπαιτίους όμως τιμωρημένους τούς στείλαμε προς την αγιοσύνη σου προς παραδειγματισμό και άλλων, ούτος ώστε να μη φλυαρούν κατ' αυτόν τον τρόπο. Το δε γράμμα τους ας καεί ενώπιον όλων αφού αναθεματισθούν και αυτοί πού το εμπνεύσθηκαν, και αυτοί πού το συνέταξαν και το έδωσαν στην δημοσιότητα, και όσοι έχουν και την παραμικρή γνώσι περί της συντάξεως του. Εγώ προσέταξα να κλεισθούν στην φυλακή και ό Βεστάρχης, ό γαμπρός τού Αργυρού, και ό Βέστης, ό γιός του, για να κακουχούνται εκεί όπως τούς αξίζει εξ αίτιας της υποθέσεως αυτής. Μήνας Ιούλιος, Ινδικτιώνος ζ'». 

Αυτά έγραφε ή βασιλική γραφή. Κατ' οικονομία λοιπόν τού ευσεβούς αύτοκράτορος, το άσεβες αυτό έγγραφο, οι συντάκτες του και όσοι είτε απλώς συγκατατέθηκαν στην σύνταξί του, είτε έλαβαν μέρος με τούς αυτουργούς στην αποστολή προς τον βασιλέα, υποβλήθηκαν σε ανάθεμα στο μεγάλο σέκρετον (γραμματεία). Κατά την τετάρτη δε ήμερα, ή όποια είναι ή πρώτη της παρούσης εβδομάδος και 20ή τού τρέχοντος μηνός Ιουλίου, κατά την οποία πρόκειται να άναγνωσθεί ή έκθεσι της πέμπτης συνόδου ενώπιον τού πλήθους κατά το σύνηθες, αποφασίσθηκε να αναθεματισθεί και πάλι το άσεβες έγγραφο, μαζί με εκείνους πού το έγραψαν και το παρουσίασαν ή το ενθάρρυναν, ή έδωσαν συναίνεσι στην σύνταξη του. Το πρωτότυπο δε τού εν λόγω ανόσιου και αποτρόπαιου έγγραφου δεν κάηκε, αλλά φυλάχθηκε στο ευαγές σέκρετον τού χαρτοφύλακος, εις παντοτινό έλεγχο αυτών πού βλασφήμισαν κατά του Θεού και εις μονιμότερη καταδίκη.

 Πρέπει, τέλος, να γνωρίζετε ότι κατά την 20ή του παρόντος μηνός, κατά την όποια αναθεματίσθηκαν όσοι βλασφήμησαν κατά της ορθοδόξου πίστεως, συμπαρευρίσκοντο με τούς αρχιερείς πού συνεδριάζουν μαζί μου σήμερα όλοι οι ενδημούντες μητροπολίτες και αρχιεπίσκοποι: Ό Αθηνών Λέων και σύγκελλος, ό Συλαίου Μιχαήλ και σύγκελλος, ό Εύχανείας Νικόλαος και σύγκελλος, ό Καρίας Δημήτριος και αρχιεπίσκοπος, ό Λήμνου Παύλος, ό Κοτραδίας Λέων και ό Ζικχίας Αντώνιος.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΙΕΡΟ ΚΟΙΝΟΒΙΟ ΤΟΥ ΚΟΥΤΛΟΥΜΟΥΣΙΟΥ. Ο ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