Όταν φορτώνεται ο σκληρός δίσκος καταρρέει η ψυχή – π. Διονύσιος Ταμπάκης

Γιατί τα… likes είναι υποκατάστατα της αποδοχής που δεν παίρνουμε

Από το μακρινό παρελθόν μέχρι σήμερα οι παλαιότεροι, κατά κανόνα, κοπιάζουν με αγωνία να παιδαγωγήσουν τους νεότερους. Ωστόσο, ακόμη και οι χριστιανοί γονείς και παιδαγωγοί στις μέρες μας παρασύρονται από τις κοινωνικές συνήθειες και ενώ γνωρίζουν μεγάλες αλήθειες, μοιάζει να τις ξεχνούν και απομακρύνονται κουρασμένα από την αγωγή μέσω των εντολών. Έτσι λησμονούν να δείξουν την αγάπη που έχει για την ανθρωπότητα ο Χριστός και κάπως έτσι χάνουμε την γοητεία της πνευματικής ζωής. Για το πόσο ελκυστική μπορούμε να προβάλλουμε στους νέους την πνευματική ζωή χωρίς να πέσουμε στην παγίδα της κηρυγματικής διδασκαλίας που δεν πείθει πια κανέναν, συνομιλήσαμε με τον πατέρα Διονύσιο Ταμπάκη. Ο π. Διονύσιος, ιερέας στον ιερό ναό Γενεσίου της Θεοτόκου στο παλαιό Ναύπλιο, και συγγραφέας, χαμογελαστός και απλός φανερώνει την έγνοια του ποιμένα:

«Θα σας μιλήσω με μια ιστορία πραγματική. Πριν λίγο καιρό με μια παρέα νέων κινήσαμε για ένα προσκύνημα στον Άθωνα. Βηματίζαμε σ’ ένα μονοπάτι, όπου συναντήσαμε ένα νέο παιδί. Έβγαζε με το κίνητό του φωτογραφίες με ζήλο αδιάκοπο. Καταγόταν από την Αυστραλία και είχε κάνει αυτό το υπερπόντιο ταξίδι για να προσκυνήσει τον θρόνο της Παναγίας.

Σιγά-σιγά πιάσαμε κουβέντα. Με ρωτά με πνευματική αγωνία:

“-Father, να μαθαίνουμε τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω μας;

-Εξαρτάται. Υπάρχουν πράγματα που τα μαθαίνεις και σε οικοδομούν και άλλα που τα μαθαίνεις και σε βλάπτουν. Τα παλιά χρόνια άκουγες κάτι και έπαιρνες κάτι. Τώρα ακούς κάτι και χάνεις κάτι. Πιστεύω πως δεν υπήρχε ποτέ εποχή στην ιστορία του ανθρώπου, που οι γνώσεις και οι πληροφορίες να ήταν τόσες πολλές ενώ παράλληλα να υπάρχει τόση πνευματική ανεπάρκεια. Γεμίσαμε το μυαλό μας και αδειάσαμε την ψυχή μας.

O ανθρώπινος νους λειτουργεί σαν την μνήμη του υπολογιστή. Όταν βαρυφορτώνεται με σκέψεις, πληροφορίες, μνήμες, μέριμνες, εικόνες, άγχη, λογισμούς, ερεθίσματα, τότε γεμίζει ο “σκληρός δίσκος”, κουράζεται και καταρρέει η ψυχή. Είμαστε σήμερα αρκετά μορφωμένοι και νοούντες, αλλά όχι μετα-νοούντες.

Τα πολλά νέα μάς παλιώνουν και μας φθείρουν, οι πολλές μνήμες μάς σκάβουν το μνήμα, οι πολλές πληροφορίες μάς αποτελειώνουν, όπως κατέστησαν στήλη άλατος την γυναίκα του Λωτ, η οποία ζητούσε και άλλες πληροφορίες και γνώσεις από τα news channel των Σοδόμων. Έχουμε εθιστεί στην αδιάκοπη ροή των εντυπωσιακών πληροφοριών καθισμένοι μπροστά σε μία οθόνη νοιώθοντας έτσι πως παρακολουθούμε την ζωή ενώ πραγματικά φεύγει ολοένα η ζωή από μέσα μας γενόμενοι ξέψυχοι σαν την σύζυγο του Λωτ.»

