Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου 2023

Ο Μ. Αλέξανδρος και οι Βυζαντινοί.


Ο Μ. Αλέξανδρος και οι Βυζαντινοί.

Διαβάζουμε στην Ασσυριακή έκδοση του βίου του Αλεξάνδρου.(Το γνωστό ως Alexander romance, "best seller" της μεσαιωνικής εποχής: 

"Έπειτα το Βασίλειο των Ελλήνων(ενν. το Μακεδονικό βασίλειο) θα μετακινηθεί και θα έρθει και θα πάρει ένα σιδερένιο σφυρί στο δεξί του χέρι και ένα σφυρί από ορείχαλκο στο αριστερό, και το Βασίλειο της Ελλάδας θα πατάξει τα σφυριά το ένα πάνω στο άλλο και όπως ο σίδηρος λιώνει από τη φωτιά και ο ορείχαλκος βράζει στη φλόγα, έτσι και η δύναμη των Βασιλείων θα λιώσει μπροστά στο βασίλειο των Ελλήνων το οποίο είναι αυτό των Ρωμαίων(ενν. των Βυζαντινών)."*

Ο Μ. Αλέξανδρος ήταν μια αυτοκρατορική μορφή, ένας υπερασπιστής του πολιτισμού εναντίον των βαρβάρων, μια μορφή που αναφέρεται σε βιβλικές προφητείες. Έτσι τον έβλεπαν οι Βυζαντινοί και όπως φαίνεται και από το παραπάνω κομμάτι θεωρούσαν το Ελληνικό βασίλειο του ως προκάτοχο του δικού τους. ("στο βασίλειο των Ελλήνων το οποίο είναι αυτό των Ρωμαίων"*).

Η εποχή στην οποία ο Μ. Αλέξανδρος γίνεται πραγματικά δημοφιλής για το Βυζάντιο είναι ο 7ος αιώνας. Πρόκειται για μια εποχή αναταραχών όπου η αυτοκρατορία συρρικώνεται, χάνει όλη την Συρία και την Αίγυπτο και στην Βαλκανική χερσόνησο χάνεται σε μεγάλο βαθμό ο Αυτοκρατορικός έλεγχος εξαιτίας των εισβολών των Σλάβων και των Αβάρων. Ο αυτοκράτορας Ηράκλειος χρειαζόταν ένα θαύμα αλλά και μια προπαγανδιστική μηχανή για να εμψυχώσει τον κόσμο που έβλεπε τα πάντα να καταρρέουν.

Η εδαφική συρρίκωνση σε εδάφη όπου κατοικούσαν κυρίως ελληνόφωνοι πληθυσμοί  (Μικρά Ασία, Αιγαίο, Κύπρος, Σικελία) έφερε έναν νέο ιδεολογικό και πολιτισμικό προσανατολισμό προς οτιδήποτε Ελληνιστικό. Μία από τις αλλαγές που συχνά αναφέρεται και στα σχολικά βιβλία είναι η αλλαγή του Βυζαντινού αυτοκρατορικού τίτλου στο ελληνικό Βασιλεύς, έναν τίτλο που κατείχαν όλοι οι μονάρχες της Ελληνιστικής εποχής. 

Ο Ηράκλειος λοιπόν ταυτίστηκε με τον Μ. Αλέξανδρο στην λογοτεχνική παραγωγή της εποχής αλλά και στην καλλιτεχνική παραγωγή όπως φαίνεται από την φωτογραφία. 

Τα κατορθώματα του Αλεξάνδρου εναντίον των Περσών και εναντίον των απογόνων των Γώγ και Μαγώγ μέσα από τον ημι-μυθολογικό βίο του που γράφτηκε κάπου στον 3ο-4ο αιώνα μ.Χ.  προσαρμόστηκαν για να αναδείξουν τον αγώνα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας εναντίον των Περσών και των Αβαροσλάβων. 

Στην εικόνα βλέπουμε στήλη του 7ου αιώνα από την Κύπρο, στην οποία ο αυτοκράτορας Ηράκλειος απεικονίζεται ως Μ. Αλέξανδρος. Στα δεξιά φαίνεται μια ζωγραφική αναπαράσταση με τα κέρατα του Άμμωνα Δία.

*μτφ. και πηγή: The history of Alexander the Great, being the Syriac version of the Pseudo-Callisthenes. σελ 165


Δεν υπάρχουν σχόλια: