Δάκρυα μετανοίας καὶ Θείας Χάριτος.
Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ὁ ὁποῖος μετὰ τὸν ἁγιώτατο ἀπόστολο Ἰωάννη τὸν Θεολόγο, ἐθεολόγησε
κατὰ τρόπο μοναδικό, καὶ ἔχομεν ὅλα τά κείμενα αὐτὰ τεθησαυρισμένα μέσα εἰς τὰ συγγράμματά του, ἔγραψε
καὶ κάτι τὸ ὁποῖο εἶναι πολύ σημαντικό, - ὅλα βέβαια
εἶναι σημαντικὰ καὶ ἀνεπανάληπτα -, σχετικὰ μὲ τὴν μετάνοια ὅτι: ἕνα δάκρυ μετανοίας ἰσοδυναμεῖ μὲ ὅλον τὸ
ὕδωρ τοῦ ῾Αγίου Βαπτίσματος. Συγκεκριμένα εἶπε τὴν
φράσιν· «καὶ δάκρυον στάξας ἰσοδυναμεῖ τῷ λουτρῷ τοῦ Βαπτίσματος».
Γνωρίζοντας ὁ Χριστὸς ὅτι δὲν δυνάμεθα νὰ κρατήσωμεν ὅλοι μας σχεδόν, τὴν Χάριν τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος, ἔδωσε τὴν χάριν μετὰ τὴν χάριν, τὴν δευτέρα
χάριν τῆς μετανοίας, καὶ αὐτὴ ἡ χάρις τῆς μετανοίας
ἐκφράζεται καὶ φανερώνεται εἰς ἐμᾶς καὶ εἰς ὅλους, εἰς τὸν κάθε ἕνα ξεχωριστὰ μὲ τοὺς ταπεινοὺς λογισμούς,
τὰ λόγια τὰ ταπεινά, τὰ ἔργα τὰ ταπεινά, αὐτὰ ποὺ φαίνονται καὶ αὐτὰ ποὺ δὲν φαίνονται, κυρίως αὐτὰ ποὺ
δὲν φαίνονται. Ἀλλὰ μέσα σὲ αὐτὰ τὰ ταπεινὰ πράγμα-
τα, τὰ ὁποῖα εἶναι καρπὸς γνησίας μετανοίας, τὴν πρώτη θέσιν, δίχως ἴχνος ἀμφιβολίας, τὴν κατέχει τὸ δάκρυ
καὶ μάλιστα τῆς μετανοίας τὸ δάκρυ.
Οἱ Πατέρες πού, ἀνὰ τοὺς αἰῶνας, ὤργωσαν αὐτὰ τὰ
θέματα πνευματικὰ, ἀπὸ τὴν ἰδικήν των τὴν ἐμπειρία εἶπαν τόσα πράγματα, τὰ ὁποῖα διαβάζομε εἰς τὰ ἅγια
βιβλία των.
Ἕνας ἅγιος Πατέρας, καί μάλιστα σύγχρονος, εἶπε
ὅτι τὸ δάκρυ τῆς μετανοίας εἶναι ὁ ἱδρώτας τῆς καρδίας. Ὅπως ἱδρώνει τό σῶμα μας, οὕτως ἱδρώνει καὶ ἡ
ψυχή, ὁ ἔσω ἄνθρωπος.
῎Αλλος Πατέρας προχώρησε περισσότερο καὶ εἶπε
πὼς τὸ δάκρυ τῆς μετανοίας εἶναι τὸ δάκρυ τῆς καρδίας, κλαίει καὶ ἡ καρδία, καὶ ὅταν κλαίῃ ἡ καρδία,
κλαίει καὶ τὸ σῶμα μαζί.
Διὰ τὸ δάκρυ τῆς μετανοίας μόνο, καὶ ὄχι διὰ τὰ δάκρυα τῆς συγκινήσεως ἢ τῶν πόνων τῶν ἀνθρωπίνων,
(πονάει τὸ σῶμα μου, πεθαίνει κάποιος συγγενής, τὰ
συναισθηματικά δάκρυα ἢ τὰ ἐπιτηδευμένα), μόνο διὰ
τὸ δάκρυ τῆς μετανοίας εἶναι τὸ θέμα· ὅταν λοιπὸν ἡΠερὶ μετανοίας ὁ λόγος
ψυχὴ πάσχῃ, τότε καὶ τὸ σῶμα συμπάσχει· αὐτὰ εἶναι
ἀλληλένδετα, εἶναι συγκοινωνοῦντα δοχεῖα.