Να είμαστε γνήσιοι

Αναρωτήθηκαμε αν η μικρή προσκυνηματική συντροφιά των νέων με τον π. Διονύσιο συμφώνησε με τα λεγόμενά του και του θέσαμε το ερώτημα αν είναι δυνατόν να υποψιάσουμε τους νεαρούς χρήστες πως η ιστορία με τα “likes” καταρρακώνει την πνευματική υγεία και γεμίζει μελαγχολία τους ανθρώπους:

«Έχεις δίκιο, έβγαζαν φωτογραφίες το Όρος και αγωνιούσαν αν θα έχουν “likes”. Τους είπα “Βρε άστε τα λάϊκ και τα βλάϊκ και κοιτάξτε ευλογημένα να ’χετε την ειρήνη μέσα σας”. Όλη μας την ημέρα την περνούμε με ετούτη την αγωνία. Μας κάνουν likes και χαιρόμαστε, δεν μας κάμουν και στεναχωριόμαστε. Τόσο φτηνή είναι η χαρά που μας χάρισε ο Χριστός;»

Η αλήθεια είναι ότι όλοι έχουμε ανάγκη την επιβεβαίωση και την αποδοχή. Ωστόσο, πώς αυτά ισορροπούν με την γνησιότητά μας ως χριστιανοί; Ο πατήρ Διονύσιος είναι ξεκάθαρος:

«Ας είμαστε εμείς αληθινοί, γνήσιοι και εντάξει με την συνείδησή μας και τότε περιττεύουν οι γνώμες των άλλων. Τώρα έδωσες υλικό για σοβαρή συζήτηση.

Ναι πράγματι, τι να πεις έτσι όπως έχουμε καταντήσει να απορρίπτει σήμερα ο ένας τον άλλο; Σήμερα δεν λαμβάνει ο άνθρωπος πλέον αποδοχή και εκτίμηση από κανέναν. Γι’ αυτό το ρίχνουμε στα υποκατάστατα, τουτέστιν στα likes και αισθανόμαστε έτσι μία μικρή αγάπη από τους ανθρώπους. Όμως αγαπώ αληθινά σημαίνει αποδέχομαι.

Σε δέχομαι και σε κατα-δέχομαι ανεπιφύλακτα στην καρδιά μου με και με όλα τα λάθη σου, όπως ο Πατέρας όταν αγκάλιασε τον άσωτο υιό.

Χαρά με… τόκο

Ας γίνει λοιπόν η ζωή μας ένα μεγάλο like που θα αγκαλιάζει με αποδοχή και εκτίμηση τους αδελφούς μας. Να κάνεις τον κάθε ένα που συναναστρέφεσαι να νοιώθει ξεχωριστός και πολύτιμος μέσα στην ευγενική σου και άδολη αγάπη και τότε ακριβώς λειτουργούν οι πνευματικοί νόμοι και εφόσον προσφέρεις χαρά θα σου επιστραφεί αυτή πίσω με τόκο.»

Οι μάσκες, τα προσωπεία, ο χρόνος που σπαταλάμε και η έννοια της συντέλειας

Ο τρόπος που λειτουργεί η επικοινωνία στο διαδίκτυο ωθεί τον άνθρωπο σε κατώτερα ένστικτα. Οι νέοι μας με την απειρία τους, αλλά και οι μεγαλύτεροι με την παγίωση των ετών στην κακή συνήθεια γινόμαστε άνθρωποι του προσωπείου. Ο πατήρ Διονύσιος θα συμφωνήσει:

«Όμως ας προσέξουμε, διότι όταν φοράς για πολύ μία μάσκα μετά ξεχνάς ποιος είσαι.

Θα σας μιλήσω για τον πνευματικό άνθρωπο. Αυτός κατέχει μέσα του τη ζωντάνια του Αγίου Πνεύματος και όπου σταθεί σκορπά γύρω του χαρά, κάμνοντας τους διπλανούς του να αναπνέουν καλύτερα, ενώ ο υλικός είναι πνιγηρὸς καὶ κουραστικὸς, η καρδιὰ του πόρρω απέχει απὸ τὸν Χριστό (βλ. Μάρκ. ζ΄, 6).»

Δεν θα γινόταν παρά να σκεφτούμε τον χαμένο χρόνο που δεν επιστρέφει, αυτόν που σπαταλιέται ανεπανόρθωτα μπροστά στην οθόνη ενός υπολογιστή, πίσω από την προσωπική ιστορία του καθενός μας και την αλλοιώνει. Ρωτάμε τον π.Διονύσιο και μας δηλώνει με σαφήνεια:

