Οι επίβουλοι του γένους και παραχαράκτες της ιστορίας μας.

Αβραάμ Μοναχού Αγιορείτου

Ο Ποιμενικός Αυλός, 2011.

Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια γίνεται μεγάλη συζήτηση για την ταυτότητα του νέου Ελληνισμού και την σχέση της με την ταυτότητα του κατοίκου της Ρωμαϊκής ή Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Όταν κάνουμε λόγο για ταυτότητα δεν εννοούμε τα στοιχεία τα οποία θα περιέχει η νέα αστυνομική ταυτότητα του Έλληνα ή η ηλεκτρονική ταυτότητα, αλλά εννοούμε τα στοιχεία που συγκροτούν την υπόσταση του Γένους μας. Πρέπει δε να πούμε ότι διατυπώνονται διάφορες απόψεις πάνω στο θέμα αυτό. Από την μια μεριά υπάρχουν νεοέλληνες που αισθάνονται Ευρωπαίοι σε όλες τις εκδηλώσεις τους, και από την άλλη υπάρχουν νεοέλληνες που αισθάνονται ότι έχουν μια πνευματική υποδομή που διαφέρει σαφώς από αυτήν που επικρατεί σήμερα στην "άρχουσα" τάξη της Ευρώπης.

Το πρόβλημα αυτό δεν είναι σημερινό, αφού παρατηρήθηκε σε πολλούς αιώνες. Πρόκειται βασικά για διαφορετική στάση ζωής, όπως φαίνεται στην διάσταση απόψεων μεταξύ των ορθολογιστών-στοχαστών θεολόγων και των ησυχαστών θεολόγων της Ορθοδόξου Παραδόσεως. Μπορούμε να σχηματοποιήσουμε την διαφορά αυτή με τους όρους Ρωμηοσύνη και Φραγκοσύνη.

Φυσικά, όταν κάνουμε λόγο για Ρωμηοσύνη, δεν πρέπει να την εννοούμε ιδεολογικά και εθνικιστικά. Πέρα από την αναφορά στα ιστορικά πλαίσια του όρου, τα οποία είναι απαραίτητα στοιχεία, η Ρωμηοσύνη είναι τρόπος ζωής, διακρίνεται για την Ορθοδοξία, την ελληνιστική παράδοση και την πολυεθνικότητα. Αυτό ακριβώς βιώθηκε με διαφορετικούς τρόπους, κατά την διάρκεια της Ρωμαίικης Αυτοκρατορίας και κατά την διάρκεια της Οθωμανικής κυριαρχίας. Ρωμηοσύνη, τελικά, είναι η αυθεντική και ρεαλιστική αντιμετώπιση των προβλημάτων της ζωής και του θανάτου. Ρωμηοί είναι όσοι, εμπνεόμενοι από την χάρη του Θεού, αγαπούν ειλικρινά και θυσιαστικά, υπομένουν στις δοκιμασίες της ζωής, ευγνωμονούν και ευχαριστούν τον Θεό, έχουν προσευχητική ύπαρξη, αφού από τα έγκατα της υπάρξεώς τους βγαίνει αβίαστα καί αυθόρμητα το "δόξα σοι ο Θεός", ξέρουν να συγχωρούν και να ευεργετούν και τους μεγαλύτερους εχθρούς, είναι ταπεινοί, μέσα από τον αγώνα του θυμικού της ψυχής, για να παραμένουν στην τάξη των θεουμένων.