Αὐτὸ τὸ δάκρυ, αὐτὴ ἡ στάλα, αὐτὴ ἡ σταλαγματιὰ
ἔχει τόσην δύναμιν, νὰ τὴν εἰπῶ χρωστικά, ὥστε ἐὰν ἦτο
χρωματισμένο κόκκινο, ἕνα δάκρυ μετανοίας - κόκκινο
καθ᾽ ὑπόθεσιν - ἦτον εἰς θέσιν νὰ χρωματίσῃ ὅλον τὸν
ὠκεανὸν κόκκινον. Τί πυκνότητα πρέπει νὰ ἔχῃ αὐτὸ τὸ
χρῶμα, αὐτὸς ὁ χρωστήρας, ποὺ ἔχει τὴν δύναμιν τόσα
μόρια ὕδατος νὰ τὰ χρωματίσῃ, νὰ τὰ βάψῃ, ἂν εἶναι
δυνατόν; Αὐτὸ βέβαια εἶναι ἕνα παράδειγμα εὐτελές,
διότι τὰ ὑλικὰ μὲ τὰ πνευματικὰ εἶναι ἀσύγκριτα, δὲν
συγκρίνονται, ἀλλὰ αὐτὴ ἡ ὑπεροχὴ καὶ ἡ ὑπερβολὴ
τοῦ λόγου φανερώνει τὴν τρομακτικὴν δύναμιν καὶ τὴν
συμπυκνωμένη ἐνέργεια καὶ χάριν ποὺ ἔχει ἔστω καὶ
μία στάλα δακρύων μετανοίας. Αὐτὴ ἡ στάλα, ἡ κάθε
στάλα ἢ οἱ περισσότερες ἔχουν, λοιπόν, αὐτὴν τὴν δύναμιν καὶ τὴν βαρύτητα τῶν ὑδάτων τῆς ἁγίας κολυμβήθρας. Πόσο ζυγίζει τὸ ὕδωρ μιᾶς κολυμβήθρας ἑνὸς
ἀνθρώπου ποὺ ἐβαπτίσθη, σὲ μικρότερη ἢ σὲ μεγαλύτερη ἡλικία; Τόσα ἢ τόσα κιλά. Τόσο ζυγίζει καὶ τὸ δάκρυ
τῆς μετανοίας.
῎Αλλοι Πατέρες εἶπαν πὼς θεοφόροι Πατέρες, παλαιότεροι ἀπὸ αὐτούς, ἔκλαιαν καὶ εἰς τὴν ζωή των ἔχυσαν
τόσα δάκρυα, ὅσο ἦτο τὸ βάρος τοῦ ὕδατος τῆς κολυμβήθρας ὅπου ἐβαπτίσθησαν. Καὶ μάλιστα, ὅσοι ἐξ
αὐτῶν ἐβαπτίσθησαν σὲ μεγάλη ἡλικία, σὲ μεγάλες και
λυμβῆθρες ἢ σὲ ποταμοὺς καὶ λίμνες, ἠμπορεῖ κανεὶς νὰ
ὑπολογίσῃ τὴν ποσότητα τῶν δακρύων τῆς μετανοίας.
Καὶ φυσικά, δὲν ἦσαν ὅλα τὰ δάκρυα μετανοίας, ἦσανΛόγοι πενιχροὶ ἐξ ῾Αγίου ῎Ορους
καὶ θείας ἀγάπης καὶ παρηγορίας. Ἀλλὰ προηγοῦνται
διὰ χρόνους ἱκανοὺς αὐτὰ τὰ πρῶτα δάκρυα, ἕως ὅτου
χορτάσῃ καί τὸ σῶμα, χορτάσῃ καὶ ἡ ψυχή.
Εἰς τὸν τομέα τῆς ἰατρικῆς, ὅταν ἰατροὶ ἀσχολοῦνται
μὲ τὸ θέμα τῶν δακρύων τῶν μοναχῶν, τῶν κληρικῶν,
τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων, οἱ πλεῖστοι τὰ ἀπορρί-
πτουν λέγοντες πὼς τὰ δάκρυα τυφλώνουν τὰ μάτια.
Συμβουλεύουν·
- Νὰ μὴν κλαῖς πολύ, θὰ τυφλωθῇς, θὰ πάθῃς, θὰ
ἔχῃς πρόβλημα.
- Ἐγὼ γνωρίζω, λέγει κάποιος, κάποιον ποὺ ἔκλαιγε
καὶ ἐτυφλώθη.
Αὐτὸ εἶναι ἀλήθεια.
Εἶχα καί ἐγὼ μία συγγενή, τὴν γιαγιὰ Μαρία, ποὺ ὅταν ἀπέθανε ὁ σύζυγός της ὁ Ἀγγελῆς, ἀπὸ τὰ πολλὰ
τὰ δάκρυα, ποὺ τὸν ἔκλαιγε τριάντα χρόνια, ἐτυφλώθη.
Καὶ ἐκοιμήθη τυφλή, τελείως τυφλή. Ἀλλὰ αὐτὰ τὰ δάκρυα δὲν ἦσαν καθόλου δάκρυα μετανοίας. ῎Αλλο ὁ
Θεὸς τώρα τί ἔβλεπε εἰς τὸ βάθος. Ησαν δάκρυα συγκινήσεως. Συναισθηματικὰ δάκρυα. Αὐτὰ τὰ δάκρυα,
ἐπειδὴ δὲν ἐκπηγάζουν ἀπὸ τὴν καρδία, ἀπὸ θεῖο πόθο, ἀπὸ θεία ἀγάπη, ἀντὶ νὰ θεραπεύουν, βλάπτουν.
Ὄχι μόνο τὰ μάτια ἀλλὰ καὶ τὸ μυαλὸ βλάπτουν καὶ τὸ
σῶμα καὶ τὴν ψυχήν· δηλαδὴ δὲν θέλει ὁ Θεὸς κατ᾽
αὐτὸν τὸν τρόπο νὰ κλαίῃ κανείς. Ὁ διάβολος τὸ θέλει,
τὸν συμφέρει.
Καί οὕτως, λοιπόν, ὅλα τὰ δάκρυα δὲν ἔχουν τὸ ἐπιθυμητὸν ἀποτέλεσμα, οὔτε καὶ ἀπασχολοῦν τὴν Θεία
Χάρι, διὰ νὰ τὰ ζυγίσῃ καὶ νὰ τὰ βαθμολογήσῃ. Επομέ-Περὶ μετανοίας ὁ λόγος
νως, ἀπὸ τὸ ἀποτέλεσμα καὶ ἀπὸ τὴν ἰδική του τὴν συνείδησι, ἠμπορεῖ κανεὶς νὰ καταλάβῃ, περίπου, ποιὸς
εἶναι ὁ βαθύτερος σκοπὸς τῶν δακρύων ἢ τῆς διαθέσεως ποὺ ἔχει κανεὶς διὰ τὰ δάκρυα.
Πάντως ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος εἶπε αὐτὸν
τὸν πολὺ βαρύτιμο λόγο, ποὺ εἶναι κεφάλαιο, πραγματικὸ κεφάλαιο, προμετωπίδα εἰς ὅλα τὰ Πατερικὰ κεί-
μενα περὶ δακρύων. ”Αν διαβάσωμε τοῦ ἁγίου Ἰωάννου
τῆς Κλίμακος, περὶ δακρύων, θὰ ἰδοῦμε πόση σημασία
δίδει εἰς αὐτοὺς τοὺς λόγους· «καὶ δάκρυον στάξας, ἰσοδυναμεῖ τῷ λουτρῷ». Καί οὕτω λοιπὸν ὁ Χριστός μας,
βλέποντας, ὡς παντογνώστης, ὅτι δὲν ἠμποροῦμε νὰ
κρατήσωμεν τὴν Χάριν - ἐκτὸς ἀπὸ τὰ βρέφη καὶ τοὺς
πολὺ μεγάλους ἁγίους - μᾶς ἐχάρισε αὐτὸ τὸ χάρισμα,
τὸ ὁποῖον εἶναι ἰσοστάσιον καὶ ἰσοδύναμον, καὶ δὲν
ἠμπορεῖ κανεὶς νὰ τὸ ἀμφισβητήσῃ. Διότι αὐτὸ τὸ
πρᾶγμα ὄχι ἁπλῶς ξανακαθαίρει καὶ ξαναλαμπρύνει
ἀλλὰ καὶ ἔτι περισσότερον προσθέτει, ἔτι καὶ ἔτι προσθέτει, διότι πολλοὶ μεγάλοι ἁμαρτωλοὶ ἀλλὰ καὶ πολὺ
μεγάλοι ἅγιοι, διὰ τῶν δακρύων τῆς μετανοίας, ὄχι
ἁπλῶς ἐσώθησαν καὶ ἡγιάσθησαν, ἀλλὰ ἔφθασαν σὲ
ἀκρότατα μέτρα. ᾿Αλλὰ ὡς ἅγιος ἔκλαιγε διὰ τὰς ἰδικάς
του ἁμαρτίας, καὶ πολὺ φυσικὸν εἶναι, δὲν εἶναι παράδοξον. ῎Αλλος ἅγιος, πιὸ μεγάλος ἀπὸ αὐτὸν ἔκλαιγε,
ποίας ἁμαρτίας, ἀφοῦ δὲν εἶχε; Τὰς ἁμαρτίας τῶν
ἄλλων.