«Ο χρ-όνος είναι όνος που πρέπει να τον χρησιμοποιούμε και όχι να μας χρησιμοποιεί. Όπως λέγει ο Χριστός μας στο Ευαγγέλιο: “Το Σάββατο για τον άνθρωπο εγένετο ουκ ο άνθρωπος για το Σάββατο.” Και ο χρόνος λοιπόν για τον άνθρωπο έγινε και όχι ο άνθρωπος για τον χρόνο. Σήμερα όμως ενώ οι άνθρωποι νομίζουν πως τον διαχειρίζονται δημιουργικά, στην πραγματικότητα τον αχρηστεύουν, αφού οι πράξεις τους δεν παράγουν αιωνιότητα αλλά καρπούς πρόσκαιρους. Έτσι παίρνει αξία ο χρόνος όταν υπηρετεί την αιωνιότητα. Να επιθυμούμε να ζούμε πολλά χρόνια, όχι για καλοπέραση και ευημερία μόνο, αλλά για να μας δώκει ο Κύριός μας χρόνο για να μετανοήσουμε περισσότερο με βαθιά μετάνοια. Τότε έχει αξία ο χρόνος όταν με την μετάνοια, μας προετοιμάζει για την αιωνιότητα και αθανασία. Διότι και εκατό ετών να φτάσεις, όταν είσαι μέσα στην αμαρτία τότε κατάφερες μόνο μία τρύπα στο νερό. Γι’ αυτό και όταν ρωτάς τον ευλογημένο παπα-Κύριλλο: “πόσα χρόνια έχεις πάτερ καλόγερος;” σου απαντά: “Σαράντα, μα αρετή καμία”.»

Τελειότητα

Η έγνοια για τον χρόνο που απομένει στον καθένα μας δεν περιορίζεται στον εαυτό μας, συχνά σκεφτόμαστε και το τέλος του χρόνου του κόσμου όπως έχει ειπωθεί στις γραφές. Όμως ευτελίζεται ο χριστιανός με την τρομολαγνεία μιας συντέλειας χολυγουντιανού τύπου. Ζητάμε την γνώμη του πατρός Διονυσίου και μας την λέει:

«Όταν λέμε συντέλεια δεν την εννοούμε μόνον με την έννοια την χρονική, το τέλος του χρόνου, αλλά με την έννοια την ποιοτική δηλαδή την τελειότητα και την πληρότητα της αγιοσύνης. Όταν το καλό γίνει πιο καλό και τελειοποιηθεί και έρθει το τέλειον όπως τότε που είπε ο Ιησούς Χριστός μας πάνω στον Σταυρό το “τετέλεσται”, δηλαδή πως εκπληρώθηκε πλέον η θεία οικονομία στο τέλειο, τότε θα γίνει και η συν-τέλεια που θα δώσει τελεία και παύλα στο κακό και θα τελειοποιηθεί το καλό.

Έτσι και εκείνες τις εποχές και ημέρες ενώ το κακό θα αυξάνεται, παράλληλα όμως θα συν-αυξάνεται και το καλό και η αρετή όλο και θα τελειοποιείται. Και όταν η Εκκλησία λαμπρυνθεί και στολιστεί ακόμη περισσότερο και με άλλους Αγίους και φθάσει ακόμη περισσότερο στην ατέλεστη τελειότητα τότε θα γίνει η συν-τέλεια. Γι’ αυτό και ονομάζεται ένδοξη παρουσία διότι θα έχει δόξα πολλή. Και πότε ένας έχει δόξα; Όταν είναι νικητής. Και πότε αποδείχνεται κάποιος νικητής; Όταν έχει και με κάτι να καυχηθεί. Μα σε τι να καυχηθεί σήμερα ο Χριστός μας; Ας μετανοήσουμε και τότε όλα τα σύμπαντα θ’ αλλάξουν μεμιάς και θα έρθει η ομορφιά, η ζωή και πάει το κακό, η λύπη και ο θάνατος, θα φύγει η φθορά, θα αναστηθούν ένδοξοι οι αποθαμένοι και θα ζούμε πλέον σαν πριγκηπόπουλα αιώνια στο παραδεισένιο παλάτι του Θεού… Μετανοούμε όμως; Γι’ αυτό σας λέω πως δεν είναι πρέπον να ορίζουμε την συντέλεια αλλά μπορούμε με την μεταμέλειά μας να την καθ-ορίσουμε. Στο χέρι μας είναι!».

Ευχαριστήσαμε τον π. Διονύσιο για όσα μας είπε για τους αναγνώστες της “Ορθόδοξης Αλήθειας”. Ελπίζουμε στη Δευτέρα Παρουσία Του, τον Χριστό να τον αναγνωρίσουμε όλοι, όπως πραγματικά είναι: Θεός Αγάπης. Όπως Τον αναγνώρισε όταν ήταν άγνωστος στη γη, ο άγιος Συμεών και πλήθος αγίων όταν τον συνάντησαν και τον συναντούν πάντα.

___________

Σοφία Χατζή

δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 20.02.2019