ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΟΥ. ΠΑΤΗΡ ΙΑΚΩΒΟΣ ΒΑΛΟΔΗΜΟΣ. ΈΝΑΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΆΓΙΟΣ. 1870-1960 ΤΟ ΤΕΛΟΣ.

«Παραμένεις τω Μοναστήρίω;»

Κατά τήν κουρά τοΰ μοναχού ό ηγούμενος, μεταξύ άλλων ερωτήσεων, απευθύνει εις τον προσερχόμενο καί τήν ερώτηση• «Παραμένεις τώ Μοναστήρίω»; Ό μέλλων μοναχός άπαντά «ναι τίμιε Πάτερ». Δίδει υπόσχεση, ότι θα παραμείνει εις το Μοναστήρι. Αυτή τήν υπόσχεση ό Ιερομόναχος Ιάκωβος τήν τήρησε μέχρι τέλους τής ζωής του.

Πολλές φορές τον κάλεσαν να εγκατασταθεί εις Ιωάννινα, Αγρίνιο ή Αθήνα μεταξύ πνευματικών αδελφών, πού τον αγαπούσαν καί θα είχε όλες τις ευκολίες καί ιδίως τώρα εις το βαθύ γήρας. ’Αλλ’ αυτός προτιμούσε τήν σκληρή ζωή τής στερήσεως εις το φτωχό Μοναστηράκι του. Το διατί το βλέπομε καί από μία φράση του, πού είπε κάποτε.

Ήταν κατάκοιτος καί άρρωστος βαρεία. περίμεναν οι γύρω του να πεθάνει. Ήταν Μ. Παρασκευή. Είχε σφοδρή επιθυμία να σηκωθεί καί να πάει στην Εκκλησία. Οι πάντες τον απέτρεπαν.

Τοΰ έλεγαν, ότι θα ήταν παράτολμο καί επικίνδυνο. Αυτός όμως συρόμενος επήγε. Προσευχήθηκε στον Εσταυρωμένο με πίστη καί - ώ τού θαύματος! - έγινε καλά.

Επέστρεψε μετά τήν Ακολουθία υγιής. Θαύμαζαν όλοι για το θαύμα. «Δεν πεθαίνω, είπε, ακόμη. Με αφήνει ό Θεός, για να ξυπνώ καμιά ψυχή εδώ επάνω». Καί πράγματι πολλές ψυχές έ- ξυπνούσε με τήν εξομολόγηση καί τήν νουθεσία.

Ή αγάπη προς το μοναστηράκι του τον έκαμε να έπισκεφθή τήν Αθήνα. Ήταν ετοιμόρροπο καί ήρθε να ζητήσει χρήματα, για να το επισκευάσει, παρ’ όλα τά όγδονταπέντε του χρόνια. Έπεσκέφθηκε καί τον από Ιωαννίνων Αρχιεπίσκοπο Σπυρίδωνα, ό όποιος γνώριζε τήν αγιότητα του. Τον βρήκε πρόθυμο. «Ότι θέλει ό πάτερ Ιάκωβος, πού πάτησε τήν νάρκη καί δεν έπαθε τίποτε», είπε.

Όταν επισκεύαζε το Μοναστήρι αρρώστησε. Επήγε στο γιατρό. Τοΰ συνέστησε ανάπαυση καί αυστηρότατη δίαιτα. Αλλ’ αυτός δεν ευκαιρούσε να καθίσει. Έπρεπε να δουλέψει στο Μοναστήρι. Ούτε τά μέσα είχε για να κάμη δίαιτα. Ήταν πτωχός, είπαμε. Επί πλέον ήταν καί ή νηστεία τοΰ Δεκαπενταύγουστου καί δεν είχε τίποτε άλλο από φακές, πού ήταν τελείως αντίθετες στην ά- ασθένεια του. Το μόνο πού έκαμε μετά τον γιατρό, ήταν να πάει στην Εκκλησία καί να παρακάλεση τον προφήτη Ηλία. «"Άγιε μου Ηλία, βάλε το χέρι σου. Έχω βλέπεις μαστόρους. Τί θέλεις να μείνει το μοναστήρι σου;»

Εξακολούθησε εντατικά τήν δουλειά του καί έτρωγε καθ’ όλον τον Δεκαπενταύγουστο μεσημέρι - βράδυ φακές. Όταν τελείωσε, τον είδε πάλι ό γιατρός, ό όποιος δεν βρήκε ούτε ίχνος από τήν ασθένεια του. «Βλέπεις, τοΰ λέγει, για να κάμης ότι σου είπα, έγινες τελείως καλά». Καί που να ήξερε, ότι έκαμε τελείως τά αντίθετα!

Ή  εκδημία του

Ό π. Ιάκωβος ζούσε για τήν Βασιλεία τών ουρανών, τήν όποια προγευόταν απ’ εδώ. Όταν μιλούσε για τήν Βασιλεία τοΰ Θεού ήταν σαν να ήταν εκεί. Αυτή ήταν ό στόχος του, ή σκέψης του, ό πόθος του. Αυτήν ευχόταν καί εις πάντα συνομιλητή του. «Καλά στερνά», έλεγε. Αυτό το ευχόταν καί εις τούς προϊσταμένους του Αρχιερείς. Τίποτε από τον κόσμο αυτόν δεν τοΰ τράβηξε τήν καρδιά. Τουναντίον μάλιστα «ύπωπίαζε καί δουλαγωγοΰσε το σώμα του». Καί είναι θαύμα πώς εκείνο το σαρκίο άντεξε στην τόση άσκηση καί κακουχία τόσα χρόνια. Ενενήντα χρόνια είχε στην πλάτη του. Τώρα ήλθε το πλήρωμα τοΰ χρόνου.

Ήταν άρρωστος βεβαίως από τον Φεβρουάριο τοΰ 1959. Έπασχε από ουρία καί χρόνια ημικρανία. Αλλά τον Μάιο τοΰ 1959 έγινε θαυματουργικός τελείως καλά. Ξαναρρώστησε πάλι τέλος τοΰ 1959. Κατέβηκε στο Νοσοκομείο τοΰ Χατζηκώστα τών Ιωαννίνων, πού το διευθύνει ή Ιερά Μητρόπολη, καίτοι διά τον πατέρα Ιάκωβο  oλες οι πόρτες ήσαν ανοικτές. Οι ευσεβείς καί «τούς οφθαλμούς αυτών έξορύξαντες» θα τοΰ έδιδαν. Εκεί τον επισκέπτονταν πολλοί. Πάντα καί κάποιο καλό λόγο θα είχε για τον καθένα τους. Έβγαζε έκ τοΰ θησαυρού τής καρδίας του «καινά καί παλαιά». Τά λόγια του όλα ήσαν «αλάτι ήρτυμένα». Ουδείς φαντάζετε ότι θα έφευγε. Νόμιζαν ότι κάτι θα γίνει καί θαυματουργικός πάλιν θα σηκωθεί ό πάτερ Ιάκωβος, όπως καί τόσες άλλες φορές. Αυτός όμως προαισθανόταν τήν αναχώρηση του καί έλεγε εις κάθε επισκέπτη του. «Καλή αντάμωση». Μέχρι τέλους διατηρούσε τήν διαύγεια τοΰ πνεύματός του.

Ό π. Ιάκωβος εκοιμήθη τήν 15η Φεβρουάριου 1960. Οποία ήταν ή έκπληξη όλων, όταν το άκουσαν! Έμειναν εμβρόντητοι. Θα έμεναν ορφανοί. Ήταν πατέρας όλων. Ήταν το στήριγμά τους εις τον αγώνα τής αρετής. Ήταν ό πρωτοπόρος οδηγός πού τούς έδειχνε τον ουρανό. Καί αυτός μεν «εξάρας τούς πόδας αυτού επί τής κλίνης αυτού άνεπαύθη έκ τών κόπων αυτού καί προσετέθη προς τούς πατέρας αυτού». Αυτοί όμως έμειναν μόνοι. Τρέχουν λοιπόν εις τον Ναό τοΰ Αγίου Νικολάου, πού είχε έναποτεθή το άγιο σκήνος του, για να πάρουν τήν ευχή του καί να τον δουν για τελευταία φορά.

Ό π. Ιάκωβος είχε αφήσει εντολή να ταφή στο αγαπημένο του Μοναστήρι, με το όποιον είχε συνδεθεί με τόσους πνευματικούς αγώνας, αγνώστους βεβαίως εις εμάς, γνωστούς όμως εις τον Θεό, από τον Όποιον θα λάβει τώρα τον «στέφανον τής ζωής». Τά Ζαγόρια εκείνες τις ήμερες είχαν άποκλεισθή. Είχε πέσει χιόνι πολύ. Οι ευσεβείς, πού τον συνόδεψαν υπέφεραν πολύ στη διαδρομή. Ή Αγάπη τους όμως προς τον π. Ιάκωβο τά υπερνίκησε όλα. Βρήκαν μπουλντόζες, άνοιξαν από τά χιόνια τον δρόμο καί τον επήγαν κατά τήν επιθυμία του εις τον προφήτη Ηλία τοΰ Μονοδενδρίου όπου καί ετάφη.

Ταπεινή υπήρξε ή έξοδός του από τον κόσμο αυτό, όπως ταπεινή υπήρξε καί όλη του ή ζωή. Ή είσοδός του όμως εις τήν Βασιλεία τοΰ θεού ήταν θριαμβευτική, ασφαλώς. Ευαρέστησε εις τον Θεόν. Ό Θεός απέδειξε καί εις τήν παρούσα ζωή ότι έδέχθη τούς αγώνας του, διότι τοΰ παρείχε θαυματουργικός τήν προστασία, όπως είδαμε. Ό δέ π. Ιάκωβος, από τήν Βασιλεία τοΰ Θεού, εις τήν οποία είναι ασφαλής καί ευτυχής, μάς φωνάζει: «Παιδιά μου προσοχή από τον μισόκαλον, προσοχή από τήν αμαρτία. Μή σάς παρασύρουν τά μάταια. Αγάπη στον Κύριό μας καί στον πλησίον μας. Σκοπός σας ό Παράδεισος, τά «έπηγγελμένα άγαθά».

Κρίσεις για τον π. ΙΑΚΩΒΟΝ

Ό «Απ. Ανδρέας» τής Κωνσταντινουπόλεως έγραψε τά εξής επί τη εκδημία του, μεταξύ των άλλων: ...Ζωή ασκητική, νηστεία συνεχής  βίος ανεπίληπτος' άμωμος, απρόσβλητος. Κατέστη ό σπουδαιότερος εξομολόγος τής περιφερείας καί ίσως ολοκλήρου τής Χώρας. Σ’ αυτόν τον ερημίτη τον απόκοσμο γέροντα, με τήν πίστη τήν πηγαία, πήγαιναν Υπουργοί, βιομήχανοι ζάπλουτοι, καθηγηταί, πρίγκηπες, Ίεράρχαι. Χωρικοί κτυπούσαν τήν θύρα τοΰ φτωχού του κελιού ώς αργά τήν νύκτα. Ή μεγάλη ψυχή τοΰ αποπνευματωμένου Λευίτη σήκωναν άμαρτίας καί άνοιγε τήν χρυσή πύλη τοΰ φωτός καί τής μετανοίας εις πάμπολλες βαρύθυμες συνειδήσεις, διά να άλλάσσουν τρόπον ζωής.

Προ τινων ετών ήλθεν εις τά Πατριαρχεία, νοσταλγός τής παλιάς του διάβας καί δοκίμασε βαθύτατη ευτυχία, όταν προσκύνησε έδώ καί εις άλλας Εκκλησίας καί έπανεΰρεν ένα παλαιόν του φίλον, τον Αίδεσ. Δημήτριον Βαλλιάνον. Τον έχαρήκαμεν όλοι καί άπηλαύσαμεν τήν διδασκαλίαν του.

Τήν 15ην Φεβρουάριου 1961, με πολλήν λύπην έμάθομεν ότι εις ήλικίαν 91 έτών άνεπαύθη έν Κυρίω.

 Επίλογος

Αυτός είναι ό π. Ιάκωβος. Όμολογουμένως ά¬γιος άνθρωπος. Το ομολογούν όλοι όσοι είχαν τήν εύτυχία να τον γνωρίσουν από κοντά. Είναι σύγχρονος άγιος τών ήμερών μας. Δυστυχώς ό¬μως είναι άγνωστος άκόμη. Δεν τον έπρόσεξε ή Εκκλησία μας.

Ό,τι όμως δεν έγινε μέχρι σήμερα, ας γίνει τώρα. Είναι άνάγκη σ’ αυτή τήν στείρα έποχή ά¬πό άγιους, να άξιοποιήση ή Εκκλησία αυτό το ά- νεκτίμητο πνευματικό κεφάλαιο, τον π. Ιάκωβον. Ό κόσμος διψά για παράδειγμα καί άγιότητα.

Προσπάθησε καί σύ άναγνώστα, να κάμης γνωστή τήν ζωή του με τις συζητήσεις σου καί τήν διάδοση τοΰ βιβλίου αυτού εις όσο το δυνατό περισσότερους. Θα φέρη πολλή ώφέλεια καί ά- σφαλώς θα βρεθούν άνθρωποι πού θα προσπαθή¬σουν να τον μιμηθοΰν πολύ ή λίγο στη ζωή τους.

Εις τον Όσιον Ιάκωβον Βαλοδήμον

Άπολυτίκιον. ΤΗχος δ'. Ό ύψωθείς.

Έκ τής εύάνδρου έξανθήσας Ηπείρου, τής Βασιλείας κληρονόμος έγένου, ώς ίερεύς φοβούμενος τον νόμον τοΰ Θεού' όθεν καί ήξίωσαι παραδόξων σημείων, Ιάκωβε μακάριε, ταπεινέ τη καρδία, μή διαλίπης ούν ύπέρ ήμών, Χριστώ πρεσβεύειν, τών πόθω τιμώντων σε.

Κοντάκιον. Ήχος γ'. Ή Παρθένος σήμερον.

Τώ σώ θείω έρωτι, καί τη άπλότητι πάτερ, τώ Χριστώ ύπούργησας, έν καθαρά τη καρδία, όθεν σοι, τη ταπεινώσει κεκοσμημένω, δέδωκε, θαυματουργίας τήν εξουσίαν, έν σαρκί καί μετά πότμον (θάνατον), διό σε πίστει τιμώμεν Ιάκωβε.

Μεγαλυνάρια

Χαίροις Ιερέων θείος κανών, καί τών μοναζόντων, άκριβέστατος ασκητής, χαίροις το ταμεΐον, Μακαρισμών Κυρίου, Ιάκωβε παμμάκαρ, Ηπείρου καύχημα.