Επομένως, ἀπὸ κάθε πλευρὰ τὰ δάκρυα ὠφελοῦν
καὶ ἐμᾶς καὶ τοὺς ἄλλους. Εἶναι αὐτὴ ἡ μυστικὴ βροχή,
ἡ ὁποία ποτίζει καὶ λιπαίνει, πιαίνει, ὅπως λέγουν οἱΛόγοι πενιχροὶ ἐξ'Αγίου Όρους
Πατέρες, αὐτὸ τὸ ὄρος, αὐτὴ τὴν γῆ, τὴν καρδιακὴ γῆ
εἴτε φαίνεται εἴτε δὲν φαίνεται εἰς τὰ μάτια τῶν ἀνθρώτων.
Καὶ καταλήγουν οἱ Πατέρες ὅτι, ἂν δέν εἴχαμε αὐτὸ
τὸ χάρισμα τῆς μετανοίας ἢ αὐτὸ τὸ δῶρον τῆς μετανοίας, ποῖοι θὰ ἦσαν οἱ σεσωσμένοι, εἰς τὸν Παράδεισον;
Ἐπειδὴ ὅμως εἰς τὴν ἰδική μας τὴν ἐποχή, ποὺ εἶναι
πολύκλαυτη, διὰ πολλοὺς λόγους, τὰ πλεῖστα, ἴσως, δάκρυα δὲν εἶναι δάκρυα μετανοίας, δὲν συνιστῶνται
αὐτὰ τὰ δάκρυα.
Δάκρυα θείας ἀγάπης καὶ παρηγορίας ἴσως νὰ εἶναι
καὶ ἄγνωστα εἰς ἕναν μεγάλον ἀριθμὸν ἀνθρώπων ἐπάνω εἰς τὴν γῆ.
Τὰ ὑπόλοιπα δάκρυα εἶναι τὰ συνηθισμένα: διὰ τοὺς
πόνους τοὺς σωματικούς, διὰ τοὺς φυσικοὺς συγγενεῖς
ποὺ χάνομε, ἀλλὰ αὐτὰ τὰ δάκρυα, δὲν ἔχουν καθόλου
σχέσι μὲ τὸ νὰ μᾶς καθαρίσουν καὶ νὰ μᾶς ἐξαγνίσουν.
Φυσικὰ χύνονται, διότι ἔτσι λειτουργεῖ ὁ ἄνθρωπος
βιολογικὰ καὶ συναισθηματικά, δι᾿ αὐτὸ λέγεται ὅτι
αὐτὰ εἶναι συγκινητικά· αὐτὰ κινοῦν τὸ περικάρδιον,
δὲν κινοῦν τὴν καρδία βαθύτερα - βαθύτερα, καὶ φυσικά, ἂν δέν κινηθῇ ἡ καρδία ἀπὸ ταπεινοὺς λογισμούς,
δὲν οἰκεῖ καὶ ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐντός μας.
Δὲν συνεργάζονται αὐτὰ τὰ δύο.
Νὰ εὐχώμεθα εἰς τὸν Χριστόν μας νὰ μᾶς χαρίζῃ δάκρυα μετανοίας καὶ νὰ ζήσωμεν κατ᾽ αὐτὸν τὸν τρόπον
ὥστε νὰ ἔχωμεν, ὄχι μόνο δάκρυα μετανοίας, ἀλλὰ καὶ
δάκρυα θείας ἀγάπης, θείας παρηγορίας. Αμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου